Planning of Local Public Policies for Children with Disabilities as Part of The Governance Aspect

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 10, 12 - 30, 26.12.2019

Eyüp Zengin

https://doi.org/10.25069/spmj.498167

Öz

Governance has an understanding that requires the application of
specific principles such as accountability, participation, transparency. Local
governance is an attempt of creating a corporation, interaction and synergy
between local authorities which are at different levels and have different
authorities and citizens so as to fulfill duties and responsibilities at a
local level.

To survive and grow can be especially difficult for children with
disabilities. They have more poverty risks than their peers without
disabilities. Even in some cases children where they have the same
disadvantages – for example, poverty or being a member of a certain minority
group – they face extra difficulties due to their own characteristics and
barriers, the community creates.

Local policies that need to be developed for children with
disabilities should be planned and implemented on the basis of equal
citizenship, and consideration and tolerance of diversity. A substantial part
of the problems disabled people have in their daily lives is based on local
policies and practices. In this respect, the regulations in the relevant
legislation, how and in what way these regulations should be applied in an
effective manner need to be discussed.

In this paper, the characteristics of local governance and local
public policies will be examined after giving information on local government
and children with disabilities, and then the projects which have been currently
planned/applied or should be planned/applied will be discussed within the
framework of governance understanding of local public policies for children
with disabilities.

Anahtar Kelimeler

Local governments, Children with disabilities, Local governance, Local public policies

Engelli Çocuklara Yönelik Yerel Kamu Politikalarının Yönetişim Anlayışı Çerçevesinde Planlanması

Öz

Bu çalışmada, yerel yönetimler ve
engelli çocuklar hakkında bilgi verildikten sonra, yerel yönetişim ve yerel
kamu politikalarının özellikleri üzerinde durulacak ardından, engelli çocuklara
yönelik yerel kamu politikalarının yönetişim anlayışı çerçevesinde planlanması
ve yürütülen/yürütülmesi gereken çalışmalar değerlendirilecektir.

 

Engelli çocuklar için
geliştirilmesi gereken yerel po­litikaların eşit vatandaşlık çerçevesinde, farklılıkların
göz önünde bulundurulması ve tahammül edilmesi temelinde planlanması ve
uygulanması gerekmektedir. Engelli bireylerin günlük yaşamda karşılaştıkları
sorunların önemli bir bölümünü yerel düzeydeki politika ve uygulamalardan
kaynaklanmaktadır. Bu çerçevede, ilgili mevzuatta yer alan düzenlemeler
değerlendirilmeli bu düzenlemelerin etkin bir biçimde nasıl ve ne şekilde
uygulanması gerektiği üzerinde durulması gerekmektedir.

 

Hayatta kalma ve gelişip büyüme
engelli çocuklar için özellikle güç olabilir. Yoksul kalma riskleri, engeli
olmayan yaşıtlarına göre daha büyüktür. Çocukların aynı dezavantajlarla –
örneğin yoksulluk ya da belirli bir azınlık gruba mensup olma gibi-
karşılaştıkları durumlarda bile, kendi özellikleri ve toplumun önlerine diktiği
birçok engel nedeniyle engelli çocuklar ek güçlüklerle karşılaşmaktadır.

 

 

Yönetişim, hesap verebilirlik,
katılımcılık, şeffaflık gibi belirli ilkelerin uygulanmasını gerektiren bir
anlayışa sahiptir. Yerel yönetişim, yerel seviyedeki görev ve sorumlulukların
yerine getirilmesi amacıyla, farklı düzeylerde, farklı yetkilere sahip yerel
kuruluşlar ile vatandaşlar arasında güçbirliği, işbirliği ve etkileşim oluşturma
sürecidir.

