Algılanan Yönetici Desteği ile İş-Yaşam Dengesi Arasındaki İlişki: Duygusal Örgütsel Bağlılığın Aracı Rolü

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 21 - 35

Güven Dere

https://doi.org/10.52272/srad.1722274

Öz

Algılanan yönetici desteği ile iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkiyi incelemek ve duygusal örgütsel bağlılığın bu ilişkideki aracı rolünü tespit etmek bu araştırmanın konusu olarak belirlenmiştir. Araştırmanın konusuna ilişkin oluşturulan modele ait çalışma grubunu Ankara ilinde bulunan spor kulüpleri ve spor merkezleri çalışanları (n=384) oluşturmaktadır. Araştırmada nicel veri toplama yöntemlerinden olan anket tekniği kullanılmıştır. Anket, Kişisel Bilgi Formu, Algılanan Yönetici Desteği Ölçeği, İş Yaşam Dengesi Ölçeği ve Duygusal Örgütsel Bağlılık Anketi olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Araştırmada, nedensel araştırma modeli olarak da adlandırılan ilişkisel tarama modeli tercih edilmiş, geçerliliği kontrol edilmiş anket formlarından oluşan bir veri seti ile analizler SPSS ve Process Macro 4.2 eklentisi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; algılanan yönetim desteğinin iş yaşam dengesi üzerinde negatif ve anlamlı, duygusal örgütsel bağlılık üzerinde ise pozitif ve anlamlı etkisinin olduğu, duygusal örgütsel bağlılığın ise iş yaşam dengesi üzerinde negatif, güçlü etkisinin olduğu bulunmuştur. Analiz sonuçlarına göre, algılanan yönetici desteği ile iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkide duygusal örgütsel bağlılığın aracı rolü bulunmaktadır. Algılanan yönetici desteği ve iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkiyi konu alan az sayıda çalışma bulunması nedeniyle bu araştırmanın alanyazına katkı sunması hedeflenmektedir. Çalışmanın, işgörenlerinin kurumsal bağlılıklarına ve iyi oluş hallerine önem veren ve onlara mümkün olan hallerde desteklerini hissettiren yöneticilerin dikkatlerini çekeceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Algılanan yönetici desteği , iş-yaşam dengesi , duygusal örgütsel bağlılık , iş perfomansı

The Relationship Between Perceived Supervisor Support and Work-Life Balance: The Mediating Role of Affective Organizational Commitment

Öz

This study aimed to investigate the relationship between perceived supervisor support and work-life balance, and to determine the mediating role of Affective organizational commitment in this relationship. The study group for the model consists of employees from sports clubs and centers in Ankara (n = 384). The survey technique, one of the quantitative data collection methods, was used in the study. The survey consists of four sections: Personal Information Form, Perceived Supervisor Support Scale, Work Life Balance Scale, and Affective Organizational Commitment Scale. In the study, the relational screening model, also known as the causal research model, was employed, and the analyses were conducted using a dataset consisting of questionnaire forms, the validity of which was verified using SPSS and the Process Macro 4.2 plugin. As a result of the study, it was found that perceived supervisor support has a negative and significant effect on work-life balance and a positive and significant impact on affective organizational commitment. Additionally, affective organizational commitment negatively and strongly affects work-life balance. According to the analysis results, organizational commitment mediates the relationship between perceived supervisor support and work-life balance. Since there are few studies on the relationship between perceived supervisor support and work-life balance, this research aims to contribute to the literature. The study is expected to capture the attention of managers who prioritize their employees' organizational commitment and well-being.

Anahtar Kelimeler

Perceived suprvisor support, , work-life balance, , affective organizational commitment, , job performance

