EXAMINATION OF DANGEROUS ELEMENTS FOR CHILDREN WITH DEVELOPMENTAL DISABILITIES IN THE CONTEXT OF PARENTS

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 62, 111 - 128, 29.03.2024

Özlem Yılmaz Demirel Bedia Yıldırım

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1461538

Öz

Danger situations are situations that may lead to the decrease or even loss of vital functions of individuals. These conditions, which pose a great risk for all age groups, may increase the risk especially for children with developmental disabilities. Children with developmental disabilities may have difficulty distinguishing between dangerous and non-hazardous elements due to their characteristics. This may cause children to be more exposed to hazards, and may require additional measures to be taken against hazards in the places they are in. This study was carried out to determine what the parents of children with developmental disabilities define as dangerous for their children in the home, school and outdoor environments, the precautions they have taken for the factors they have stated, and the mental state of the possible risks. In line with the determined purpose, the interview technique designed as a case study, one of the qualitative research methods, was used. The study group of the research consists of 20 parents with children with special needs. In order to collect the data, semi-structured interview method was preferred, and after the interview, the answers from the parents were categorized and tabulated. According to the findings obtained; Parents see flammable cutting and piercing tools, stairs, electronic devices and wet floors in the home, stairs, playgrounds, doors and windows and toilets in the school, foreign people in the home and out-of-school environments, traffic and playgrounds/parking areas as dangerous, parents say to their children. It has been concluded that the biggest concerns about the future are the concerns about the future.

Anahtar Kelimeler

Children with special needs, developmental disability, developmental disability and danger, parental view, safety precautions

GELİŞİMSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR İÇİN TEHLİKE İÇEREN UNSURLARIN EBEVEYN BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz

Tehlike durumları, bireylerin hayati fonksiyonlarının azalmasına hatta kaybolmasına neden olabilecek durumlardır. Her yaş grubu için büyük risk oluşturan bu durumlar, özellikle gelişimsel yetersizliği olan çocuklar açısından riskin artmasına neden olabilmektedir. Gelişimsel yetersizliği bulunan çocuklar, özellikleri gereği tehlike içeren ve içermeyen unsurları birbirinden ayırt etmekte zorlanabilmektedirler. Bu durum çocukların, tehlikelere daha fazla maruz kalmalarına sebep olabilir, bulundukları mekânlarda tehlikelere karşı ek önlemlerin alınmasını gerekli kılabilir. Bu çalışma, gelişimsel yetersizliği bulunan çocuklara sahip ebeveynlerin, ev, okul ve dış ortamlarda çocukları için tehlikeli olarak tanımladıkları unsurların neler olduğunu, belirttikleri unsurlara yönelik almış oldukları tedbirleri ve olası risklerin kendilerinde oluşturdukları ruhsal durumu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, belirlenen amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak desenlenmiş ve araştırmada görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu oluşturulurken amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır ve özel gereksinimli çocuğa sahip 20 ebeveyn çalışma grubuna dahil edilmiştir. Verilerin toplanması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi tercih edilmiş, görüşme sonrasında ebeveynlerden gelen cevaplar kategorize edilerek tablolaştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; ebeveynlerin ev içerisinde yanıcı kesici ve delici aletler, merdivenler, elektronik aletler ve ıslak zeminleri, okul içerisinde merdiven, oyun alanları, kapı ve pencereler ile tuvaletleri, ev ve okul dışı ortamlarda yabancı insanları, trafik ve oyun/park alanlarını tehlikeli olarak gördükleri, ebeveynlerin çocuklarına dair en büyük kaygılarının ise gelecek kaygısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ebeyen görüşleri, gelişimsel yetersizlik, gelişimsel yetersizlik ve tehlike, güvenlik tedbirleri, özel gereksinimli çocuklar

