ELİPSODAL YÜKSEKLİK VERİLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ IMPROVED ELLIPSOIDAL HEIGHT DATAS

Yıl 2014, Sayı: 7, 7 - 11, 30.07.2014

Seyit Yılmaz

Öz

GNSS (Küresel Konum Belirleme Sistemi) 2000'li yılların başından bu yana özellikle ticari uygulamalarda (Yol, köprü yapımı, mimari, kara, deniz hava ulaşımında, güvenlik, iletişim vb) çok yaygın kullanılmaktadır [1]. AncakbumükemmelmultidisiplinerJeodezimühendisliğikonusuMeteorolojikçalışmalar, Deprem araştırmaları gibi Bilimselu ygulamalarda; (X,Y) koordinat inceliğini naksine (0~1cm); H Elipsoidalyüksekliği; troposferikgecikmeetkisindendolayıisteneninceliğisağlayamamaktadır (3~5 cm)[2,3,4].GNSS verilerinin bilimsel çalışma amaçlı olarak kullanılabilmesi için geliştirilmiş tez projesinin ilk ayağı 2012-2013 yılları arasında Konya’da yapılmış; Danışmanların ortak tavsiyesiyle daha fazla testin gerekliliğini, ayrıca farklı iklimlerle coğrafi koşullarda denenmesi gerektiğini öngörmüşler, bunun üzerine kısaltması EYVİ olan Elipsoidal Yükseklik Verilerinin İyileştirilmesi projesi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gnss, Elipsoidal Yükseklik Troposferik gecikme, İklim ve coğrafi koşullar

