WORLD FAMILIES IN A CHANGING SOCIETY: FAMILY PATTERNS AND MARRIAGES IN SICKNESS, HEALTH

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 62, 129 - 155, 29.03.2024

Berfin Varışlı İris Kurdoğlu Su Ergin

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1461520

Öz

Today, the rapid change experienced with the globalization processes, which is an expression of the intensification of social relations around the world, causes the change and transformation of the institutions that determine the social structure and life. Family with its structure and patterns is the leading institution that is deeply influenced by these changes. Industrialization, modernization, urbanization and transformations in social roles have led to the encounter of the functions of the traditional family with increasingly different processes, and the emergence of the nuclear family model as a necessary consequence of these processes. Although the nuclear family incorporates some of the existing cultural values, new families have emerged as a result of the individualized life experiences of today's societies and in parallel with the change in the authority of tradition, established between individuals coming from different countries and cultures or living in different countries. These new postmodern families are defined as world families by Ulrich Beck and Elisabeth Gernsheim-Beck. World families were made possible by the ambiguity of the structural and spatial frontiers of today’s world. Subsequently, divorce became a global phenomenon while remarriage within this context has grown into something more widespread. In this study, it has been decided that families’ changing structure, pattern and marriage in Türkiye as well as the world is evaluated in light of the data obtained from OECD and TSI and that today’s families can be assessed within the scope of world families.

Anahtar Kelimeler

Family, Globalization, World families, Family patterns, Social change

DEĞİŞEN TOPLUMDA DÜNYA AİLELERİ: AİLE ÖRÜNTÜLERİ VE HASTALIKTA, SAĞLIKTA EVLİLİKLER

Öz

Günümüzde dünya genelindeki toplumsal ilişkilerin birbiriyle bağlantılı olacak şekilde yoğunlaşmasının bir ifadesi olan küreselleşme süreçleriyle birlikte yaşanan hızlı değişim, toplumsal yapıyı ve yaşamı belirleyen kurumların değişimine neden olmaktadır. Aile, bu değişimi, yapısı ve örüntüleriyle derinden hisseden kurumların başında gelmektedir. Sanayileşme, modernleşme, kentleşme ve toplumsal rollerde gerçekleşen dönüşümler geleneksel ailenin işlevlerinin giderek farklılaşan süreçlerle karşılaşmasına, bu süreçlerin zorunlu bir sonucu olarak çekirdek aile modelinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Çekirdek aile, mevcut kültürel değerlerin bir kısmını bünyesinde barındırsa da günümüz toplumlarının bireyselleşmiş yaşam deneyimlerinin bir sonucu ve geleneğin otoritesinde yaşanan değişime paralel olarak temelinde farklı ülkelerden ve kültürlerden gelen ya da farklı ülkelerde yaşayan bireyler arasında kurulan yeni aileler ortaya çıkmıştır. Bu yeni postmodern aileler, Ulrich Beck ve Elisabeth Beck-Gernsheim tarafından dünya aileleri olarak tanımlanmıştır. Dünya aileleri, günümüzde yapısal ve mekânsal sınırların belirsizleşmesi ile mümkün hale gelmiştir. Bununla birlikte günümüzde boşanma, küresel bir olguya dönüşmekte, yeniden evlenmelerse daha yaygın hale gelmektedir. Bu çalışmada dünya aileleri kavramından hareketle Türkiye’de ve dünyada ailenin değişen yapısı ve örüntüleri OECD ve TÜİK verilerinin desteğiyle incelenerek günümüz ailelerinin, dünya aileleri kavramı kapsamında değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aile, Küreselleşme, Dünya aileleri, Aile örüntüleri, Sosyal değişim

