THE MEANING OF HOMETOWN AND EXPATRIATE FOR OLDER ADULTS IN TÜRKİYE

Yıl 2023, , 731 - 750, 25.12.2023

Şerif Esendemir , Olgun Gündüz

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1357882

Öz

Migration is the movement of people moving throughout human history. Aging is the last stage that people who have to live in a place, like all living things, reach before death. This situation requires considering migration and aging together through space because older adults experience migration, which refers to their displacement for different reasons in their life cycles. In this respect, it is crucial to understand these experiences experienced deeply through space, such as 'The place left behind known as hometown' and 'The place of arrival known as expatriate.' Therefore, this study aims to understand older adults' experiences regarding these issues by considering "What does hometown and expatriate mean to the aged?" research question.
This research primarily focused on migration and aging to create the background of homeland and expatriate for older people. Afterward, these were evaluated in terms of continuity theory due to their lifelong characteristics that affect senior citizens. Following this methodologically, with the qualitative research type, the senior citizens who experienced their homelands and expatriates were intensely interviewed. Finally, the data obtained from older adults were subjected to a thematic analysis and discussed; the results were presented, and some suggestions were made for new studies on this subject.

Anahtar Kelimeler

Aging, homeland, expatriate, migration, place

TÜRKİYE’DE SILA VE GURBETİN YAŞLILAR İÇİN ANLAMI

Öz

Göç, insanlık tarihi boyunca süregelen insanların yer değiştirme hareketidir. Yaşlılık ise her canlı gibi bir yerde yaşamak durumunda kalan insanların ölümden önce geldikleri son yaş basamağıdır. Bu durum, göç ve yaşlılığı mekân üzerinden birlikte ele almayı gerektirmektedir, çünkü yaşlılar, bir süreklilik arz eden yaşam seyirlerinde farklı sebeplerden dolayı yer değiştirmelerini ifade eden göçü bir şekilde tecrübe etmektedirler. Bu açıdan “Geride bırakılan yer sıla” ve “gidilen yer gurbet” şeklinde mekân üzerinden derinden yaşanan bu tecrübelerini anlamak büyük bir önem arz etmektedir. Dolayısıyla, bu çalışmada, “Sıla ve gurbet yaşlılar için ne anlam ifade ederler?” araştırma sorusundan yola çıkılarak yaşlıların bunlara dair deneyimlerinin anlaşılması amaçlanmaktadır.

Bu araştırma, yaşlılar için sıla ve gurbetin arka planını oluşturmak için öncelikle göç ve yaşlanma üzerinde durmuştur. Sonrasında ise yaşlıları yaşam boyu etkileyen ve süreklilik arz eden özelliklerinden dolayı süreklilik kuramı açısından bunlar bir değerlendirmeye tabi tutulmuşlardır. Bunun akabinde de metodolojik olarak nitel araştırma türüyle sıla ve gurbeti yaşayan yaşlıların bizzat kendilerine gidilerek onlar için bunların anlamı ve yaşadıkları deneyimleri ortaya konulmuştur. Son olarak da yaşlılardan alınan veriler tematik bir analize tabi tutularak tartışılmış, ortaya çıkan sonuçlar ortaya konmuş ve bu konudaki yeni çalışmalar için bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, sıla, gurbet, göç, mekân

