Knowledge and Attitudes of Patients' Relatives Towards Organ Donation

Yıl 2009, Sayı: 17, 18 - 29, 01.06.2009

Öğr. Gör. Dr. Sultan Özkan Yrd. Doç. Dr. Emel Yılmaz

Öz

Aim: Today, organ transplantation is only
performed in patients who are in the terminal phase of
disease. However, even countries with well-established
cadaveric organ procurement systems are unable to
provide the number of transplants required, and the
solutions to this problem are still not clear. The
hesitance of the people to donate their organs in life
or after death lies in the core of this problem. This
descriptive study was planned and applied to assess
the knowledge and attitudes of hospitalized patients’
relatives toward organ donation.
Material and Method: Total 338 voluntary people
who hospitalized patients’ relatives at Bandırma
Mustafa Güven Karahan (160 beds) and Kapıdağ
State Hospitals (250 beds) between the dates of April
15 and May 31, 2007 were enrolled in research. Data
were collected using the questionnaire (26 items)
which prepared by researchers. Before the study,
permission was taken from the hospitals and persons.
The analysis of the data was obtained by using
descriptive statistical and chi-square test in SPSS
11.0. Results: Mean age of person who participated in
the study was 40.72±13.28 years.73.1% of them were
woman, 76.9% were married, 52.4% had education in
primary school level, 54.4% were housewife and
71.0% were living in district. It was determined that
55.3’% of the patients’ relatives had information about
the subject, 75.4% of the person were volunteers,
90.5% of the persons were believed in the necessity
organ donation, 92.0% of them do not know where to
apply. Reasons for refusal to donate organs were as
follows: lack of confidence a doctor (20.4%), personal
choice (16.0%), instability (10.9%) and didn’t want to
be cut into pieces of their body (9.5%).
Conclusion: As a conclusion, health knowledge
of patients’ relatives about organ transplantation was
low. There was a difference between attitudes and
behaviors about organ transplantation; the rate of
organ donation was low in patients’ relatives that went
to donate. The results of this study suggested that
training of patients’ relatives on organ donation was
essential

Anahtar Kelimeler

organ donation, patients’ relatives, attitudes, knowledge

Hasta Yakınlarının Organ Bağışı ile İlgili Bilgi ve Tutumları

Öz

Amaç: Günümüzde çeşitli nedenlerle artık tıbbi
tedavisi mümkün olmayan son dönemdeki hastalıklarda
kullanılan yöntemlerden birisi organ naklidir. Organ
nakli konusunda ileri olduğu kabul edilen ülkelerde
bile organ bağışı istenen düzeyde değildir ve bu konuda
da kesin bir çözüm henüz bulunamamıştır. Bu
sorunun kaynağında, halkın hayattayken ve öldükten
sonra yakınlarının organlarını bağışlama konusunda
çekimserliği yatmaktadır. Bu araştırma, hastanede
yatan hastaların yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi
ve tutumlarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı
olarak planlanmış ve uygulanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmaya, 15 Nisan–31
Mayıs 2007 tarihleri arasında Bandırma Mustafa
Güven Karahan (160 yataklı) ve Kapıdağ Devlet
Hastanelerinde (250 yataklı) yatarak tedavi gören
hastaların yakınlarından araştırmaya katılmayı kabul
eden 338 kişi alınmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından
hazırlanan 26 soruluk anket formu aracılığı ile
toplanmıştır. Araştırmanın yürütülmesi için kurumlardan
yazılı izin ve çalışmaya katılan kişilerden araştırmanın
amacı anlatıldıktan sonra onam alınmıştır.
Verilerin analizi SPSS 11.0 bilgisayar istatistik paket
programında değerlendirilmiş, verilerin analizinde
tanımlayıcı istatistikler ve ki kare analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma kapsamına alınan kişilerin
yaş ortalaması 40.72±13.28, %73.1’i kadın, %76.9’u
evli, %52.4’ü ilkokul mezunu %54.4’ü ev hanımı ve
%71.0’i ilçede yaşamaktadır. Hasta yakınlarının
%55.3’ünün organ bağışı konusunda bilgilerinin olduğu,
%96.4’ünün organlarını bağışlamadığı, %75.4’ünün
organ bağışında bulunmak istediği, %90.5’inin organ
bağışının gerekliliğine inandığı, %92.0’ının ise organ
bağışı için ne yapmak gerektiğini bilmediği saptanmıştır.
Organ bağışlamama nedenleri sırasıyla; %20.4’ü
hekimlere güvenmeme, %16.0’ı kişisel tercih, 10.9’u
kararsızlık %9.5’i vücut bütünlüğünün bozulmasını
istememe nedeniyle organlarını bağışlamak istemediklerini
belirtmişlerdir.
Sonuç: Araştırma sonucunda; hasta yakınlarının
organ bağışı konusunda bilgi eksiklikleri olduğu,
organ bağışı konusunda tutum ve davranışlarının
farklı olduğu ve organ bağışlamak isteyenlerin çok
azının organ bağışında bulunduğu saptanmıştır. Bu
bulgular hasta yakınlarının organ bağısı konusunda
eğitime gereksinimleri olduğunu düşündürtmektedir.