Kaynakça

• Akbıyık, M. (2018). Dünya Vatandaşı Olmak. Panorama Khas, 27, 50-52.
• Çobanoğlu, A. ve Tek, S. (2021). Türkiye’de Yeniden Evlenme Olgusu: Cinsiyet ve Psikososyal Değişkenler Bağlamında Bir Değerlendirme. OPUS International Journal of Society Researches, 18(44), 8092-8118. https://doi.org/10.26466/opus.935681
• Aydın, O. ve Baran, G. (2010). Toplumsal Değişme Sürecinde Evlenme ve Boşanma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 117-126.
• Bağlı, M. ve Sever, A. (2005). Tabulaştırılan/Tabulaşan Kurumun (Ailenin) Kurbanlıklar Edinme Pratiği: Levirat ve Sorarat. Aile ve Toplum, 2(9).
• Bahar, H. İ. (2015). Sosyoloji. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Battal, A. (Ed.). (2008). Boşanma Sebepleri, Bilimsel Araştırma Projesi Uygulama Sonuçları. İstanbul: Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü ADAG Vakfı (Akademik Dayanışma Araştırma ve Geliştirme Vakfı). İstanbul: Eflatun Matbaacılık.
• Bauman, Z. (2012). Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları. (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2019). Akışkan Modernite. (S. O. Çavuş, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Bauman, Z. (2020). Bireyselleşmiş Toplum. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beck, U. (2006). Living in the World Risk Society: A Hobhouse Memorial Public Lecture given on Wednesday 15 February 2006 at the London School of Economics. Economy and Society, 35(3), 329-345. Beck, U. (2011). Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru. (K. Özdoğan, B. Doğan, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Beck, U. and Beck‐Gernsheim, E. (2004). Families in a Runaway World. The Blackwell Companion to the Sociology of Families, 499-514.
• Beck-Gernsheim, E. (1998). On the Way to a Post-Familial Family: From a Community of Need to Elective Affinities. Theory, Culture and Society, 15(3-4), 53-70.
• Beck‐Gernsheim, E. (2007). Transnational Lives, Transnational Marriages: A Review of the Evidence from Migrant Communities in Europe. Global Networks, 7(3), 271-288.
• Beck-Gernsheim, E. (2011). The Marriage Route to Migration of Border Artistes, Transnational Matchmaking and Imported Spouses. Nordic Journal of Migration Research, 1(2), 60-68.
• Beck, U. and Beck-Gernsheim, E. (2012). Aşkın Normal Kaosu. (N. Ermiş, Çev.). İstanbul: İmge Kitabevi.
• Beck, U. and Beck-Gernsheim, E. (2014) Distant Love: Personal Life in the Global Age. Cambridge: Polity Press.
• Best, S. and Kellner, D. (2016). Postmodern Teori: Eleştirel Soruşturmalar. (M. Küçük, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bourguignon, F. and Morrisson, C. (2002). Inequality Among World Citizens: 1820–1992. American Economic Review, 92(4), 727-744.
• Chakraborty, G. (2022). Challenges Before the Institution of Marriage in the Era of Globalisation. Indian Journal of Law and Justice, 13(1), 65-77.
• Coleman, M., Ganong, L. and Fine, M. (2000). Reinvestigating Remarriage: Another Decade of Progress. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1288-1307.
• Çapçıoğlu, İ. (2018). Sekürleşen Toplumda Bireyselleşen Aile. Turkish Studies, 13(2), 19-34.
• Çobanoğlu, A. ve Tek, S. (2021). Türkiye’de Yeniden Evlenme Olgusu: Cinsiyet ve Psikososyal Değişkenler Bağlamında Bir Değerlendirme. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(44), 8094-8118. DPT. (1993). Türk Aile Yapısı Araştırması. Sosyal Planlama Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Dündar, Ö. Z. (2022). Değişen ve Değiş(e)meyen Yönleriyle Aile: Yapısı, Türleri, İşlevleri. N. Adak, (Ed.), Değişen Toplumda Değişen Aile içinde (s. 39-64). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Epik, M. T., Çiçek, Ö. ve Altay, S. (2017). Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Tarihsel Süreçte Ailenin Değişen/Değişmeyen Rolleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 35-58.
• Ersöz, A. G. (2010). Türk Atasözleri ve Deyimlerinde Kadına Yönelik Toplumsal Cinsiyet Rolleri. Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1(6), 167-182.
• Falicov, C. J. (1995). Cross-Cultural Marriages. N. Jacobson, A. S. Gurman (Ed.), Clinical Handbook of Couple Therapy içinde (s. 231-246). New York: Guilford Publications.
• Fordham, S. and Ogbu, J. U. (1986). Black Students’ School Success: Coping with the Burden of “Acting White.” Urban Review, 18(3), 176-206.
• Freud, S. (2011). Sevgi ve Cinsellik Üzerine.(A. Kanat, Çev.). İzmir: İlya Yayınevi.
• Geçtan, E. (1984). İnsan Olmak. İstanbul: Adam Yayınları.
• Giddens, A. (2010). Mahremiyetin Dönüşümü: Modern Toplumlarda Cinsellik, Aşk ve Erotizm. (İ. Şahin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Giddens, A. (2021). Modernliğin Sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A., Duneier, M., Appelbaum, R. P. and Carr, D. (2018) Introduction to Sociology. New York: W.W. Norton and Company.
• Gigy, L. and Kelly, J. B. (1993). Reasons for Divorce: Perspectives of Divorcing Men and Women. Journal of Divorce and Remarriage, 18(1-2), 169-188.
• Gonzales, C. and Katz, V. S. (2016). Transnational Family Communication as a Driver of Technology Adoption. International Journal of Communication, 10, 2683-2703.
• Gökce, H. (2017). Dünü, Bugünü, Yarını ile Aile. Sosyoloji Notları, 1(1), 50-63.