Kaynakça

• Akçay, C. (2011). Yaşlılık: Kavramlar ve Kuramlar. İstanbul: Kriter.
• Aker, A. (1972). İşçi Göçü: Nisan 1970 ile 1971 Arasında Almanya’ya Giden Türk İşçileri Üzerinde Sosyo-Ekonomik Bir Örnekleme Araştırması. İstanbul: Sander Yayınları.
• Alidoust, S. Bosman, C. ve Holden, G. (2019). Planning for Healthy Ageing: How the Use of Third Places Contributes to the Social Health of Older Populations. Ageing & Society, 39(7), 1459-1484. doi:10.1017/S0144686X18000065.
• Angel, J. L., ve Angel, R. J. (1992). Age at Migration, Social Connections, and Well-Being Among Elderly Hispanics. Journal of Aging and Health. https://doi.org/10.1177/089826439200400402.
• Atchley, R. C. (1971). Retirement and Leisure Participation: Continuity or Crisis? The Gerontologist, 11(1-Part-1), 13-17. https://doi.org/10.1093/geront/11.1_Part_1.13.
• Atchley, R. C. (1999). Continuity and Adaptation in Aging: Creating Positive Experiences. Johns Hopkins University Press.
• Battır, O. (2020). Dünden Bugüne Uluslararası Göç; Kuram, Algı ve Siyasa. Ankara: Nobel.
• Berg, B. L. (2009). Qualitative Research Methods for the Social Sciences (7. Baskı). Boston: Pearson.
• Cebula, R. (1973). The Quality of Life and Migration of the Elderly. MPRA Paper No. 52047. http://mpra.ub.uni-muenchen.de/52047.
• Chambers, I. (2005). Göç, Kültür, Kimlik. (M. Beşikçi, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Clark, D. E. ve Hunter, W. J. (1992). The Impact of Economic Opportunity, Amenities, and Fiscal Factors in Age-Specific Migration Rates. Journal of Regional Science, 32(3), s.349-365.
• Conti, A. A. (2013). The Perception of the Ageing Process Through Time: Historical Highlights. Acta Biomed, 84, 246-247.
• Cutchin, M. P. (2001). Deweyan Integration: Moving Beyond Place Attachment in Elderly Migration Theory. International Journal of Aging and Human Development, 52(1), 29–44.
• Çalışkan, B. (2014). 1953 Göçü Sonrası Yücelcilerin Memleket/Yuğoslavya ve Ana Vatan/Türkiye Algıları. İnsan ve Toplum, 4(8), 137-162. doi: dx.doi.org/10.12658/human.society.4.8.M0095.
• Demir, S. A. (2018). Sakarya’daki Yaşlı Suriyelilerin Göç Deneyimleri ve Sorunları. Göç Dergisi, 5(2), 205-218.
• Dinçer, N. (1962). Emigration and Immigration in Holland: Policy and Organization. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Esendemir, Ş. (2016). Türkiye'de Yerinde Yaşlanma ve Mekân Gerontolojisinin Temel Parametreleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 36(2), 411-429.
• Forsyth, A. ve Molninsky, J. (2020). What is Aging in Place? Confusions and Contradictions. Housing Policy Debate, 31(2), 181-196. https://doi.org/10.1080/10511482.2020.1793795.
• Hooyman, N. R. ve Kiyak, H. A. (2005). Social Gerontology: A Multisciplinary Perspective (7. Baskı). Boston: Pearson.
• Johansson, K., Rudman, D. L., Mondaca, M., Park, M., Luborsky, M., Josephsson, S., ve Asaba, E. (2013). Moving Beyond ‘Aging in Place’ to Understand Migration and Aging: Place Making and the Centrality of Occupation. Journal of Occupational Science, 20(2), 108-119. https://doi.org/10.1080/14427591.2012.735613.
• Kahya, Y. (2020). Göç Teorileri ve Post-Göçmen Kavramı. O. Bayrakçı (Ed.), Göç: Bitmeyen yolculuk, bitmeyen yorgunluk (ss. 214-234). İstanbul: Kesit.
• Kalınkara, V. (2011). Temel Gerontoloji Yaşlılık Bilimi. Ankara: Nobel.
• Koç, İ. ve Saraç, M., (2018). Türkiye’de Yaşlı Göçünün Büyüklüğünün ve Yönünün Değişimi. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 2, 19- 37.
• Litwak, E., ve Longino Jr, C. F. (1987). Migration Patterns Among the Elderly: A Developmental Perspective. The Gerontologist, 27(3), 266-272.
• Lovatt, M. (2018). Becoming at Home in Residential Care for Older People: A Material Culture Perspective. Sociology of Health & Illness, 40(2), 366-378. doi.org/10.1111/1467-9566.12568.
• Makal, O. (1987). Sinemada Yedinci Adam: Türk Sinemasında İç ve Dış Göç Olayı. İzmir: Oğlak Yayıncılık. Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (S. Turan, çev.). Ankara: Nobel.
• Moody, H. R. (2007). Aging: Concepts and Controversies (5. Baskı). Thousand Oaks: Pine Forge Press.
• Neuman, W. (2020). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel yaklaşımlar (Ö. Akkaya, çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Novak, M. (2009). Issues in Aging. Boston: Pearson.
• Oğuzkan, T. (1971). Yurt Dışında Çalışan Doktoralı Türkler: Türkiye’den Başka Ülkelere Yüksek Seviyede Eleman Göçü Üzerinde Bir Araştırma. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Özmete, E. ve Dinç, B. (2020). Yaşlıların “Göç” ve “Yerinde Yaşlanma” Bağlamında Kentsel Dönüşüm İle İlgili Değerlendirmeleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(46), 197-234. doi: 10.21560/spcd.v20i54504.660460.
• Ravenstein, E. G. (1876). The Birthplaces of the People and the Laws of Migration. Whitefish, Montana: Kessinger Publishing, LLC.
• Street, D. A. (2007). Sociological Approaches to Understanding Age and Aging. Blackburn, J. A ve Dulmus, C. N. (Ed.). Handbook of Gerontology: Evidence-Based Approaches to Theory, Practice, and Policy (ss. 143-168). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc.
• Şentürk, M. ve Kurtkapan, H., (2017). Yaşlılığın Mekânlaşması: Kadıköy Moda’daki Bir Apartman Dairesi Üzerine Nitel Bir Çalışma. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi,1, 4-19.
• Şentürk, Ü. (2018). Yaşlılık Sosyolojisi: Yaşlılığın Toplumsal Yörüngeleri. Bursa: Dora.
• Tekten-Aksürmeli, Z. S. (2017). Yaşlılık Ekseninde Türkiye’de İç Göç ve Kent. Akademik Bakış Dergisi, 64, 703-716. Tuna, O. (1966). Türkiye’den Almanya’ya İşgücü Akımı ve Meseleleri. İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2023). Kent-Kır Nüfus İstatistikleri, 2022. Haber Bülteni, Sayı 49755, Erişim Tarihi: 11 Mayıs 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kent-Kir-Nufus-Istatistikleri-2022-49755.
• Uysal, B. (2020). Memleket Bağı. Memleketim, 2, 1-2.
• Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yaşar, A. N. (12 Mart 2022). Gurbet Nereye Düşer, Sıla Nerede? Erişim Tarihi: 12 Mart 2022, http://semerkanddergisi.com/gurbet-nereye-duser-sila-nerede.