Kaynakça

• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri Ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Bradley-Geist, J. C., Olson-Buchanan, J. B. (2014). Helicopter Parents: An Examination Of The Correlates Of Overparenting Of College Students. Education and Training, 56(4), 314-328. https://doi.org/10.1108/ET-10-2012-0096
• Capiello, M.M., Gahagan, S. (2009). Early Child Development And Developmental Delay In Indigenous Communities. Pediatric Clinics of North America; 56(6):1501–517.
• Cline, F. W., Fay, J. (1990). Parenting With Love And Logic: Teaching Children Responsibility. CO: Pinon.
• Creswell, J. W. (2016). Araştırma Deseni. (S.B. Demir, Çev.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Dehghanı, A., Kazemı, S., Mırzaeı, S., Sadeghıan, M.R. (2019). Accidents In Children Under 5 Years In Yazd Province. JDER, 2(1),38-49.
• Erdem, S.S., Bolu, F., Mayda, A.S. (2017). Annelerin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerinin Tanımlanması. Konuralp Tıp Dergisi, 9(2), 117-123.
• Erkal, S., Yertutan, C. (2012). Çocukların Okulda Kaza Geçirme Durumu Ve Okulda Kaza Geçirmelerini Önlemeye Yönelik Ebeveyn Davranışlarının İncelenmesi. Erişim Tarihi: 15.04.2023, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/sibelerkalcananyertutan.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karatepe, T., Akış, N. (2013). 0-6 Yaş Çocuklarda Ev Kazası Geçirme Sıklığı Ve İlişkili Faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 39(3), 165-168.
• Karatepe, T.U., Ekerbiçer, H.Ç. (2016). Çocuklarda Ev Kazaları. Sakarya Tıp Dergisi, 7(1), 69-73.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Khan,S., Tauheed, N., Nawab, S., Afzal, S., Khalıque, N. (2019). Domestic Accidents Among Under-5 Year Children: A Study On The Modern Day Epidemic. International Journal of Community Medicine and Public Health, 6(4),1529-1535.
• Kıyak, Ü.E., Tuna, D.M., Tekin İftar, E. (2019). Zihin Yetersizliği Olan Bireylerde Güvenlik Becerilerinin Öğretimi: Kapsamlı Betimsel Analiz. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(1), 143-176.
• Köroğlu, A.Y. (2023). Anne-Baba Tutumları. Özlem Yılmaz Demirel ve Mahmut Yılmaz (Ed.), Aile Yaşam Döngüsü ve Aile İçi İlişkiler içinde (s. 187-209) Ankara: Eğiten Kitap. Odenweller, K. G., Booth-Butterfield, M., Weber, K. (2014) Investigating Helicopter Parenting, Family Environments, And Relational Outcomes For Millennials, Communication Studies, 65(4), 407-425. http://doi.org/ 10.1080/10510974.2013.811434
• Özdemir, U., Reşitoğlu, R., Tolunay, O., Çelik, T., Celiloğlu, C., Karakılıç, A.,Çelik, Ü. (2016). Çocuk Acile Başvuran Ev Kazalarının Değerlendirilmesi. Çocuk Acil ve Yoğun Bakım Dergisi, 3(3), 146-50.
• Özsoy, S.A., Özkahraman, Ş., Çallı, F. (2006). Zihinsel Engelli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadıkları Güçlüklerin İncelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi, 8(3), 69-78.
• Patel, D. R, Greydanus, D. E, Calles, J. L., Pratt, H. D. (2010). Developmental Disabilities Across The Lifespan. Disease-a-Month, 56(6), 304-97.
• Sarı, H.Y., Girli, A. (2012). Gelişimsel Yetersizliği Olan Çocuklarda Kaza Ve Yaralanma. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(4), 283-288.
• Tural Büyük, E., Güdek Seferoğlu, E. (2020). Annelerin Çocuklarının Ev Kazaları İle İlişkili Güvenlik Önlemlerini Tanılaması. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 201-206.
• Türk Dil Kurumu, (2022). Tehlike. Erişim Tarihi: 115.04.2023, https://sozluk.gov.tr/.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
• Vladutiu C.J, Casteel C, Marshall S.W, McGee K.S, Runyan C.W, Coyne-Beasley T. (2012). Disability and Home Hazards and Safety Practices in US Households. Disability and Health Journal, 5(1),49-54.