Anahtar Kelimeler

Yerel yönetimler, Engelli çocuklar, Yerel yönetişim

Kaynakça

• 1/7/2005 tarih ve 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun, Resmi Gazete Tarih: 7/7/2005 Sayı: 25868, Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 44, (http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf Erişim Tarihi 05. 11. 2018).
• Aygün, Elif (2017), Kentsel Açık Alanların Fiziksel Engelliler Tarafından Kullanım İmkanlarının Değerlendirilmesi; Tekirdağ Süleymanpaşa İlçesi Örneği, T.C. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Aykara, Aslıhan (2016), “Engelli Çocukların Katılım Hakkı,” Çocuk Katılımı (Ed. Ercüment Erbay), Nobel Yayıncılık, Ankara, 1. Basım.
• Aysoy, Mehmet (2003), Yoksulluk Açısından Özürlülük, “Yoksulluk Sempozyumu, (Ed. Ahmet Emre Bilgili, İbrahim Altan)” Deniz Feneri Derneği, 2. Cilt, İstanbul, s. 390-397.Babaoğlu, Cenay (2018), “Türkiye’de Anakentlerde Engellilere Yönelik Hizmetler ve Sorun Alanları,” TESAM Akademi Dergisi, Yerel Yönetimler Özel Sayısı, Cilt 5, Sayı 1, Yıl 2018, s. 88-101.
• Bal, Hüseyin (2004), Çocuk Suçluluğu: Kavramlar, Kuramlar, Saha Çalışmaları, Fakülte Kitabevi Yayınları: 39, Sosyoloji Dizisi: 7, 1. Baskı, Isparta,
• Bayramoğlu, Sonay (2004) Yönetişim ve Demokrasi İlişkisinde Siyasal İktidarSorunu: Türkiye’de Bağımsız Düzenleyici Kurumlar, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Bezmez, Dikmen, Yardımcı, Sibel (2010), Dönüşen Vatandaşlık Kurguları Çerçeve¬sinde Sakat Hakları: Kurumsal Yaklaşımlar ve Türkiye Örneği, Yurttaşlık Tartışma¬ları: Yeni Yaklaşımlar, (Ed. F. Kartal), TODAİE, Ankara.
• Burcu, Esra (2017), Türkiye'de Özürlü Birey Olma; Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Hacettepe Üniversite Yayınları, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi, Ankara.
• Ceylan, Remziye, Aral, Neriman (2005), Entegre Eğitime Katılan ve Katılmayan Engelli Çocukların Annelerinin Depresyon ve Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksekokulu Yayın No: 9, Ankara.
• Cılga İbrahim (2000), “Türkiye Çocuk Hakları Ulusal Eylem Planı Stratejisi ve İstanbul Acil Eylem Planı Modeli,” içinde, 1. İstanbul Çocuk Kurultayı Bildiriler Kitabı, İstanbul Çocuk Kurultayı I, 2000, İstanbul, Yay. Haz.; Mustafa Ruhi Şirin, Sevgi Usta Sayıta, Çocukları Vakfı yayınları; 2. İstanbul Çocuk Kurultayı yayınları dizisi.
• Cüceloğlu, Doğan (2016), İletişim Donanımları, 53. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Çaha, Havva (2016), Engellilerin Toplumsal Hayata Katılmasına Yönelik Politikalar: Türkiye, ABD ve Japonya Örnekleri, İnsan ve Toplum, 5 (10), 2016.
• Çalık, Selma (2003), Özürlülüğün Nedenleri ve Önlenmesinde Yoksulluğun Rolü “Yoksulluk Sempozyumu, (Ed. Ahmet Emre Bilgili, İbrahim Altan)” Deniz Feneri Derneği, 2. Cilt, İstanbul, Haziran, s. 398-407.
• Çevik, H. Hüseyin (2016), Yerel Karar Verme Süreci, “Kamu Politikaları Ansiklopedisi” (Ed. Hatice Altunok, Fatma Gül Gedikkaya), Nobel Yayıncılık, 1. Basım, Ankara, ss. 377-378
• Çevik, Hasan Hüseyin, Demirci, Süleyman (2008), Kamu Politikası: Kavramlar, Aktörler, Süreç, Modeller, Analiz, Karar Verme, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Çukurçayır, M. Akif, Eroğlu H. Tuğba (2002), Yönetişim Yaklaşımı ve Türkiye’de Kent Konseyleri, Yönetişim ve Yönetim Ekseninde Kamu Yönetimi,” (Ed. Fatma Neval Genç) Ekin Yayınevi, Bursa, ss. 215-244.
• DİE (2002), 2002 Türkiye Özürlüler Araştırması, ( https://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0014899.pdf, Erişim Tarihi, 04. 11. 2018) s. X-XI.
