Yetişkinlerde Mobil Sağlık ve Kişisel Sağlık Kaydı Yönetimine İlişkin Görüşlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Sayı: 24, 1 - 13, 31.12.2024

Fatma Çiftçi Kıraç , Ali Göde

Öz

Araştırmada yetişkinlerde mobil sağlık ve kişisel sağlık kaydı yönetimine dair görüşlerin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Kahramanmaraş merkezde yapılan bu çalışmada nicel araştırma deseni kullanılmıştır. Kolayda örneklem yöntemi kullanılarak yapılan bu araştırmaya 406 kişi dâhil olmuştur. Araştırmada, “Kişisel Bilgi Formu”, “Mobil Sağlık Uygulamaları ve Kişisel Sağlık Kaydı Bakış Açısı Ölçeği” kullanılmıştır. Likert tarzı hazırlanan ölçek dört boyuttan oluşmaktadır (erişebilirlik, fayda sağlama, güvenilirlik, kullanılabilirlik). Araştırmada, tanımlayıcı istatistiklere, bağımsız gruplarda t testine, bağımsız gruplarda tek yönlü varyans (ANOVA) analizine yer verilmiştir. Araştırmaya dahil olan katılımcıların %57,6’sı erkek, %46,8’i 18-24 yaş grubunda, %55,9’u lisans mezunu ve %71,7’si düşük gelir seviyesindedir. Katılımcıların yarısından fazlası (%51,5) çalışmamakta, %41,4’ü ise il merkezinde yaşamaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre cinsiyet, eğitim durumu ve medeni durum ile mobil sağlık uygulamaları ölçeği ve alt boyutları puan ortalamalar arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Araştırma sonuçlarına göre, sağlık problemleriyle ilgili bilgi almak için internet kullananların oranı %55,2’dir. Araştırma sonuçları, mobil sağlık uygulamalarının erişilebilirlik, fayda sağlama, güvenilirlik ve kullanılabilirlik gibi boyutlarda olumlu değerlendirildiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Mobil Sağlık, Yetişkin Bireyler, Kişisel Sağlık Kaydı, Sağlık

Kaynakça

• Arslan, E. ve Demir, H. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Mobil Sağlık ve Kişisel Sağlık Kaydı Yönetimine İlişkin Görüşleri. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 17–36.
• Aydoğdu, A., Yorulmaz, M. ve Göde, A. (2022). Sürdürülebilir ve Fonksiyonel Sağlık (Tıp). F. Çiftçi Kıraç ve M. Yağcı Özen (Ed.), Sağlıkta Değişen Paradigmalar içinde (ss. 157–172). İstanbul: Eğitim Yayınevi.
• Elkefi, S. (2024). Supporting patients’ workload through wearable devices and mobile health applications, a systematic literature review. Ergonomics, 67(7), 954–970. doi:10.1080/00140139.2023.2270780 Fan, S., Jain, R. C. ve Kankanhalli, M. S. (2023). A Comprehensive Picture of Factors Affecting User Willingness to Use Mobile Health Applications. Computers and Society, 1(1), 1–30.
• Ghozali, M. T., Satibi, S. ve Forthwengel, G. (2023). The impact of mobile health applications on the outcomes of patients with chronic kidney disease: a systematic review and meta-analysis. Journal of Medicine and Life, 16(9), 1299–1309. doi:10.25122/jml-2023-0153
• Göksu, B. (2020). Tele-Tıp Uygulamalarının Sağlık Profesyonelleri ve Sağlık Hizmetinden Faydalanan Katılımcılar Perspektifinden Değerlendirilmesi. İstanbul Okan Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Grove, S. K., Burns, N. ve Gray, J. (2012). The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. Missouri: Elsevier Health Sciences.
• Hoşman, İ. (2018). Sağlık Sektöründe Tele-Tıp Uygulamalarına İlişkin Boyutlar: Sağlık Hizmetinden Yararlanan Katılımcıların Görüşlerine İlişkin Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Jannati, N., Salehinejad, S., Kuenzig, E. ve Peña-Sánchez, J. N. (2023). A217 A Review of Mobile Health Applicatıons For Individuals Living With Inflammatory Bowel Disease Using Mobile Applicatıon Rating Scale (MARS). Journal of the Canadian Association of Gastroenterology, 6(Supplement_1), 54–55. doi:10.1093/jcag/gwac036.217
• Kalaycı, Ş. (2017). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi Yayınları.
• Kircher, J., Swoboda, W. ve Holl, F. (2023). Examining standardized tools used for the evaluation of mobile health applications for cardiovascular disease. Frontiers in Public Health, 14(11), 01–06. doi:10.3389/fpubh.2023.1155433
• Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research (C. 1). Pennsylvania, US: Lippincott Williams & Wilkins,.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik (1. Baskı.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Stapelfeldt, P. M., Müller, S. A. M. ve Kerkemeyer, L. (2024). Assessing the accessibility and quality of mobile health applications for the treatment of obesity in the German healthcare market. Frontiers in Health Services, 4, 1–11. doi:10.3389/frhs.2024.1393714
• Suraya, A. S., Jannah, F., Erindia, F., Nurwahidah, N. N. ve Chayatush Sholichah, A. (2022). The Usability and Impact of Mobile Health Applications on Tuberculosis treatment regimen: A Systematic Review. Fundamental and Management Nursing Journal, 5(2), 55–65. doi:10.20473/fmnj. v6i1.48757
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth Ed.). Boston: Pearson.
• Vardar, S. (2023). Sağlık Hizmeti Kullanıcılarının Tele-Tıp Kullanımı ve Sağlık Sistemine Güvensizlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Yazıcıoğlu, F. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS applied scientific research methods. Ankara: Detay Publishing.