A Review of Participatory Design Practices in Refugee Camps

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 129 - 151, 30.06.2023

İldem Dinar Sebla Arın Ensarioğlu

Öz

“Participation”, which is accepted as an extension of the democratic life culture, cannot always be implemented with a wide inclusiveness in daily life. Especially today, considering urbanization as an opportunity for rent through participatory urban planning practices, has almost eliminated the concern for democracy in these planning processes. On the other hand, the situation is different for refugees who are not included in the urban area and do not have urban status. Refugee camp settlements, which are expressed as “temporality of the city” within the scope of the study, cannot benefit from the improvement and development interventions of most of the urban structure, and may even lack basic infrastructure services. Similar to spatial qualities, the refugee residents of the place do not have as much rights as a city dweller. In this case, while the integration of refugees into the city as individuals who had to leave their homes is already difficult, these discriminatory approaches put the situation in a dead end. Such malpractices also negatively affect the integration motivation of refugees. However, the expectation of a better quality of life throughout their stay in the camp is naturally continuous. In this direction, the researches carried out within the scope of the study aim to question the participatory practices in the camp areas. For this purpose, participatory approaches applied aiming to understand the social and spatial structure of the camp settlement were examined, and the availability of the refugees' democratic environment and its effects on the situation provided were investigated comparatively with examples.

Anahtar Kelimeler

Participatory Design, Refugees, Refugee Camps, City, Urban Planning, Democracy

MÜLTECİ KAMPLARINDA KATILIMCI TASARIM UYGULAMALARINA DAİR BİR İNCELEME

Öz

Demokratik yaşam kültürünün bir uzantısı olarak kabul edilen “katılım”, gündelik yaşamda her zaman için geniş bir kapsayıcılıkla hayata geçirilememektedir. Günümüzde katılımcı kentsel planlama uygulamaları aracılığıyla kentleşmeye rant olanağı gözüyle bakılması, bu planlama süreçlerinde demokrasi kaygısını neredeyse yok etmiş durumdadır. Diğer taraftan kentsel alana dahil edilmeyen ve kentli statüsünde olmayan mülteciler için durum daha farklıdır. Çalışma kapsamında “kentin geçiciliği” şeklinde ifade edilen mülteci kamp yerleşmeleri, kent yapısının çoğu iyileştirme ve geliştirme müdahalelerinden yararlanamamakta hatta temel alt yapı hizmetlerinden bile yoksun olabilmektedir. Mekânsal niteliklerle benzer biçimde, mekânın mülteci sakinleri de bir kentli kadar hak sahibi değildir. Bu durumda mültecilerin evlerini terk etmek zorunda kalmış bireyler olarak kente entegrasyonu zaten zorken, bu ayrımcı yaklaşımlar durumu çıkmaza sokmaktadır. Bu tür yanlış uygulamalar, mültecilerin entegrasyon motivasyonunu da olumsuz yönde etkilemektedir. Ancak kampta yaşıyor oldukları süre boyunca yaşam kalitelerinin daha iyi olma beklentisi doğal olarak devam etmektedir. Bu doğrultuda çalışma kapsamında yapılan araştırmalar kamp alanlarında katılımcı uygulamaları sorgulamayı hedeflemektedir. Bu amaçla, kamp yerleşmesinin sosyal ve mekânsal yapısının anlaşılması amaçlanarak uygulanan katılımcı yaklaşımlar incelenmiş, mültecilerin demokrasi ortamının sağlanabilirliği ve sağlandığı durumdaki etkileri örneklerle karşılaştırmalı olarak araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Katılımcı Tasarım, Mültecilik, Mülteci Kampları, Kent, Kentsel Planlama, Demokrasi