• Görgün-Baran, A. (2004). Türkiye'de Aile İçi İletişim ve İlişkiler Üzerine Bir Model Denemesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (1), 31-42.
• Gürbüz, A. (2019). Türk Romanında Görücü Usulü Evlilikler (1971-1980). Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 67-86.
• Güzelyurt, T., Kabul, S., Tokay, N., Kösen, N. ve Şık, A. (2020). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Dünya Vatandaşlığı Eğitimine İlişkin Görüşleri. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi. 3(1), 335-343.
• Hardt, M. ve Negri A. (2018). İmparatorluk. (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hertlein, K. M. and Blumer, M. L. (2013). The Couple and Family Technology Framework: Intimate Relationships in a Digital Age. New York: Routledge.
• Inglehart, R. (2018). Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton University Press.
• Karner, T. X. (1998). Professional caring: Homecare workers as fictive kin. Journal of Aging Studies, 12(1), 69-82.
• Kaufman, G. (2000). Do Gender Role Attitudes Matter? Family Formation and Dissolution Among Traditional and Egalitarian Men and Women. Journal of Family Issues, 21(1), 128-144.
• Marshall, G. (2021). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Akınbay ve D. Kömürcü, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mayowa, I. O. and Ekiti, A. (2019). Family Institution and Modernization: A Sociological Perspective. International Journal of Humanities and Sciences, 9(8), 99-105.
• McLuhan, M. (1962). Gutenberg Galaxy: The Making of Typographic Man. Canada: University of Toronto Press.
• Mills, M. (2013). Globalisation and Family Life. Abela, A. ve Walker, J. (Ed.), Contemporary Issues in Family Studies: Global Perspectives on Partnerships, Parenting and Support in a Changing World içinde (s.249-259). New Jersey: John Wiley and Sons.
• Nicholson, L. (2016). The Myth of the Traditional Family. Feminism and Families içinde (s. 27-41). New York: Routledge.
• Ogbu, J. U. (1978). Minority Education and Caste. New York: Academic Press.
• Ogbu, J. U. (1991). Immigrant and Involuntary Minorities in Comparative Perspective. M. A. Gibson, J. U. Ogbu (Ed.), Minority Status and Schooling: A Comparative Study of Immigrant and Involuntary Minorities içinde (s. 3-33). New York: Garland Press.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2016). OECD Family Database. Erişim Tarihi: 11 Mayıs 2023, https://www.oecd.org/els/family/SF_3-3-Cohabitation-forms-partnership.pdf
• Ospina, E. and Roser, M. (2020). Marriages and Divorces. Erişim Tarihi: 6 Ekim 2023, https://ourworldindata.org/marriages-and-divorces.
• Özcan, B. (2011). Tüketim, Risk ve Bireyselliğin Artan Önemi. Journal of Economy, Culture and Society, 36, 83-98.
• Parsons, T. (1949). The Social Structure of the Family. R. N. Anshen (Ed.). The Family: Its Function and Destiny içinde (s.173-201). New York: Harper.
• Sadıkoğlu, Z. Z. (2019). 1920-1960 Yılları Arasında ABD’de Aile Sosyolojisi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2(1), 215-253.
• Sadıkoğlu, Z. Z. (2021). Risk Bilinçli Annelik: Uzman Risk Söylemlerinin Annelik Deneyimi Üzerindeki Etkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 41(1), 43-71.
• Sánchez Gassen, N. and Perelli-Harris, B. (2015). The Increase in Cohabitation and the Role of Union Status in Family Policies: A Comparison of 12 European Countries. Journal of European Social Policy, 25(4), 431-449.
• Sezen, L. (2005). Türkiye'de Evlenme Biçimleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 11(27), 185-195.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2014). Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 2006. (2. Baskı). Ankara.
• Timurtürkan, M. (2022). Aile Birliğinin Bozulması: Boşanma ve Yeniden Evlenme. N. Adak, (Ed.), Değişen Toplumda Değişen Aile içinde (s. 201-218). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Touraine, A. (1995). Modernliğin Sonuçları. (H. Tufan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Turğut, F. (2017). Tarihsel Süreçte Aile Kurumunun Dönüşümü ve Geleceğine Yönelik Çıkarımlar. Medeniyet ve Toplum Dergisi, 1(1), 93-117.
• Turner, B. S. (2014). Klasik sosyoloji. (İ. Çetin, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (TÜİK). (2023). Evlenme ve boşanma istatistikleri, 2023. Erişim Tarihi: 5 Nisan 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2022-49437anddil=1
• Türkiye İstatistik Kurumu. (TÜİK). (2022a) İstatistiklerle aile, 2021. Erişim Tarihi: 10 Nisan 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Aile-2021-45632
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022b). Türkiye aile yapısı araştırması, 2022. Erişim Tarihi: 12 Nisan 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813
• Van Beethoven, L. (2014). Beethoven's Letters (1790–1826) (Vol. 2). (G. Wallace, Çev.). Cambridge University Press. (Orijinal çalışma basım tarihi 1866).
• Vergin, N. (1991). Toplumsal Değişme ve Türkiye’de Aile. Aile Yazıları II. B. Dikeçligil, A. Çiğdem. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırmaları Kurumu Başkanlığı.
• Weber, M. (1961). General Economic History. H. M. Palyi (Ed.). (F. H. Knight, Çev.). London: Collier MacMillian.
• World Population Review (WPR) (2023). Divorce Rates by County, 2023. 7 Nisan 2023, https://worldpopulationreview.com/country-rankings/divorce-rates-by-country