Kaynakça

• Abdulaziz, A., Bashir, M., & Alfalih, A. A. (2022). The impact of work-life balance and work overload on teacher’s organizational commitment: Do job engagement and perceived organizational support matter? Education and Information Technologies, 27(7), 9641–9663.
• Ankara Özel Spor Merkezleri. (2025). Ankara’da bulunan spor merkezleri. https://www.ankaraspormerkezleri.com/spormerkezleri (Erişim tarihi: 28.03.2025)
• Ansari, S. A. (2011). Gender difference: Work and family conflicts and family-work conflicts. Pakistan Business Review, 13(2), 315–331.
• Aaker, D. A., Kumar, V., & Day, G. S. (2007). Marketing research (9th ed.). John Wiley & Sons.
• Akın, M. (2008). Örgütsel destek, sosyal destek ve iş/aile çatışmalarının yaşam tatmini üzerindeki etkileri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(25), 141–171.
• Akın, A., Ulukök, E., & Arar, T. (2017). İş-yaşam dengesi: Türkiye’de yapılan çalışmalara yönelik teorik bir inceleme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 113–124.
• Akintayo, D. I. (2010). Work-family conflict and organization commitment among industrial workers in Nigeria. Journal of Psychology and Counseling, 2(1), 1–8.
• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1–18.
• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1996). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: An examination of construct validity. Journal of Vocational Behavior, 49(3), 252–276.
• Altun-Dilek, S., & Yılmaz, K. (2016). Öğretmenlerin işkoliklik eğilimleri ile iş-yaşam dengeleri. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36–55.
• Atahan, K., & Demirhan, G. (2022). Özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin duygu durumları, örgütsel destek algıları ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(22), 344–364.
• Altunışık, R., Boz, H., Gegez, E., Koç, E., Sığrı, Ü., Yıldız, E., & Yüksel, A. (2022). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Yeni perspektifler. Seçkin Yayıncılık.
• Aycan, Z., & Eskin, M. (2005). Relative contributions of childcare, spousal support, and organizational support in reducing work–family conflict for men and women: The case of Turkey. Sex Roles, 53, 453–471. https://doi.org/10.1007/s11199-005-7134-8
• Azman, I., Sieng, L. L., Ajis, M. N., Dollah, N. F., & Boerhannoeddin, A. (2009). Relationship between supervisor's role and job performance in the workplace training program. Scientific Annals of The Alexandru Ioan Cuza, 56, 237–251.
• Azeem, S. M., & Akhtar, N. (2014). The influence of work life balance and job satisfaction on organizational commitment of healthcare employees. International Journal of Human Resource Studies, 4(2). https://doi.org/10.5296/ijhrs.v4i2.5667 (DOI eklenmiştir, derginin yapısı gereği genelde DOI kullanılır)
• Babin, B. J., & Boles, J. S. (1996). The effects of perceived co-worker involvement and supervisor support on service provider role stress, performance and job satisfaction. Journal of Retailing, 72(1), 57–75.
• Bayramoğlu, G., Uysal, E., & Karkı, A. (2020). Öğretmenlerin algıladıkları örgütsel stresin iş performansı üzerindeki etkisinde duygusal bağlılığın aracılık rolü. Journal of Organizational Behavior Review, 2(2), 115–137.
• Bell, A. S., Rajendran, D., & Theiler, S. (2012). Job stress, wellbeing, work-life balance and work-life conflict among Australian academics. Electronic Journal of Applied Psychology, 8(1), 25–37.
• Carlson, D. S., & Perrewe, P. L. (1999). The role of social support in the stressor-strain relationship: An examination of work-family conflict. Journal of Management, 25(4), 513–540. https://doi.org/10.1177/014920639902500403
• Casper, W. J., Fox, K. E., Sitzmann, T. M., & Landy, A. L. (2002). Work–family conflict, perceived organizational support, and organizational commitment among employed mothers. Journal of Occupational Health Psychology, 7(2), 99–108. https://doi.org/10.1037/1076-8998.7.2.9
• Casper, W. J., Harris, C., Taylor-Bianco, A., & Wayne, J. H. (2011). Work–family conflict, perceived supervisor support and organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 79(3), 640–652.
• Chang, E. (1999). Career commitment as a complex moderator of organizational commitment and turnover intention. Human Relations, 52(10), 1257–1278.
• Çakmak-Otluoğlu, K. Ö. (2012). Protean and boundaryless career attitudes and organizational commitment: The effects of perceived supervisor support. Journal of Vocational Behavior, 80, 638–646.
• Çokluk, Ö., Şerkercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Delecta, P. (2011). Work life balance. International Journal of Current Research, 3(4), 186–189.
• Derin, Ö. G. D. N., & Demirel, Y. D. D. E. (2012). Tükenmişlik sendromunun örgütsel bağlılığı zayıflatıcı etkilerinin Malatya merkez’de görev yapan hemşireler üzerinde incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 509–530.
• Dhammika, K. (2016). Visionary leadership and organizational commitment: The mediating effect of leader member exchange (LMX). Wayamba Journal of Management, 4(1), 1–10.
• Doherty, L., & Manfredi, S. (2006). Action research to develop work-life balance in a UK university. Women in Management Review, 21(3), 241–259.
• Ducharme, L. J., & Martin, J. K. (2000). Unrewarding work, coworker support, and job satisfaction: A test of the buffering hypothesis. Work and Occupations, 27(2), 223–243.
