LATE ROMAN D WARES DISCOVERED IN 2019 SYEDRA-LARGE BATH EXCAVATIONS

Yıl 2020, Sayı: 2, 103 - 135, 31.12.2020

Görkem Senem Özden Gerçeker

Öz

The site of the ancient city of Syedra is located approximately 20 km southeast of the district of Alanya in Antalya. It is west of the stream named Sedra, which separates the Pamphylia and Rough Cilicia (Cilicia Trachea) regions. Although this ancient city is sometimes considered part of the Pamphylia and Isauria regions because of its location, the site demonstrates evidence of a culture and form of settlement that more strongly indicates a typical Rough Cilician city.
During the Imperial and early Byzantine periods, Syedra was an active player in the trade network between southwest Anatolia and western Cyprus, via its harbour. Late Roman D vessels (4th century AD-late 7th century) are known to have been manufactured by different workshops in geographies within the coverage of this trade network. These vessels constitute the largest red slip ware group discovered in 2019 Syedra-Large Bath excavations. Since there is no archaeometric study that has been done within the scope of this research, the production centers of these vessels cannot be safely named for the time being. Nonetheless, the wide macroscopic variability of the sherds show the existence of several fabrics, most probably associated with different production centers.

Anahtar Kelimeler

Syedra, Late Roman D, Trade, Rough Cilicia, Red Slip Ware

2019 YILI SYEDRA-BÜYÜK HAMAM KAZI ÇALIŞMALARINDA BULUNAN GEÇ ROMA D SERAMİKLERİ

Öz

Syedra antik kenti, Antalya’ya bağlı Alanya ilçesinin yaklaşık 20 km güneydoğusunda, Pamphylia ve Dağlık Kilikia (Kilikia Trakheia) bölgelerini birbirinden ayıran Sedre Çayı’nın hemen batısında yer alır. Bulunduğu konum sebebiyle zaman zaman Pamphylia veya Isauria bölgelerine dahil edilmişse de, yansıttığı kültür ve yerleşim modeli Syedra’nın tipik bir Dağlık Kilikia kenti olduğunu göstermektedir.
Syedra, Roma ve Erken Bizans dönemleri boyunca limanı sayesinde Güneybatı Anadolu ve Batı Kıbrıs arasındaki ticaret ağında önemli bir role sahip olmuştur. Bu coğrafyalarda farklı atölyelerde üretilmiş olan Geç Roma D seramikleri (MS 4. - 7. yy sonu), 2019 yılı Syedra-Büyük Hamam kazı çalışmalarında en yaygın görülen kırmızı astarlı seramik grubunu oluşturur. Arkeometrik karakterizasyonları hakkında henüz bir bilgi sahibi olmadığımız söz konusu seramiklerin üretim yerleri kesin olarak bilinmemekle beraber, makroskopik yöntemlerle tespit edilebilen hamur katkı maddeleri birkaç farklı üretim merkezine ait olabileceklerini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Syedra, Geç Roma D, Ticaret, Dağlık Kilikia, Kırmızı Astarlı Seramik

