SUGGESTION OF A NEW MODEL FOR MEETING THE PSYCHO-SOCIAL NEEDS OF A FAMILY: FAMILY PSYCHO-SOCIAL SUPPORT UNIT IN FAMILY HEALTH CENTERS

Yıl 2013, Cilt: 7 Sayı: 30, 25 - 44, 01.03.2013

Prof.Dr. Yasemin Özkan Esra Kılıç

Öz

In ecologic system, the family surrounded by micro-mezzo-macro environments undergoes changes and developments as a
result of changing social, psychological and economic states. In living conditions getting more complex role conflicts, changing
family structures (split family, single parent family etc.), transition from traditional roles to modern and even postmodern relation
patterns, socio-economic situation (rural-urban) profoundly affect the family of every form (nucleus or extended family). Hence,
the family needs external support throughout many processes including normal and abnormal developments. In this line, the
present study deals with one of the support services needed by the family; that is, the approach to family treatment, the content
of this treatment, its availability and the extent to which it achieves its objectives. The study will discuss the existing practices
and suggest a model for family psycho-social support unit to be located in family health centers. Moreover, psycho-social
dimension of general health which is usually overlooked will be emphasized and in this way, a holistic approach to health will
be adopted.

Anahtar Kelimeler

Family support services, Family in need of psychosocial support, Family health center

Ailenin Psiko-Sosyal Destek İhtiyacını Karşılamada Yeni Bir Model Önerisi: Aile Sağlığı Merkezlerinde Aile Psiko-Sosyal Destek Birimi

Öz

Ekolojik sistemde mikro- mezzo- makro çevreler tarafından kuşatılan aile, toplumda meydana gelebilecek sosyal, psikolojik,
ekonomik olan tüm durumlardan etkilenerek değişim ve gelişim yaşamaktadır. Karmaşıklaşan yaşam koşullarında stres,
rol çatışması, aile formunun değişmesi (parçalanmış, tek ebeveynli, vb.), geleneksel rollerden modern hatta postmodern
ilişki kalıplarına geçiş, sosyo- ekonomik (kır- kent) durum, her tür yapıdaki (çekirdek, geniş özelliğine sahip) aileyi derinden
etkilemektedir. Bu durumda normal, normal dışı gelişimleri içeren pek çok süreçte aile sistemi dışarıdan desteğe ihtiyaç
duymaktadır. Bu makalede ailenin özellikleri düşünülüğünde, ailenin ihtiyaç duyduğu bu destek hizmetlerinin içinde yer
alan aile tedavisi yaklaşımı, bu tedavinin içeriği, ulaşılabilirliği ve amaca uygun hizmet etmesi konuları ele alınarak mevcut
uygulamalardan bahsedilerek aileye daha kaliteli ve yeterli hizmet sunumu için aile sağlığı merkezlerinde aile psiko-sosyal
destek birimi modeli önerilmektedir. Ayrıca sağlığın göz ardı edilen psiko-sosyal boyutuna vurgu yapılarak sağlığa bütüncül
yaklaşım hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aile destek hizmetleri, Ailenin psiko-sosyal destek ihtiyacı, Aile sağlığı merkezleri

Kaynakça

• ASAGM (Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü), (2008), 5. Aile Şurası “Aile Destek Hiz- metleri Bildirileri”, Ankara
• ASAGM (Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü), (2008) “Türkiye’de Aile Destek Hizmet- lerinin Değerlendirilmesi ve Kalite Standartları”, Ankara
• BELEK, İ.(2012) “Sağlıkta Dönüşüm”, İstanbul, Yazılama yay.
• BİLEN, M. (1978) “Ailede Sağlıklı İlişkiler”, Ankara, Mars matbaası.
• CAMPBELL L. ve MITCHELL. (2007) “Victorian Family- Support Services in Retrospect: Three Decades of Investment, Challenge and Achievement”, Australian Social Work, Vol. 60, No. 3
• DUMAN, N. (2001) “Aileye Yönelik Hizmetler İçinde Aile Tedavisinin Önemi” 1. Ulusal Aile Hizmetleri Sempozyumu, Ankara
• FLANAGAN K. ve FORBES, A. “Family Services Policy into Action”, Connections UnitingCare
• GÖKÇE, B. (1991) “Aile Ve Aile Tipleri Üzerine Bir İnceleme”, Aile Yazıları I, Temel Kavramlar Yapı ve Tarihi Süreç, Bilim Serisi 5/1, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, Ankara
• GÜLERCE, A. (1996) “Türkiye’de Ailelerin Psikolojik Örüntüleri”, Boğaziçi Üniversitesi yay.
• KÖNEZOĞLU, B. (2006) “Aile ve Ailenin Korunması”, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ens- titüsü, Özel Hukuk (Medeni Hukuk) Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• MADSEN, C.W. (2009) “Collaborative Helping: A Practice Framework for Family- Centered Ser- vices”, Family Process, Vol. 48, No. 1.
• MILLS, D.S ve SPRENKLE, H.D. (1995) “Family Threapy in the Postmodern Era”, National Co- uncil on Family Relations, Vol. 44, No. 4.
• ÖNAL, S. (2006) “Ailenin Korunması Yönünden İdarenin Anayasal Sorumluluğu”, Gazi Üni- versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Anayasa Hukuku, Master Tezi, Ankara.
• ÖZGÜVEN, İ. E. (2000) “Evlilik ve Aile Terapisi”, PDREM yay., Ankara.
• SCERRA, N. (2010) “Effective Practice in Family Support Services”, UnitingCare Children, Yo- ung People and Families, Research Paper.
• THLEMAN, A.A ve DAIL, W. P. (1992) “Family Preservantion Services of Measurement and As- sesment of Risk, National Council on Family Relations, Vol. 41, No: 2.
• TUNCAY, T. (2010). “Avrupa Birliği Ülkelerinde Aile Politikaları ve Türkiye”, Sosyal Hizmet, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını, Haziran, Ankara, ss.1-8
• TURAN, N. (2009) “Sosyal Kişisel Çalışma”, Aydınlar Matbaacılık, Ankara.
• YILMAZ, V. (2004) “Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına Anneannelerinin Etkilerinin İnce- lenmesi”, Gazi Üniversitesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• WRIGHT A., MURPHY D., TRUTE B. (2010) Perspectives on Organizational Factors That Support or Hinder the Successful Implementation of Family-Centered Practice, Journal of Fa- mily Social Work, 13:2, 114-130
• (http://www.ailehekimligi.gov.tr/) Erişim tarihi: 02.05.2012
• (http://www.shcek.gov.tr/) Erişim tarihi: 12.05.2012
• (http://rapor.tuik.gov.tr/) Erişim tarihi: 14.05.2012