Anahtar Kelimeler

Organ bağışı, hasta yakınları, tutum, bilgi

Kaynakça

• Ahmed W, Harris S, Brown E. (1999). Attitutes to organ donation among South Asians in an English high street. J R Soc Med, 92 (12):626-627.
• Akgün S, Tokalak I, Erdal R. (2002). Attitudes and beha- vior related to organ donation and transplanta- tion: a survey of university students. Transplant Proc, 34(6): 2009-2011
• Göz F, Gürelli ŞŞ. (2007). Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5): 77-88.
• Göz, F., Göz, M., ve Erkan, M. (2006). Knowledge and attitudes of medical, nursing, dentistry and he- alth technician students towards organ donati- on: a pilot study, Journal of Clinical Nursing 15: 1371–1375.
• Kececioglu N, Tuncer M, Yücetin L, Akaydın M, Yaku- poğlu G. (2000). Attitudes of religious people in Turkey regarding organ donation and transplan- tation. Transplantation Proceedings, 32: 629– 630.
• Liu Y, Lei H, Qui F. (1997). Investigation of attitudes towards organ transplantation in young people in China. Chin Med J (Engl), 110(3):210-215.
• Naçar M, Çetinkaya F, Kanyılmaz D, Tokgöz B, Utaş C. (2001). Hekim adaylarının organ nakline bakış açıları. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi,10(2):123-128.
• Özdağ N. (2001). Organ nakli ve bağışına toplumun ba- kışı. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(2): 46-55.
• Özer FG, Karamanoğlu AY, Beydağ KD, Fidancıoğlu H, Akıncı E, Şanlı D, Tembelo D, Bozkurt L, Urak S. (2008). Sağlık Yüksekokulunda öğrenim gören bir grup öğrencinin organ nakli/bağışına yönelik görüşleri ve bilgi düzeylerine eğitimin etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(1): 39–46.
• Özmen, D, Çetinkaya, AÇ. Sarizeybek, B, Zeybek A. (2008). Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin organ bağısına ilişkin bilgi ve görüşleri. Türkiye Klinikleri J Med Sci , 28:311–318.
• Pontin AR, Botha J, Poscoe MD, Kahn D. (1999). Does rural follow-up of renal allogrefts give impared graft survival in a thirt-world country? Transplan- tation Proceedings, 31:3279.
• and survey. Optometry, 71:318-28. konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tıp Dergisi,18 (1): 33- 37.
• Yeung I, Kong SH, Lee J. Attitudes towards organ do- nation in Hong Kong. Soc Sci Med 2000; 50(11): 1643-54.
• Yücetin L, Keçecioğlu N, Ersoy FF. (2003). Türkiye’de organ bağışı ve nakline bir bakış. Diyaliz Transp- lantasyon ve Yanık,14 (2):115-118.
• FÖ, Korkmaz A. (2008). Bir Sağlık Meslek Yük
• sekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağısı