THE IMPORTANCE OF SOCIAL WORK IN SUICIDE PREVENTION AND AN INSTITUTIONAL MODEL PROPOSAL FOR PREVENTING SUICIDES IN TÜRKİYE

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 65, 631 - 661, 27.12.2024

Nurettin Özden , Zehra İpek

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1436475

Öz

Suicide behaviour, a global public health issue, continues to deeply affect individuals, families and communities with its increasing prevalence. Due to the rising number of cases and the expansion of risk groups, various disciplines are attempting to explain the phenomenon of suicide from different perspectives and offer some suggestions for preventing this behaviour. Considering the broad range of factors influencing suicidal behaviour and the overlap with social problem areas where social work can intervene, it is assessed that the social work discipline, which focuses on human change and the positive development of society, can play a significant role in preventing suicides. It is very important to address the behaviour of suicide with a holistic perspective that also includes the discipline of social work, and to ensure cooperation among the institutions involved in this process. This study aims to look at the phenomenon of suicide, which has become a serious social problem in today's societies, from a social work perspective and to develop a model proposal that can be applied at the institutional level to prevent suicides in Türkiye. In this context, understanding the theoretical foundations of the subject is critical to producing effective solutions.

Anahtar Kelimeler

Suicide, suicide prevention, social work, suicide prevention strategies

Proje Numarası

1

İNTİHARLA MÜCADELEDE SOSYAL HİZMETİN ÖNEMİ VE TÜRKİYE’DE İNTİHARLARIN ÖNLENMESİNE YÖNELİK KURUMSAL BİR MODEL ÖNERİSİ

Öz

Küresel bir halk sağlığı sorunu olan intihar davranışı; boyutları her geçen gün artarak bireyleri, aileleri ve toplumları derinden etkilemeye devam etmektedir. Vaka sayısının artması ve risk gruplarının çoğalması nedeniyle farklı disiplinler, intihar olgusunu çeşitli boyutlarıyla açıklamaya çalışmakta ve bu davranışın önlenmesi konusunda birtakım öneriler sunmaktadır. İntihar davranışına etki eden faktörlerin geniş bir yelpazede yer aldığı ve bilhassa sosyal hizmetin müdahalede bulunabileceği sosyal sorun alanları ile çakıştığı göz önüne alındığında, odak noktası insanın değişimi ve toplumun olumlu yönde gelişimi olan sosyal hizmet disiplininin intiharların önlenmesi konusunda önemli bir rol oynayabileceği değerlendirilmektedir. İntihar davranışı ile mücadelede sosyal hizmet disiplininin de dahil olduğu bütüncül bir bakış açısı ile hareket edilmesi ve bu süreçte görev alan kurumlar arasında iş birliğinin sağlanması çok önemlidir. Bu çalışma, günümüz toplumları açısından ciddi bir sosyal sorun haline gelmiş olan intihar olgusuna sosyal hizmet perspektifinden bakmayı ve Türkiye’de intiharların önlenmesi konusunda kurumsal düzeyde uygulanabilecek bir model önerisi geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, konunun teorik temellerini anlamak, etkili çözümler üretmek için kritik öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

İntihar, intiharla mücadele, sosyal hizmet, intiharı önleme stratejileri

Destekleyen Kurum

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI AİLE VE TOPLUM HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Akbaş, E., Yiğitoğlu, G. T., Çunkuş, N. (2020). Yaşlılıkta sosyal izolasyon ve yalnızlık. OPUS International Journal of Society Researches, 15(26), 4540-4562.
• Alptekin, K. (2008). Sosyal hizmet bakış açısından genç yetişkinlerde intihar girişimlerinin incelemesi: Bir model önerisi (Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Alptekin, K., Duyan, V. (2009). İntiharı önleme: Sorunlar ve öneriler. Kriz Dergisi, 17(2), 13-20.
• Aslan, M., Hocaoğlu, Ç. (2014). Yaşlılarda intihar davranışı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(3), 294-309.
• Beautrais, A., Gibb, S., Faulkner, A., Mulder, R. (2008). 12: a randomized controlled trial of a brief intervention to reduce repeat presentations to the emergency department for suicide attempt. Annals of Emergency Medicine, 51(4), 474.
• Berrouiguet, S., Gravey, M., Le Galudec, M., Alavi, Z., Walter, M. (2014). Post-acute crisis text messaging outreach for suicide prevention: a pilot study. Psychiatry Research, 217(3), 154-157.
• Birleşmiş Milletler. (2024). Sürdürülebilir Kalkınma Amacı: Sağlık ve Kaliteli Yaşam. Birleşmiş Milletler Türkiye: 01 02, 2024 tarihinde https://turkiye.un.org/tr/sdgs/3 adresinden alındı
• Brådvik, L. (2018). Suicide risk and mental disorders. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15, 1-4.
• Büyükbodur, A. Ç. (2019). İntihar girişimleri ve retrospektif sosyal inceleme. Sosyal Çalışma Dergisi, 3(1), 28-46.
• Carli, V. (2016). Preventing suicidality through online tools: The SUPREME project. . Understanding Suicide: From Diagnosis to Personalized Treatment, 281-289.
• Cebrià, A., Parra, I., Pàmias, M., Escayola, A., García-Parés, G., Puntí, J., Palao, D. J. (2013). Effectiveness of a telephone management programme for patients discharged from an emergency department after a suicide attempt: controlled study in a Spanish population. Journal of Affective Dissorders, 147(1-3), 269-276.
• Cui, S., Cheng, Y., Xu, Z., Chen, D., Wang, Y. (2011). Peer relationships and suicide ideation and attempts among Chinese adolescents. Child: Care, Health and Development, 37(5), 692-702.
• Çelebi, V. (2017). Acil servise intihar girişimi ile başvuran hastaların değerlendirilmesinde hastane anksiyete depresyon ölçeğinin kullanılması. (Uzmanlık Tezi). Antalya: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
• Demirbaş, H., Bulut, B. P. (2021). İntihar ve Psikoloji. D. Ayan, İH Hancı, H. Demirbaş (Ed.). İçinde Bilim ve Kültür Aynasında İntihar (ss: 104-127) Nobel Yayıncılık.
• Devrimci-Özgüven, H. (2008). İntihar davranışı riskinin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Dergisi, 1(3), 8-14.
• Durkheim, E. (2013). İntihar. (Z. Z. İlkgelen, Çev.) İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020). Mental health atlas. WHO (World Health Organisation): https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/345946/9789240036703-eng.pdf?sequence=1 adresinden alındı
• Dünya Sağlık Örgütü. (2021a). Suicide worldwide in 2019: Global health estimates. WHO (World Health Organization): https://www.who.int/publications/i/item/9789240026643 adresinden alındı
• Dünya Sağlık Örgütü. (2021b). Comprehensive Mental Health Action Plan 2013-2030. https://www.who.int/publications/i/item/9789240031029 adresinden alındı
• Dünya Sağlık Örgütü. (2023). Suicide. World Health Organisation: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/suicide adresinden alındı
• Dünya Sağlık Örgütü (2024). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/suicide adresinden alındı
• Dunne, E. (2009). Family psychoeducation with suicide attempters. D. Wasserman, C. Wasserman içinde, Oxford Textbook of Suicidology and Suicide Prevention (s. 1-11). Oxford, UK: Oxford University Press.
• Eskin, M. (2003). İntihar: Açıklama, tedavi ve önleme. Ankara:Nobel Akademik Yayıncılık
• Eskin, M. (2012). İntihar. Ankara: Hekimler Yayın Birliği Basım Yayın.
• Eskin, M. (2014). İntihar: Açıklama, değerlendirme, tedavi ve önleme. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Garbioğlu, A., Balcı, I., Akkaya, H., Karbeyaz, K. (2020). Covid-19 sürecinin ruhsal etkileri ve intihar ilişkisi. Adli tıp ve covid-19 içinde (ss. 9-12). Türkiye Klinikleri.
• Hepburn, L., Azrael, D., Molnar, B., Miller, M. (2012). Bullying and suicidal behaviors among urban high school youth. Journal of Adolescent Health, 51(1), 93-95.
• Hocaoğlu, Ç., Erdoğan, A. (2020). COVID-19 ve intihar. Coşar B, editör. Psikiyatri ve COVID-19, 1, 35-42.
• Indu, P. V., Remadevi, S., Vidhukumar, K., Shah Navas, P. M., Anilkumar, T. V., Subha, N. (2020). Domestic violence as a risk factor for attempted suicide in married women. Journal of interpersonal violence, 35(23-24), 5753-5771.
• İpek, Z. (2022). İntihar girişiminde bulunmuş ergenlerin psikososyal durumlarının çocukluk çağı travmaları, kendine zarar verme davranışı, anksiyete ve depresyon düzeyleri açısından incelenmesi : Batman ili örneği.
• İstanbul: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Anabilim Dalı.
• İpek, Z., Yeşilmen, M., Ocakoğlu, B. (2022). Ergen bireylerde intihar davranışını çok yönlü incelenmesi: Batman ili örneği. Ankara: Dorlion Yayınları.
• Joe, S., Niedermeier, D. (2008). Preventing suicide: A neglected social work research agenda. The British Journal of Social Work, 38(3), 507–530.
• Joiner Jr., T.E., 2005. Why People Die by Suicide. Harvard University Press, Cambridge, MA Kale-Yolcu, G.Ş., Demirbaş H., Hancı, İ.H. Psikolojik Otopsi. Adli Bilimler ve Kriminalistik Ansiklopedisi. (Ed: O.Vural; İ.H. Hancı), Cilt 5, 2333-2350, Ankara: Adalet Yayınevi, (2023).
• Kleinman, J. (2003). Kültür ve Ruh Sağlığı, Küreselleşme koşullarında kültürel psikiyatri. J. Kleinman içinde, Çin’de İntiharlar ve Toplumsal Acılar (S. Yücesoy, Çev., s. 227-239). İstanbul: Metis Yayınları.
• Klonsky, E. D. ve May, A. M. (2015). The Three-Step Theory (3ST): A new theory of suicide rooted in the “Ideation-to-action” framework. International Journal of Cognitive Therapy, 8(2), 114–129. doi:10.1521/ijct.2015.8.2.114
• Kozatepe, E. (2015). İntihar ve intihara teşebbüs yöntemleri, nedenleri ve çözüm yolları. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal bİlimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı.
• Kösesoy, B. (2022). İntihar davranışında bulunan vakalarda sosyal hizmet müdahale geçmişi ve mevcut ihtiyaçlar. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BUSBED), 12(24), 263-281.
• Levine, J., Sher, L. (2020). How to increase the role of social workers in suicide preventive interventions. Acta Neuropsychiatrica, 1–38.
• Mishara, B., Kerkhof, A. J. F. M.. (2013). Suicide prevention and new technologies: Evidence based practice. Springer.
• Mili Eğitim Bakanlığı ve UNICEF. (2019). İntihar Travması. Psikososyal Destek Programı : 01 02, 2024 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/psikososyaldijitaldestek/pdf/psikososyalintiharkitabi .pdf adresinden alındı
• Nelson, A. (2013). Social work and social work education in Sweden. University of Gothenburg. O'connor, R. C. (2011). Towards an integrated motivational–volitional model of suicidal behaviour. International handbook of suicide prevention: Research, policy and practice, 181-198.
• Odağ, C. (2002). İntihar: Tanım-kuram-sağaltım. İzmir: Halime Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Vakfı.
• Onat, M. (2016). Major depresif bozukluk tanısı olan ergenlerde intihar davranışının dürtüsel ve yürütücü işlevler ile ilişkisi. (Uzmanlık Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.
