Yoğun Bakım Ünitelerinde Bası Ülserinin Değerlendirilmesi: Eğitim Araştırma Hastanesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 183 - 202, 01.03.2020

Hatice Esen , Güzin Aykal Cem Özbek

Öz

Amaç: Çalışmamızda yoğun bakımda yatan hastalarda bası
ülserleri oranlarını belirlemek, farkındalığı arttırmak, hasta güvenliğini
sağlamaya yönelik bakım süreçleri değerlendirilmek amaçlandı.

 Gereç ve Yöntem: 01 Ocak-31 Aralık 2017 tarihleri arasında Eğitim ve
Araştırma Hastanesi’nde 3. Basamak yoğun bakım ünitelerinde yatan ve bası ülseri
gelişen ve bası ülserinde evre ilerlemesi olan hastalar çalışmaya alındı, tanımlayıcı
ve retrostpektif çalışma olarak değerlendirildi. Veri toplama araçları olarak
bası ülseri veri toplama formu ve HBYS kayıtları kullanıldı. Verilerin
değerlendirilmesi SPSS 21.0 istatistik paket programında yapıldı.

Bulgular: Çalışmamızda; genel yoğun bakım bası ülseri oranı
%2,69, örneklemi oluşturan
hastaların yaş ortalaması 69,81±17,53, %56,5’i
kadın % 43,5’i erkek, yoğun bakımda yatış günü ortalaması 24,76±26,155 gün, %37’sinde (60 kişi) hastaneye yatış esnasında bası
ülserinin mevcuttur. Hastaların % 41’inde (66 kişi) bası ülserinin ilk 10 gün
içerisinde geliştiği, hastaların %39,1’i (63) evre 1, %44,1’i (71) evre 2, %11,8’i
(19) evre 3, %5’i evre 4 olduğu bulundu.  Hastaların %83,9’unun enteral yol ile
beslendiği,  bası ülserinin %88,2’sinin
sakrum bölgesinde olduğu,  hastaların %31,1’inin
yaşamını yitirdiği,  %15,5’inde
enfeksiyon geliştiği, %41,6’sının 22 günden daha fazla yoğun bakımda yattığı
tespit edildi. Hastaların hemoglobin
değeri ortalaması 10,26±2,1297 albümin değeri ortalaması 2,666±0,5669’ dir.

Sonuç: Bası ülserini önlemek için; ileri yaş hastalar, uzun
süre yatanlar, hemoglobin ve albümin düzeyi düşük olan hastalar daha dikkatli izlenmesi
gerekmektir.

Anahtar Kelimeler

Bası Ülseri, Yoğun Bakım

Evaluatıon Of Pressure Ulcer In Intensıve Care Unıts: Case Study Educatıon Research Hospıtal

Öz

Aim:
The aim of this study was to determine the rates of pressure ulcers in patients
in intensive care unit, to raise awareness and to evaluate the care processes
to ensure patient safety.

 Materials
and Methods: Patients who were hospitalized in the intensive care units of
the Training and Research Hospital between January 1 - December 31, 2017 and
who developed pressure ulcers and who had stage progression in the pressure
ulcer were included in the study. Pressure ulcer data collection form and HBYS
records were used as data collection tools. The data were evaluated by SPSS
21.0 statistical package program.

Results:
In our study; general intensive care pressure ulcer ratio was 2.69%, mean age
of the patients was 69.81 ± 17.53, 56.5% female and 43.5% male, mean day of
intensive care unit stay 24.76 ± 26.155 days In 37% of the patients (60
people), pressure ulcers are present during hospitalization. In 41% of the
patients (66 people), the pressure ulcer developed within the first 10 days,
39.1% of the patients (63) were stage 1, 44.1% (71) were stage 2, 11.8% (19).
was stage 3, 5% was stage 4. It was found that 83,9% of the patients were fed enterally,
and 88,2% of the pressure ulcers were in the sacrum region, 31,1% of the
patients died, 15,5% of them developed infections, 41,6% of them 22 more than
one day in the intensive care unit was found. The mean hemoglobin value of the
patients was 10,26 ± 2,1297 and the average of albumin was 2,666 ± 0,5669.