• Duxbury, L., & Higgins, C. (2003). Work-life balance in Canada in the new millennium: A status report. Canada: Healthy Communities Division.
• Ekinci, H., & Sabancı, A. (2021). İş-yaşam dengesi ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 151–163.
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 71(3), 500–507. https://doi.org/10.1037/0021-9010.71.3.500
• Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I. L., & Rhoades, L. (2002). Perceived supervisor support: Contributions to perceived organizational support and employee retention. Journal of Applied Psychology, 87(3), 565–573.
• Eisenberger, R., Malone, G. P., & Presson, W. D. (2016). Optimizing perceived organizational support to enhance employee engagement. Society for Human Resource Management and Society for Industrial and Organizational Psychology, 2(2016), 3–22.
• Erer, B., & Tekin, İ. Ç. (2021). Mediation effect of life satisfaction on the relationship of perceived manager support and job satisfaction. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 95–111. https://doi.org/10.26466/opus.822889
• Erben, G. S., & Ötken, A. B. (2014). Paternalist liderlik ve işe bağlı mutluluk ilişkisinde iş-yaşam dengesinin rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 103–121. https://doi.org/10.11611/jmer192
• Ernst Kossek, E., & Ozeki, C. (1998). Work–family conflict, policies, and the job–life satisfaction relationship: A review and directions for organizational behavior–human resources research. Journal of Applied Psychology, 83(2), 139–149.
• Fisher, G. G., Bulger, C. A., & Smith, C. S. (2009). Beyond work and family: A measure of work/nonwork interference and enhancement. Journal of Occupational Health Psychology, 14(4), 441–456.
• Foley, S., Ngo, H.-Y., & Lui, S. (2005). The effects of work stressors, perceived organizational support, and gender on work-family conflict in Hong Kong. Asia Pacific Journal of Management, 22, 237–256. https://doi.org/10.1007/s10490-005-3568-3
• Frone, M. R., Russell, M., & Cooper, M. L. (1992). Antecedents and outcomes of work-family conflict: Testing a model of the work-family interface. Journal of Applied Psychology, 77(1), 65–78.
• Gant, L. M., Nagda, B. A., Brabson, H. V., Jayaratne, S., Chess, W. A., & Singh, A. (1993). Effects of social support and undermining on African American workers' perceptions of coworker and supervisor relationships and psychological well-being. Social Work, 38(2), 158–164.
• Grant-Vallone, E. J., & Ensher, E. A. (2001). An examination of work and personal life conflict, organizational support, and employee health among international expatriates. International Journal of Intercultural Relations, 25(3), 261–278. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(01)00003-7
• Greenhaus, J. H., & Allen, T. D. (2011). Work-family balance: A review and extension of the literature. In J. C. Quick & L. E. Tetrick (Eds.), Handbook of occupational health psychology (2nd ed., pp. 165–183). Washington, DC: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/12345-009
• Guest, D. E. (2002). Perspectives on the study of work-life balance. Social Science Information, 41(2), 255–279. Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis (7th ed.). Pearson.
• Hammer, L. B., Kossek, E. E., Yragui, N. L., Bodner, T. E., & Hanson, G. C. (2009). Development and validation of a multidimensional measure of family supportive supervisor behaviors (FSSB). Journal of Management, 35(4), 837–856.
• Hayes, A. F. (2018). Partial, conditional, and moderated moderated mediation: Quantification, inference, and interpretation. Communication Monographs, 85(1), 4–40.
• He, Y., Lai, K. K., & Lu, Y. (2011). Linking organizational support to employee commitment: Evidence from hotel industry of China. The International Journal of Human Resource Management, 22(1), 197–217.
• Işıl, P., & Koçoğlu, M. (2014). İşkoliklik ile iş yaşam dengesi arasındaki ilişkide kişilik özelliklerinin aracılık rolü üzerine bir araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 314–315.
• Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33(4), 692–724.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31–36.
• Kaliannan, M., Perumal, K., & Dorasamy, M. (2016). Developing a work-life balance model towards improving job satisfaction among medical doctors across different generations. The Journal of Developing Areas, 50(5), 343–351.
• Karadede, S. E. (2021). İş yaşam dengesi, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma (Master’s thesis, Marmara Üniversitesi).
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (11. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Korkmaz, O., & Erdoğan, E. (2014). İş yaşam dengesinin örgütsel bağlılık ve çalışan memnuniyetine etkisi. Ege Akademik Bakış, 14(4), 541–557.
• Kurt, E. (2013). Algılanan sosyal destek ve iş performansı ilişkisinde işe bağlılığın aracı etkisi: Turizm işletmelerinde bir araştırma (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara).
• Kurt, T., & Demir, M. (2015). Algılanan yönetici desteğinin çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 35–47.
• Kuvaas, B., & Dysvik, A. (2010). Exploring alternative relationships between perceived investment in employee development, perceived supervisor support and employee outcomes. Human Resource Management Journal, 20(2), 138–156.
• Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesi sorunları ve çözüme yönelik yaklaşımlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(3), 243–268.
