27 MAYIS 1960 İHTİLALİ VE DEMOKRAT PARTİ’NİN TASFİYESİ

Yıl 2011, Sayı: 1, 13 - 27, 30.05.2011

Atiye Emiroğlu Bayir

Öz

Bu çalışmada, Demokrat Parti’nin son dönemlerinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin içinde bulunduğu durum, bu duruma muhalefet partisinin etkisi, dış güçlerin etkisi ve DP’nin almış olduğu tedbirler anlatılmıştır. Gerek muhalefetin, gerek dış güçlerin, gerekse DP’nin yanlış siyasetinin etkisiyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti ilk demokrasi denemesinde başarısızlığa uğramıştır. 27 Mayıs 1960 tarihinde bir askeri darbeyle iktidar parti tasfiye edilmiştir. Tasfiye edilen parti ileri gelenleri önce Askeri Harp Okulu’na, daha sonra da Yassıada’ya sevk edilmiştir. Yassıada’da İhtilal Mahkemesi tarafından yargılanan sanıklar çeşitli cezalara çarptırılmışlardır.

Anahtar Kelimeler

27 Mayıs 1960 Darbesi, Demokrat Parti, Yassıada Kararları

Kaynakça

• [1] Ahmad, Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945 – 1980), Çev: Ahmet Fethi, Hil Yayınları, İstanbul, 1992.s. 73.
• [2] Akdağ, Sezai, “Yassıada’da Kararlar Nasıl Verildi?”, ATA Dergisi: Tarihi Objektiften 27 Mayıs İhtilali ve Yüksek Adalet Divanı Sempozyumu Özel Sayısı, sayı 5, yıl 1993, s.132.
• [3] Akgün, Seçil Karal, 27 Mayıs Bir İhtilal - Bir – Devrim – Bir Anayasa, Ankara, ODTÜ Yayıncılık, 2009, s. 104.
• [4] Akşit, Baha, Celal Bayar, İstanbul, 1987, s. 17 – 20.
• [5] Akis Dergisi, 30 Mayıs 1960, Sayı: 301, Cilt: 12, s.3 – 162. Akis Dergisi, 26 Aralık, 1960, Sayı: 339, Cilt: 14, s.19 – 20.
• [6] Altuğ, Kurtul, 27 Mayıs’tan 12 Mart’ta, İstanbul, Koza Yayınları, 1976, s. 120 – 121.
• [7] Aydemir, Şevket Süreyya, Menderes’in Dramı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993, s.194.
• [8] Baron, John, KGB, Nebioğlu Yayınları, İstanbul, 1974, s. 112, 202, 204, 214
• [9] Başgil, Ali Fuad, 27 Mayıs İhtilâlı ve Sebepleri Görüp Yaşadıklarım, İstanbul, Yağmur Yayınları, 2006, s.3 – 169.
• [10] Brand, Memet Ali, Can Dündar, Bülent Çaplı, Demirkırat, İstanbul, Doğan Yayınları, 2001, s. 154 – 157.
• [11] Cerrahoğlu, Piraye Bigat, Demokrat Parti Masalı, İstanbul, Milliyet Yayınları, 1996, s.118– 119.
• [12] Dağcı, Gül Tuba, Osmanlıdan Cumhuriyete Ordu Siyaset İlişkisi 27 Mayıs 1960 Darbesi, İstanbul, İlgi Yayınları, 2006, 32 – 106.
• [13] Ekşi, Rasim, Yassıada Çığlığı 27 Mayıs Darbesi ve İdam edilen Hasan Polatkan’ın Savunması, İstanbul, Kızılelma Yayınları, 2005, s. 23 – 70.
• [14] Erer, Tekin, Yassıada ve Sonrası, İstanbul, Rek-tur Yayınevi, 1965, s.8.
• [15] Erkanlı, Orhan, Anılar Sorunlar Sorumlular, İstanbul, Baha Matbaası, 1972, s.117 – 118.
• [16] Eroğul, Cem, Demokrat Parti ( Tarihi ve İdeolojisi), Ankara, Sevinç Matbaası, 1970, s. 243.
• [17] Esin, Numan, Devrim ve Demokrasi Bir 27 Mayısçının Anıları, İstanbul, Doğan Kitap Yayınları, 2005, s.89 – 227.
• [18] Göksu, Sadık, Darbeler, Demirkıratl’ar ve 27 Mayıs, İstanbul, Anahtar Kitaplar Yayınları, 1993, s. 81 – 90.
• [19] Haber Türk, Tarihin Arka Odası, 22.05.2010.
• [20] Hüsamettin Cindoruk, 27 Ocak 2010 tarihli görüşme.
• [21] İbrahim Polatkan, 20 Mayıs 2010 tarihli görüşme.
• [22] İstikbal Gazetesi, 27 Mayıs 1997, s. 3 – 6.
• [23] Kayış, Yasin, Demokrat Parti Döneminde Siyasi Karikatür (1950 – 1960), İstanbul, Libra Kitapçılık ve Yayınları, 2009, s. 63 – 64.
• [24] Mutahhare Polatkan, 31 Ocak 2010 tarihli görüşme.
• [25] Tansel, Selahattin, 27 Mayıs İnkılabını Hazırlayan Sebepler, İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1960, s. 13 – 16.
• [26] Toker, Metin, Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları ( 1944 – 1973), DP’nin Altın Yılları ( 1950 – 1954), İstanbul, Bilgi Yayınevi, 1990. s. 80 – 82.
• [27] Toker, Metin, İsmet Paşayla On Yıl, Cilt: 3, Ankara, 1967, s.141.
• [28] Turgut, Hulusi, “Türkeşin Anıları: Fırtınalı Yıllar”, Sabah Gazetesi, 21 Haziran 1994, s.1 – 5.
• [29] Turgut, Hulûsi, Menderes, Zorlu, Polatkan’ın Yaptırılmayan Savunmalar, İstanbul, ABC Ajansı Yayınları, 1988, s. 34–44.
• [30] Ünal, Nermin Abadan, Anayasa Hukuku ve Siyasi Bilimler Açısından 1965 Seçimlerinin Tarihi, Ankara, A.Ü.S.B.F. Yayınları, 1966, s. 21–25
• [31] Yarın Gazetesi, 27 Mayıs 2002, s.1 – 5.
• [32] Zühtü Çolpan, 08 Mayıs 2010 tarihli görüşme.