Conclusion: To prevent ulceration of the pressure; Patients with
advanced age, long-term hospitalization, hemoglobin and albumin levels should
be monitored more carefully

Anahtar Kelimeler

Pressure Ulcer, Intensive Care

Kaynakça

• Aslan, F. E. Ç. F. Ş. S. (2018). Yoğun Bakım Ünitesi’de Basınç Yarasının Önlemeye Yönelik Türkiye’de Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi;Sistematik Derleme. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(7), 42–50. https://doi.org/10.5505/bsbd.2018.60251
• Beğer, T. (2004). Yoğun Bakımda Dekübit Ülserleri : Risk Faktörleri ve Önlenmesi. Yoğun Bakım Dergisi, 4(4), 244–253.
• Cox, J. (2011). Predictors Of Pressure Ulcers In Adult Critical Care Patients. American Journal Of Critical Care, 20(5), 364–375.
• Fırat Kılıç, H.,Sucudağ, G. (2017). Basınç Yarası Değerlendirilmesinde Sık Kullanılan Ölçekler. Journal of Academic Research in Nursing, 3(1), 49–54. https://doi.org/10.5222/jaren.2017.049Gencer, Z.E., Özkan, Ö. (2015). Basınç Ülserleri Sürveyans Raporu. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 13(1), 26–30. https://doi.org/10.4274/tybdd.81300Girgin Kelebek, N., Erarı Kurhan, G. (2007). Bası Yarası Bakımı. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 5(Özel Sayı), 11–13.
• Gül, Y.g., Köprülü, A.S., Haspolat, A., Uzman, S., Toptas, M., Kurtulus, İ. (2016). Braden Risk Değerlendirme Skalası Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören 3.Düzey Hastalarda Basınç Ülseri Oluşumu Riskini Değerlendirmekte Güvenilir ve Yeterli mi? Journal of Academic Research in Medicine, 6(2), 98–104. https://doi.org/10.5152/jarem.2016.969
• İnan, D. G. (2009). Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi’de Yatan Hastaların Basınç Ülseri Prevalansı. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Karadağ, A. (2003). Basınç Ülserleri:Değerlendirme,Önleme ve Tedavi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(2), 41–48.Kıraner, E., Terzi, B., Ekinci Uzun, A., Tunalı, B. (2016). Yoğun Bakım Ünitemizdeki Basınç Yarası İnsidansı ve Risk Faktörlerinin Belirlenmesi. Yoğun Bakım Hemşişreliği Dergisi, 20(2), 78–83.
• Kurtuluş, Z., Pınar, R. (2003). Braden Skalası İle Belirlenen Yükssek Riskli Hasta Grubunda Albümin Düzeyleri İle Bası Yaraları Arasındaki İlişki. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(2), 1–10.
• Orhan, B. (2017). Basınç Yaralarını Önleme Kılavuzu: Kanıta Dayalı Uygulamalar. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 26(4), 427–440. https://doi.org/10.17827/aktd.306004
• Ortaç Ersoy, E., Öcal, S., Öz, A., & Yılmaz, P.,Arsava, B.,Topeli, A. (2013). Yoğun Bakım Hastalarında Bası Yarası Gelişimde Rol Oynayabilecek Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi. Yoğun Bakım Dergisie, 4(1), 9–12. https://doi.org/10.5152/dcbybd.2013.03
• Raju, D., Su, Xiaogang P., Patricia A., Loan, L.A., McCarthy, M. S. (2015). Exploring factors associated with pressure ulcers: A data mining approach. International Journal of Nursing Studies, 52(1), 102–111. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2014.08.002
• Silva, D.R.A., Bezerra, S. M.G., Costa, J.P., Luz, M. H.B. A., Lopes, V.C.A.,Nogueira, L. T. (2017). Pressure ulcer dressings in critical patients: A cost analysis. Revista Da Escola de Enfermagem, 51, 1–7. https://doi.org/10.1590/S1980-220X2016014803231
• Tanrıkulu, F., Dikmen, Y. (2017). Yoğun Bakım Hastalarında Basınç Yarları: Risk Faktörleri ve Önlemleri. Journal of Human Rhythm, 3(4), 177–182.Tayyib, N.,Coyer, F., Lewis, P. (2016). Saudi Arabian adult intensive care unit pressure ulcer incidence and risk factors: a prospective cohort study. International Wound Journal, 13(5), 912–919. https://doi.org/10.1111/iwj.12406
• Tokgöz, O.S., Demir, O. (2010). Nöroloji Yoğun Bakım Ünitesinde Bası Yara İnsidansı Ve Risk Faktörleri. Selçuk Üniversitesi Tıp Dergisi, 26(3), 95–98.