• Malhotra, N. K. (2004). Marketing research: An applied orientation (4th ed.). Pearson Prentice Hall.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61–89. https://doi.org/10.1016/1053-4822(91)90011-Z
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538–551.
• Meyer, J. P., & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace: Toward a general model. Human Resource Management Review, 11(3), 299–326.
• Meyer, J. P., & Maltin, E. R. (2010). Employee commitment and well-being: A critical review, theoretical framework and research agenda. Journal of Vocational Behavior, 77(2), 323–337.
• Morrow, P. C. (2011). Managing organizational commitment: Insights from longitudinal research. Journal of Vocational Behavior, 79(1), 18–35.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). McGraw-Hill.
• Önderoğlu, S. (2010). Örgütsel adalet algısı, iş-aile çatışması ve algılanan örgütsel destek arasındaki bağlantılar (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özutku, H. (2008). Örgüte duygusal, devamlılık ve normatif bağlılık ile iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 79–97.
• Parasuraman, S., Greenhaus, J. H., & Granrose, C. S. (1992). Role stressors, social support, and well-being among two-career couples. Journal of Organizational Behavior, 13, 339–356.
• Payne, S. C., & Huffman, A. H. (2005). A longitudinal examination of the influence of mentoring on organizational commitment and turnover. The Academy of Management Journal, 48(1), 158–168.
• Pazy, A., & Ganzach, Y. (2008). Pay contingency and the effects of perceived organizational and supervisor support on performance and commitment. Journal of Management, 20(10), 1–19.
• Pohl, S., & Galletta, M. (2016). The role of supervisor emotional support on individual job satisfaction: A multilevel analysis. Applied Nursing Research, 33, 61–66.
• Putri, A., Amran, A., Suparwo, A., Kurniawan, A., Rahayu, Y. S., & Suryana, S. (2021). The importance of perceived organizational support and work from home to increase work-life balance during the COVID-19 pandemic. Asia Pacific Journal of Management and Education (APJME), 4(3), 10–21.
• Rehman, R. R., & Waheed, A. (2012). Work-family conflict and organizational commitment: Study of faculty members in Pakistani universities. Pakistan Journal of Social and Clinical Psychology, 10(1), 23–26.
• Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698–714. https://doi.org/10.1037/0021-9010.87.4.698
• Shakir, K., & Siddiqui, S. J. (2018). The relationship between work-life balance initiatives and organizational citizenship behavior: The mediating role of perceived organizational support. JISR Management and Social Sciences & Economics, 16(2), 65–84.
• SHGM. (2025). İstatistikler, illere göre kulüp sayıları. https://shgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/175/105/istatistikler.aspx (Erişim tarihi: 28.03.2025).
• Subaşı, O. (2024). Örgütsel destek, iş-yaşam dengesi ve bilgi teknolojileri verimliliği etkileşimi: Uzaktan çalışanlar üzerine bir araştırma (Yayınlanmış doktora tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
• Thakur, A., & Kumar, N. (2015). The effect of perceived organizational support, role-related aspects, and work involvement on work-life balance: Self-efficacy as a moderator. International Journal of Scientific and Research Publications, 5(1), 1–8.
• Thomas, L. T., & Ganster, D. C. (1995). Impact of family-supportive work variables on work-family conflict and strain: A control perspective. Journal of Applied Psychology, 80(1), 6–15. https://doi.org/10.1037/0021-9010.80.1.6
• Turunç, Ö., & Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 183–206.
• Ulukapı, H. (2013). Algılanan örgütsel desteğin iş-yaşam dengesine etkisi: Konya üniversiteleri örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2018). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (5. baskı). Detay Yayıncılık.
• Uysal, N., & Yılmaz, M. Ç. (2020). Akademisyenlerde iş yaşam dengesi ve uzaktan çalışmaya ilişkin görüşlerin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(2), 26–37.
• Wang, J., & Verma, A. (2012). Explaining organizational responsiveness to work life balance issues: The role of business strategy and high performance work systems. Human Resource Management, 51(3), 407–432.
• Wardana, M. C., Anindita, R., & Indrawati, R. (2020). Work life balance, turnover intention, and organizational commitment in nursing employees at X hospital, Tangerang, Indonesia. Journal of Multidisciplinary Academic, 4(4), 221–228.
• Vatansever, Ç. (2008). Work and non-work life balance, and its relation to organizational commitment and career satisfaction (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
• Vyas, B., Sajjan, V., & Hanji, S. V. (2015). A study on work life balance among KSRTC employees. International Journal, 3(4).
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zhang, X., & Bartol, K. M. (2010). Linking empowering leadership and employee creativity: The influence of psychological empowerment, intrinsic motivation, and creative process engagement. Academy of Management Journal, 53(1), 107–128.
• Zhou, J., & George, J. M. (2001). When job dissatisfaction leads to creativity: Encouraging the expression of voice. Academy of Management Journal, 44(4), 682–696.
• Zikmund, W. G. (1997). Business research methods (5th ed.). The Dryden Press.