Kaynakça

• Arnstein, S. (1969). A Ladder of Citizen Participation. Journal of the American Institute of Planners, 35, 216-224.
• Bauman, Z. (2000). Postmodernite ve Hoşnutsuzlukları, (Çev. İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. ve Lyon D. (2013). Akışkan Gözetim. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bhabba, H. (1994). The Location of Culture. London: Routledge.
• Erdoğan, O. (2019). Yerel Yönetimlerde Katılımcı Mekanizmalar ve Trabzon Büyükşehir Belediyesi Örneği. BEÜ İİBF AİD., 4(2), 295-310.
• Töre, E. & Çağlayan, Ö. (2018). Bir Katılım Aracı Olarak Kentsel Tasarım: Medellin Mucizesi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 8(1), 19-36.
• Dalal, A. (2016). Mültecilerin “Tasarım” Krizine Yanıt Vermek. XXI Dergisi.
• Gaviria, D. (2015). The Northeastern Urban Integration Project [PUI] Medellín, Colombia, Urban Development Agency [EDU].
• Harvey, D. (2013). Asi Şehirler – Şehir Hakkında Kentsel Devrime Doğru. İstanbul: Metis Yay. Ss:43-69, 117-142.
• Hart, R., & Bellamy, C. (2003). The State Of The World’s Children . UNICEF.
• Henderson, P. (2005). Including the Excluded: From Practice to Policy in European Community Development. Bristol: PolicyPress.
• Kimmelman, M. (2014). Refugee Camp for Syrians in Jordan Evolves as a Do-It-Yourself City. The New York Times.
• Kesdi, H., & Güneş, S. (2019). Tasarım Araştırmalarındaki Katılımcı Uygulamalara Dair Bir Değerlendirme: Bağlam ve Pratik Farklılıkları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 9(2), 286-313.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Lordoğlu, K. (2015). Türkiye'ye yönelen düzensiz göç ve işgücü piyasalarına bazı yansımalar. Çalışma ve Toplum Dergisi, (44), 29-44.
• Lordon, F. (2015). Kapitalizm Arzu ve Kölelik, İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Merelli, A. (2016). Marksist filozof Slavoj Žižek, mültecilere neden acımamamız veya romantikleştirmememiz gerektiğini açıklıyor. QUARTZ: https://qz.com/767751/marxist-philosopher-slavoj-zizek-on-europes-refugee-crisis-the-left-is-wrong-to-pity-and-romanticize-migrants/ adresinden alındı.
• Piaget, J. (1962). Play, Dreams, and İmitation. New York : w.w. Norton Company.
• Park, Robert E., Ernest W. Burgess. (1969). Introduction to the Science of Sociology (1921). Chicago: University of Chicago Press.
• Schnapper, D. (2005). Schnapper, Dominique. Sosyoloji Düşüncesinin Özünde Öteki ile İlişki. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Zizek, S. (2016). Hiçten Az. Encore Yayınları.
• Zizek, S. (2020). Umutsuz Olma Cesareti, Eksik Parça Yay. Ss. 296,306.
• 5393 Sayılı Belediye Kanunu.
• 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu.
• 8617 Sayılı Bilgi Edinme Kanunu.
• UCLG Committee on Social Inclusion, Participatory Democracy and Human Rights, European Charter for the Safeguarding of Human Rights in the City (Barcelona: United Cities and Local Governments, 2012)., https://www.uclg-cisdp.org/en, Erişim Tarihi: 8.11.2021. http://www.academia.edu/26807633/The_Northeastern_Urban_Integration_Project_PUI_MEDELL%C3%8DN_COLOMBIA_-_Urban_Development_Agency_EDU_ , Erişim Tarihi: 25.01.2022.
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2021)., https://habitat.csb.gov.tr/habitat-konferanslari-i-5746, Erişim tarihi: 17.12.2021.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, (2021)., https://www.mfa.gov.tr/yerel-gundem-21.tr.mfa, https://www.mfa.gov.tr/bm-insan-yerlesimleri-programi.tr.mfa, Erişim tarihi: 17.12.2021.
• UNHCR. (2021)., https://www.unhcr.org/, Erişim tarihi: 11.12.2021.
• URL-1. https://www.archdaily.com/940384/refugee-camps-from-temporary-settlements-to-permanentdwellings?ad_source=search&ad_medium=projects_tab&ad_source=search&ad_medium=search_result_all, Erişim tarihi: 17.12.2021.
• URL-2. https://www.archdaily.com/778318/catalyticaction-designs-playgrounds-for-refugee-children-as-emergency-response-in-bar-elias-lebanon, Erişim tarihi: 17.12.2021.
• URL-3. https://www.catalyticaction.org/about-us/, Erişim tarihi: 17.12.2021.
• URL-4. https://www.arkitera.com/haber/cocuklarin-inisiyatif-mekanlari-junk-oyun-alanlari, Erişim tarihi: 17.12.2021.