• Doğan, İsmail (2000), Akıllı Küçük, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Duman, Ali (2011), “Kamu Politika Analizi İçin Pratik Uygulama Modeli,” Kamu Politika Süreci: Teorik Perspektifler (Ed. Alican Kaptı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Duyan, Veli (2007), Gruplarla Sosyal Hizmet: Grup Çalışmasının Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Benlik Saygısı ve Yalnızlık Düzeyine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.Ekici, Sıddık (2011), “Kamu Politika Sürecinde Kurumsal Rasyonel Tercih Teorisi”, Kamu Politika Süreci: Teorik Perspektifler (Ed. Alican Kaptı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Eratay, Emine (2017), Zihin Engelli Bireylerin İstismarı, “Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi (Ed.Özge Pınarcık, Miray Özözen Danacı),” 5-7 Ekim 2017, Düzce/Türkiye, Tam Metin Kitabı, Eğiten Kitap Yayıncılık, Girişim Matbaacılık, Ankara.
• Erdugan, Fatma Erbil (2010), Türkiye’de Özürlü Yoksulluğu ve Mücadele Politikalarının Değerlendirilmesi: Ankara-Keçiören Örneği, T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayın No:50 Ankara.
• Gökmen, Hikmet Sivri (2018), Engelsiz Bir Kentte Çocuk Olmak Olmamak, Şehir & Toplum, Sayı 11, Ağustos-Kasım, s. 63-74
• Güleç, Yasin (2014) “Sosyal Hizmetlerin Yeniden Yapılandırılmasında Yerel Yönetimlerin Önemi ve İşlevi, Bağcılar Engelliler Sarayı Örneği, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 1, 486-500.
• Güler, Çağatay (2011), Çevre Kirliliği ve Çocuk, Yazıt Yayınları: 47, Ankara.
• Hayırsever Topçu, Ferhunde (2007), Küreselleşme ve Uluslararası Çevre Politikaları: Yönetimden Yönetişime Geçiş Sorunu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2014), Çocuk Çalışma Grubu Raporu, 10. Kalkınma Planı 2014-2018, Ankara, 2014.
• Kaptı, Alican (2011), “Giriş: Kamu Politika Süreci”, Kamu Politika Süreci: Teorik Perspektifler, (Ed. Alican Kaptı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Karakılçık, Yusuf (2016), Yeni Yerel Bölgesel Gelişmeler Işığında Yerel Yönetimler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016, s. 36
• Kavruk, Hikmet (2016), Yerel Politika, “Kamu Politikaları Ansiklopedisi” (Ed. Hatice Altunok, Fatma Gül Gedikkaya), Nobel Yayıncılık, 1. Basım, Ankara, ss. 378-382
• Kesgin, Bedrettin (2014) “Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Politikalar,” Çağdaş Yerel Yönetimler, 23(4), s. 1-15.
• Küçükkaraca, Nilgün (2005), Özürlülük, Farklılık ve Toplumsal İstismar, “Özel Eğitim ve Rehabilite Hizmetlerine İhtiyaç Duyan Bireyler ve Aileleri (Ed. Said Demirel, Kamil Alptekin),” Zihinsel ve Bedensel Engelli Çocukları ve Aileleri Araştırma Eğitim Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yayını, No: 1, Ankara.
• Lamba, Mustafa (2016), Yönetişim, “Kamu Politikaları Ansiklopedisi” (Ed. Hatice Altunok, Fatma Gül Gedikkaya), Nobel Yayıncılık, 1. Basım, Ankara, ss. 382-383
• Marshall, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, (Çev. Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Bilim Sanat Yayınlar, Ankara.
• Mutlu, Selçuk, Demirkaya, Yüksel (2018), Avrupa Yönetişimi ve Ulusaltı Yönetimlerin Ulusötesi Ağ Faaliyetleri, Strategic Public Management Journa,l 4 (2018): 59-82.
• Oğuz, Yasemin (2005), Engelliliğe Toplumsal ve Etik Bakış, “Özel Eğitim ve Rehabilite Hizmetlerine İhtiyaç Duyan Bireyler ve Aileleri (Ed. Said Demirel, Kamil Alptekin),” Zihinsel ve Bedensel Engelli Çocukları ve Aileleri Araştırma Eğitim Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yayını, No: 1, Ankara.
• Okan, Kenan, Okan, Nevzer (2006), “Evimizdeki Engelli Çocuk,” MESEV, Ankara.
