Tabulaştırılan/Tabulaşan Kurumun (ailenin) Kurbanlıklar Edinme Pratiği: Levirat ve Sororat

Yıl 2005, Sayı: 8, - , 01.03.2005

Mazhar Bağlı Aysan Sever

Öz

Bu çalışmada; levirat ve sororat tipi evliliklerin
sosyo-kültürel nedenleri ve sonuçları
araştırılmaktadır. Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa
örnekleminde yapılan araştırmada, bu evliliklerin
neden olduğu/olabileceği temel toplumsal çatışma
alanları ile bu evliliği yapmış olanların yaşadıkları
rol çatışmalarına; yapılan görüşme ve uygulanan
anketlerden elde edilen bilgiler çerçevesinde
değinilmeye çalışılmaktadır. Konuya ilişkin var
olan "ölen kişinin eşinin, çocuklarının ve malının
aynı toplumsal grup içinde kalmasının
sağlanması" şeklindeki genel yargı ve tez, elde
edilen bulgular ışığında istatistikî verilerden
hareketle analiz edilmeye çal ı ş ılmı ş t ı r .
Araştırmanın sonucunda bu evliliklerin aile baskısı
ile yapıldığı, evliliği yapanların gelir düzeylerinin
düşük olduğu, son evliliklerinden dolayı rol
çatışması yaşadıkları ve evliliklerinden tatmin
olmadıkları bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aile, Evlilik Çeşitleri, Levirat, Sororat

The Practise of Obtaining Sacrifices of the Institution which has been Tabood (family): Levirate and Sororate

Öz

In this survey, we attempted to find out the
reasons behind and the sociai problems caused
by Levirat and Sororat types of marriages which
are common in Diyarbakır, Mardin and Şanlıurfa.
The main reasons for the Levirat and Sororat
type marriages and the major existing and
probable social conflicts resulting from these
types of marriages were investigated. In the
literature, Levirat is referred to as the (forced)
marriage of a widow to her brother-in-law, in
order to support and protect the children, and
let them continiue living within the same protective
family. Similarly, Sororat is referred to the (forced)
marriage of the widower with his adult sister-in-law;
assuming that she can be a good mother
to her sister's children and that she can protect
them. According to the major theory about levirat
and sororat, these marriages are done to keep
the widow(er), the children and her/his inheritance
within the same sociological group. As a result
of this research it has been found that, these
marriages are made by enforcement of families,
the income of the marrying partners are very
low, they experience conflict because
of their last marriage, and that they are not
satisfied by their marriage.

Anahtar Kelimeler

Family, Types of Marriages, Levirate, Sororate

Kaynakça

• Altuntek, N. Serpil, Van Yöresinde Akraba Evliliği, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1993.
• Aydın; Mustafa, Kurumlar Sosyolojisi, Vadi Yayınları, Ankara, Gökçe, Birsen, Türkiye'nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar, Savaş Yayınevi, Ankara, 1996.
• Hagedorn, Robert, Sociology, Holt, Rinehart and Winston of Canada, Limited Toronto, 1980.
• Hançerlioğlu, Orhan, Toplumbilim Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1996.
• Hellman, Hal, Büyük Çekişmeler, Çeviri: Füsun Baytok, Tübitak Yayınları, Ankara, 1998.
• Kirwen, Micael C, African Widows, Orbis Boks, Maryknoll, New York 1979.
• Kongar, Emre, Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1985.
• Kongar, Emre, Türkiye Üzerine Araştırmalar, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1986.
• Lundberg, A. C. Schrag, N. Larden, Sosyoloji, Cilt II, Siyasal Bilimler Derneği Yayınları, Ankara, 1970.
• Mead, Margaret, Corning of Age in Samoa: a Psychological Study of Primitive Youth for Western Civilization. New York, Ozankaya, Özer, Toplumbilime Giriş, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1997.
• Sayın, Önal, Aile Sosyolojisi, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir, 1990.
• Sweedlun, Verne S., Crawford, Golda M., Man in Society, American Book Company, NewYork, 1956.
• Tepperman, Lorne & Blain, Jenny, Think Twice Sociology Looks At Current Social Issues, Prentice Hail, New Jersey, www.bartleby.com