• Oral, M., Tuncay, T. (2012). Ruh sağlığı alanında sosyal hizmet uzmanlarının rol ve sorumlulukları. Journal Of Society and Social Work, 23(2).
• Osteen, P., Jacobson, J., Sharpe, T. (2014). Suicide prevention in social work education: how prepared are social work students? Journal of Social Work Education, 349-364.
• Özdemir, U. (2000). Sosyal hizmet uygulamasının genel çerçevesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 12(1), 100-110.
• Preuss, U., Schuckit, M., Smith, T., Danko, G., Buckman, K., Bierut, L., Reich, T. (2002). Comparison of 3190 alcohol‐dependent individuals with and without suicide attempts. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 26(4), 471-477.
• Rudd, M. D. (2006). Fluid Vulnerability Theory: A Cognitive Approach to Understanding the Process of Acute and Chronic Suicide Risk. T. E. Ellis (Ed.) Cognition and Suicide: Theory, Research, and Therapy içinde (s. 355–368). American Psychological Association
• Sağlık Bakanlığı. (2011). Ulusal ruh sağlığı eylem planı (2011- 2023). 12 01, 2023 tarihinde http://ahmetsaltik.net/arsiv/2014/07/ULUSAL_RUH_SAGLIGI_EYLEM_PLANI_2011-2023.pdf adresinden alındı
• Sandstrӧm, G. (2007). Higher education for social work in Sweden. Australian Social Work , 60, 56-67.
• Sayım, A. (2019). Kız egenlerde intihar girişim niteliği ve ergenin psikososyal özellikleri ile ilişkisi. (Uzmanlık Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.
• Sekowski, M., Gambin, M., Cudo, A., Wozniak-Prus, M., Penner, F., Fonagy, P., Sharp, C. (2020). The relations between childhood maltreatment, shame, guilt, depression and suicidal ideation in inpatient adolescents. Journal of affective disorders, 276, 667-677.
• Sheafor, B. W., Horejsi, C. R. (2016). Sosyal hizmet uygulaması: Temel teknikler ve ilkeler. Nika Yayınevi.
• Slater, T., Scourfield, J., Greenland, K. (2013). Suicide attempts and social worker contact: Secondary analysis of a general population study. British Journal of Social Work, 45, 378-394.
• Şahin, F. (2009). Sosyal hizmette kendi kaderini tayin hakkı. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(19), 87-98.
• Şeker, A. (2019). Durkheim’in sosyolojisinde intihar olgusu ve intiharla mücadelede sosyal hizmetin işlevi. Mavi Atlas, 7(1), 90-110.
• TÜİK (2023). İntihar İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu: 09.07.2024 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=intihar&dil=1 adresinden alındı
• Teater, D. (2015). Prescription opioids: the real story. Injury Prevention, 21(1), A18.
• Tunca, D. (2017). Dürtüsellik boyutunun intihar girişimlerinin niteliği ve şiddeti ile ilişkisinin araştırılması. (Uzmanlık Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı.
• Tuncay, T., Tekin, H. (2021). Sosyal hizmet mesleğinin ABC’si. Ankara: Nika.
• Turan E. (2008). Özel gruplarda intihar: yaşlı intiharları. Turkiye Klinikleri Psychiatry-Special Topics, 1(3), 34-39.
• Turgut, M. (2021). İntihar girişiminde bulunmuş hastalarda sorun çözme terapisinin intihar riskini azaltmada etkililiği. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Doktora Programı.
• Weissman, M. (1974). The epidemiology of suicide attempts, 1960 to 1971. Archives of general psychiatry, 30(6), 737-746.
• Yakar, M. (2021). Türkiye’de intihar: Eğilimleri, karakteristikleri ve dağılışı. İ. H. Hancı, D. Ayan, H. Demirbaş içinde, Bilim ve Kültür Aynasından İntihar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yeğenoğlu, İ. (2015). İntiharın anlamı, intihar ve intihara yönelik tutumlar. (Yüksek Lisans Tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Anabilim Dalı.
• Yıldız-Bozdoğan, Ş. (2013). Major depresif bozuklukta intihar yordayıcıları. (Uzmanlık Tezi). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.
• Ziyalar, N., Sarıpınar, A., Çalıcı, C. (2016). Siirt ilinde kadın intiharları. Adli Tıp Dergisi, 30(2), 117-127.