• Ökmen, M, Yılmaz, A, Baştan, S. (2004), Kamu Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar ve Bir Yönetişim Faktörü Olarak Yerel Yönetimler, Kuramdan Uygulamaya Kamu Yönetimi, (Ed. M. Ökmen, A. Yılmaz), Gazi Kitapevi, Ankara, ss.23-80.
• Özerkmen, Necmettin (2005), Özürlülüğün Sosyolojik Doğası, içinde, (Yay. Haz.), “Özel Eğitim ve Rehabilite Hizmetlerine İhtiyaç Duyan Bireyler ve Aileleri (Ed. Said Demirel, Kamil Alptekin),” Zihinsel ve Bedensel Engelli Çocukları ve Aileleri Araştırma Eğitim Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yayını, No: 1, Ankara.
• Özgür, İskender (2013), “Engelli Çocuklar ve Eğitimi,” Karahan Kitabevi, Güncellenmiş 4. Baskı, Adana.
• Öztoprak, Abdullah Abid (2011), Yönetişim Yaklaşımı Ve Belediyeler: Yönetişim Göstergeleri Açısından Malatya Belediyeleri Araştırması, T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Konya.
• Öztürk, Mustafa (2013), Hayata Renk Katanlar-Engelli Grupları, İlke Yayıncılık: 142, 1. Baskı, İstanbul.
• Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2028), Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor, (https://eyh.aile.gov.tr/uploads/pages/bakim-hizmetleri-stratejisi-ve-eylem-plani-2011-2013/toplum-ozurlulugu-nasil-anliyor-arastirma-projesi-sonuclari.pdf Erişim Tarihi, 04. 11. 2018), s. 27-28.
• Palabıyık, Hamit (2003), Yönetimden Yönetişime: Yönetişim, Kentsel Yönetişim ve Uygulamalar İle Yönetişimde Ölçülebilirlik Üzerine Açıklamalar, “Yerel ve Kentsel Politikalar”, (Ed. Akif Çukurçayır), Çizgi Yayınevi, Konya.
• Sevgi Engelliler Derneği (2015), Muş’ta Engelli Memnuniyet Düzeyinin Araştırılması Projesi, Muş, http://www.daka.org.tr/panel/files/files/yayinlar/Mu%C5%9F%E2%80%99ta%20Engelli%20Memnuniyet%20D%C3%BCzeyinin%20Ara%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1.pdf Erişim Tarihi 15. 08. 2018)Seyyar, Ali (2015a), Dünyada ve Türkiye’de Engelli Dostu Sosyal Politikalar, Rağbet Yayınları, İstanbul, 2015.
• Seyyar, Ali (2015b), “Hasta, Engelli ve Yaşlı Hizmetlerinde Bakım Terimleri (Ansiklopedik Sözlük),” Rağbet Yayınları, İstanbul.
• Seyyar, Ali (2018), “Sosyal Siyaset Ekseninde Yerel Özürlüler Politikası: (Özürlü Dostu Yerel Sosyal Politikalar),” (http://www.sosyalsiyaset.net/documents/yerel_ozurluler_politikasi.htm Erişim Tarihi 11.10.2018)
• Şen, Mustafa (2017) Çalışma Yaşamında Engelliler, “Çalışma Yaşamında Özel Gruplar (Ed. Salih Dursun, Serpil Aytaç), Ekin Yayınevi, Bursa, s. 211-276.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu (2010), Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması-2010, (http://www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=244 Erişim Tarihi 04. 11. 2018), s. XIII-XIV.
• TESEV Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (2008), İyi Yönetişim El Kitabı, TESEV Yayınları, Mayıs 2008 İstanbul.
• Topçu, Sedat (2009), Silinmeyen İzler: Çocuk, Genç ve Engellilerin İstismar ve İhmali, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2009, s. 71-85
• Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği (2014), Mevzuattan Uygulamaya Engelli Hakları İzleme Grubu Raporu 2013, (Yay. Haz.) Süleyman Akbulut, Hakan Özgül, Tolga Tezcan, İstanbul.
• Uçar, Ahmet, Negiz, Nilüfer (2016), “Yerelde Kamu Politikalarının Oluşumunda Yönetişim ve Katılımcılık: Isparta İncelemesi” Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 2016 Sayı: CİEP Özel Sayısı, ss. 788-819.
• UNICEF (2013), “Dünya Çocuklarının Durumu 2013,” Metin Çulhaoğlu (Çev.), Ankara.
• Ülkemen, Sinan (2011), “Kamu Politika Sürecinde Kesintili Denge Modeli”, Kamu Politika Süreci: Teorik Perspektifler (Ed. Alican Kaptı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yavuzer, Haluk (1982), Çocuk ve Suç, 2. Basım, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.