Kaynakça

• P. Armstrong, “The survey pottery: Hellenistic and later”, The Balboura Survey and Settlement in Highland Southwest Anatolia, Vol. 2, British Institute of Archaeology at Ankara, Monography 43 (Ed. J. J. Coulton), Ankara, 2012, 31-82.
• P. Armstrong, “Trade in the east Mediterranean in the 8th century”, Byzantine Trade, 4th-12th Centuries: The Archaeology of Local, Regional and International Exchange, 2016, 157-178.
• C. Autret- N. Rauh, “Roman Amphora Production in Western Rough Cilicia”, Olive Oil and Wine Production in Anatolia During Antiquity: Symposium Proceedings 06-08 November 2008, Mersin, (Eds. Ü. Aydınoğlu- A. K. Şenol), İstanbul, 2010, 109-122.
• B. Can, “Syedra ve Territoryumu”, “Barış Salman Anı Kitabı”, (Eds. I. A. Adıbelli- G. İlgezdi Bertram- K. Matsumura- E. Baştürk- C. Koyuncu- H. A. Kızılarslanoğlu- T. Y. Yedidağ- A. Topaloğlu Uzunel), Ege Yayınları, 2017, 37-52.
• B. Can- A. Çakır- B. Cannon- D. Murphy- H. A. Kızılarslanoğlu “Surveys at Syedra (Second Season) 2016/Syedra 2016 (İkinci Sezon) Yüzey Araştırmaları”, ANMED 15, 2017, 242-250.
• H. W. Catling, “An Early Byzantine Pottery Factory at Dhiorios in Cyprus”, The Journal of the Council for British Research in the Levant, 4, 1972, 1-82.
• U. Eisenmenger, “Late Roman Pottery in Limyra (Lycia)”, Les Ceramiques en Anatolie aux Epoques Hellenistique et Romaine, ed. Catherine Abadie-Reynal, İstanbul, 2003, 193-196.
• N. Fırat, Perge Konut Alanı Keramiği, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 1999.
• N. Fırat, “So-called ‘Cypriot red slip ware’ from the habitation area of Perge (Pamphylia)”, RCRF Acta 36, Abingdon, 2000, 35-38.
• B. Gomez- H. Neff- M. L. Rautman- S. J. Vaughan- M. D. Glascock, “The source provenance of Bronze Age and Roman pottery from Cyprus”, Archaeometry 44, 2002, 23-36.
• Late Roman Pottery, London, The British School at Rome, 1972.
• G. Huber, “Syedra”, Anzeiger der Philosophisch-Historische Klasse 129. Verlag Österreichische Akademie der Wissenschaften, Wien, 1993, 27-78.
• G. Huber, “Weiteres zu Syedra”, Anzeiger der Philosophisch-Historische Klasse 138. Verlag Österreichische Akademie der Wissenschaften, Wien, 2003, 148-165.
• M. Jackson- M. Zelle- L. Vandeput- V. Köse, “Primary evidence for Late Roman D Ware production in southern Asia Minor: a challenge to “Cypriot Red Slip Ware”, Anatolian Studies 62, 2012, 89-114.
• İ. Karamut, “1995 Yılı Syedra Antik Kenti Çevre Düzenleme ve Kurtarma Kazısı Çalışmaları”, VII. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 8-10 Nisan 1996, Kuşadası, 1997, 49-56.
• F. Kenkel, “The Cypriot red slip ware and its derivates from Pednelissos in Pisidia”, Çanak. Byzas 7, Ege Yayınları, İstanbul, 2007, 131-146.
• V. Köse, “Nehirler, Kıyılar, Limanlar ve Kentler”, Anadolu/Anatolia 43, 2017, 179-201.
• O. Kösters, Die Trinitätslehre des Epiphanius von Salamis: Ein Kommentar zum “Ancoratus”, , Göttingen, 2003.
• R. Merkelbach- J. Stauber“Die Orakel des Apollon von Klaros” Epigraphica Anatolica, Vo. 27, 1996, 1-54.
• J. Poblome- P. Degryse- D. Cottica- N. Fırat, “A New Early Byzantine Production Centre in Western Asia Minor. A Petrographical and Geochemical Study of Red Slip Ware From Hierapolis, Perge and Sagalassos.”, RCRF Acta 37, 2001, 119-126.
• J. Poblome- N. Fırat, "Late Roman D. A Matter of Open(ing) or Closed Horizons?”, LRFW 1, (Eds. M. Á. Cau- P. Reynolds- M. Bonifay), Oxford, Archaeopress, 2011, 49-55.
• E. Rosenbaum- G. Huber- S. Onurkan, A Survey of Coastal Cities in Western Cilicia, Preliminary Report, Ankara, 1967.
• M. Touma, “Chypre. Céramique et problems”, The Dark Centuries of Byzantium (7th–9th Centuries), (Ed. E. Kountoura-Galaki), 2001, 267-291.
• J. Vroom, “Limyra in Lycia: Byzantine/Umayyad pottery finds from excavations in the eastern part of the city”, (Ed. S. Lemaître), Céramiques antiques en Lycie (VIIe s. a.C. - VIIe s. p.C.), 2007, 261-292.
• F. O. Waagé, “Hellenistic and Roman tableware of North Syria”, (Ed. F.O. Waagé), Antioch-on-the- Orontes IV, 1, Ceramics and Islamic coins, Princeton University Press, Princeton, 1948, 1-60.
• C. Williams, Anemurium. The Roman and Early Byzantine Pottery, Wetteren, Pontifical Institute of Mediaeval Studies, 1989.
• D. F. Williams- J. Lund, “Petrological Analyses of “Pinched-handle” Amphorae from the Akamas Penisula, Western Cyprus”, Transport Amphorae and Trade of Cyprus, (Eds. M. L. Lawall- J. Lund), 2013, 156-164.