Kaynakça

• [1] Kahveci, M., 2009, ve Yıldız, F., GPS/GNSS Uydularla Konum Belirleme Sistemleri, ISBN 978-975-591-203-5, Nobel Yayın Dağıtım Tic.Ltd.Şti, Ankara, 1-52.
• [2] Glowacki, T. J, Penna, N. T., and Bourke, W. P., 2006, Validation of GPS-based estimates of integrated water vapor for the Australian region and identification of diurnal variability,Aust.Met.Mag. 55, 131-148.
• [3] Kahveci, M., 1997, Investigation On The Effect Of Propagation Errors On Gps Observations In Turkey Region, Istanbul Technical University, Istanbul, 2-8.
• [4] Kahveci, M., 2009, Kinematik GNSS ve RTK CORS Ağları, ISBN 978-9944-0376-1-7, Zerpa Yayın, Ankara, 1-3.
• [5] Kahveci, M., 1993, Ortometrik Yüksekliklerin Belirlenmesinde GPS Sistemi, Yüksek Lisans Tezi, (yayımlanmış), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitisü, İstanbul, 28-45
• [6] Erkan, Y., 2008, Troposferik Gecikme Modellerinin GPS Nokta Konumlarına Etkisi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Jeodezi A.B.D.Bşk.lığı Yüksek Lisans Tezi, 81-85.
• [7] Hopfield, H.S., 1969, Two–quadratic tropospheric refractivity profile for correction satellite data, Journal of Geophysical Research, 74(18), 4487 – 4499.
• [8] Hopfield, H.,S., 1971, Tropospheric Effect on Electromagnetically Measured Range, Prediction from Surface Weather Data.
• [9] Saastamoinen, J., 1973, Contributions to the Theory of Atmospheric Refraction, Part II, Bulletin Geodesique, Vol. 107, 13-34.
• [10] Saastamoinen, H., S., 1973, Impact of Different Tropospheric Models on GPS Baseline Accuracy: Case Study in Thailand.
• [11] Satirapod, C., Wang, J.&Rizos, C., 2002, Stochastic Assesment of GPS Carrier Phase Measurements for Precise Static Relative Positioning, Journal of Geodesy, 76(2), 95-104
• [12] Boehm, J., Werl, B.,veSchuh, H., 2006a Troposphere mapping functions for GPS and VLBI from ECMWF operational analysis data, Institute of Geodesy and Geophysics, Vienna University of Technology, Gusshausstrasse 27-29, 1040 Vienna, Austria, 2-12.
• [13] Bevis,M., Businger, S., Herring, T.,A., Rocken, C., Anthes, R.A., Ware, R.,H., 1992, GPS Metetorology: Remote Sensing of Atmospheric Water Vapor Using the Global Positioning System. Journal of Geoph.Res. Vol.97, No. D14, 15787-15801.
• Distance Measurements and the Influence of Atmospheric Refraction, 23-28 May, 205-215.
• [14] Erkan, Y., ve Cingöz, A., 2008, Effect of Tropospheric Delay Models on Precision of GPS Coordinates, Annual Scientific Meeting of Turkish National Geodetic Commission (TUJK)13-15 November,METU, Ankara, 2-12.
• [15] Janes, H., W., Langley, R., B., Newby, S., P., 1991, Analysis of Tropspheric Delay Prediction Models, Usher Canada Limited, Edmonton, Alberta TS5, 1K9, Canada,62.
• [16] Hopfield, H.,S., 1977, Tropospheric Correction of Electromagnetic Ranging Signals to a Satellite, A Study of Parameters, Paper presented at Symposium on Electromagnetic
• [17] Kahveci, M.,ve Yıldız, F., 2005, Global Konum Belirleme Sistemi (GPS), Teori-Uygulama, Nobel Yayınevi, Geliştirilmiş 2.baskı, Ankara, 113-116.
• [18] Dodson A.H., Shardlow P.J., Hubbard L.C.M., Elegered G., and Jarlemark P.O.J.,(1996), “Wet Tropospheric effects on precise relative GPS height determination”, Journal of Geodesy, No. 70, 1996
• [19] Anthes, R.A., 1983, Regional Models of the Atmosphere in Middle Latitudes, Monthly Weather Review, 111, 1306-1335.
• [20] Beutler,G., 1988, Static Positioning With The Global Positioning System(GPS), State of the Art, in Groten Strauss (eds.), 363-380.
• [21] Yilmaz, S., 2014, Gnss Verilerinden Hesaplanan Elipsoid Yüksekliklerinin Atmosferik Verilerle İyileştirilmesi, Doktora Tezi(yayımlanmış), Selçuk Üniversitesi, Konya, 37-104
• [22] Cingöz,A., Demir,C., 2002, Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı-1999A (TUTGA-99A), Harita Dergisi Özel Sayı, 16, Ankara, 2-8.
• [23] Niell, A.E., 1996,Global mapping functions for the atmosphere delay at radio wavelengths, Journal Geophysical ResearchVol 101(B2), 3227-3246
• [24] Boehm, J., Schuh, H., 2004, Vienna mapping functions in VLBI analyses. Geophys Res Lett 31:L01603, doi:10.1029/2003 GL 018984, 1-12.
• [25] Saastamoinen, J., 1972, Atmospheric correction for the troposphere and stratosphere in radio ranging of satellites, in The Use of Artificial Satellites for Geodesy, Geophys. Monogr.Ser., vol. 15, edited by S. W. Henriksen, A. Mancini, and B.H. Chovitz, pp. , AGU, Washington, D.C., 247-251
• [26] King, R.,W., 2013, Department of Earth, Atmospheric, and Planetary Sciences Massachusetts Institute of Technology Bldg 54 Room 822 Cambridge, Kişisel İletişimler
• [27] Kahveci, M., Yağcı, B., Cingoz, A. veAtalar, M. K., 2008, GPS’tenEldeEdilen Su BuharıVerilerininMeteorolojikAmaçlıKullanımı(GPS Meteorolojisi) DevletMeteorolojiİşleriGenelMüdürlüğü, Ankara, 1-12
• [28] Kahveci, M., Karagöz, H. ve Selbesoğlu,O.M., 2011, Jeodezi Jeoinformasyon Arazi Yönetimi, 104, 3-5
• [29] Bai,Z., 2003, Feng, Y., GPS Water Vapor Estimation Using Interpolated Surface Meteorological Data From Australian Automatic Weather Stations. Journal of GPS, Vol.2, No 2, 83-89.
• [30] King, R.,W., Department of Earth, Atmospheric, and Planetary Sciences Massachusetts Institute of Technology Bldg 54 Room 822 Cambridge, MA 02139 GAMIT-USA, GLOB/K Referance Manuel,2-48.
• [31] Bai,Z., 2003, Feng, Y., GPS Water Vapor Estimation Using Interpolated Surface Meteorological Data From Australian Automatic Weather Stations. Journal of GPS, Vol.2, No 2, 83-89.
• [32] Bevis,M., Businger, S., Herring, T.,A., Rocken, C., Anthes, R.A., Ware, R.,H., 1992, GPS Metetorology: Remote Sensing of Atmospheric Water Vapor Using the Global Positioning System. Journal of Geoph.Res. Vol.97, No. D14, 15787-15801.
• [33]Boehm, J., Heinkelmann, R., Schuh, H., 2007, A Global Model Of Pressure And Temperature For Geodetic Applications, Geod doi:10.1007/s00190-007-0135-3, Vienna-Austria, 2-8.