Şehrin Yükselen Devletçikleri Elitist Siteler: Siirt Elit Park Örneği

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 20, 15.05.2022

Büşra Özüdoğru

Öz

Bu çalışma, güvenlikli sitelerin tercih edilme sebeplerini, güvenlik, benzer statüde kişilerle aynı ortamda yaşama, prestij, statü vb kavramlarla olan ilişkisini, bireyin yaşantısına etkisi, sosyal ve mekansal ayrışmaya neden olup olmadığını ortaya çıkarmayı amaçlamakta ve sitelerin kent kimliğine etkisi konuları üzerinden ele almaktadır. Büyük şehirlerin yanı sıra, küçük şehirlerde de yaygınlaşmaya başlayan güvenlikli sitelere örnek olarak araştırma kapsamında Siirt Elit Park Sitesi tercih edilmiştir. Gerek dışarıdan gerekse oturan kesim tarafından Siirt'in en prestijli sitesi kabul edilen, bir vakıf arazisi üzerine konumlanan Elit Park'ta kiracı ve mülk sahibi ayrımı üzerinden katılımcılar belirlenerek görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada 9 katılımcı ile görüşülmüş, bu katılımcıların 5'i kiracı 4'ü ise mülk sahibi olarak belirlenmiş ve aralarındaki fark incelenmiştir. Görüşmeler nitel araştırmalarda en çok tercih edilen mülakat tekniği ile yapılmış, soru formu yarı-yapılandırılmış olarak hazırlanmıştır. Yapılan görüşmeler neticesinde, kiracı ve mülk sahiplerinin, Elit Park'ı tercih etmelerinde güvenlik, sitenin peyzajı ve çocuk oyun alanı, kendileriyle benzer statüdeki kişilerle aynı yerde yaşama isteği etkili olmuştur. Araştırma neticesinde Elit Park'ın oturan kesime prestij ve statü kazandırdığı, bireyler üzerinde site kültürüne göre hareket etme, daha konforlu ve lüks yaşama, daha saygın bir çevre edinme noktasında etki ettiği, sosyal ve mekansal ayrışmaya neden olduğu ve Siirt kent kimliğini dönüştürüp modernleştirdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, Elit Park sitesinde, mahalle kültürü ve dayanışmasından farklı olarak, kendine özgü bir toplumsal ilişki geliştirildiği, özellikle tayin dolayısıyla gelen kiracılarda komşuluk ilişkilerinin kuvvetli olduğu, güvenlikli sitelerin bir ihtiyaç olarak görüldüğü de tespit edilen bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlikli Siteler, Siirt, Kentsel Dönüşüm, Mekânsal Ayrışma

Kaynakça

• Akalın, M. (2016). Mekânsal ayrışmanın bir yeni biçimi olarak kapalı/kapılı siteler: Akkent konutları örneği, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9(2), 923-956.
• Aliağaoğlu, A. (2015). Balıkesir şehrinde güvenlikli siteler, çağdaş kent örneği, Doğu Coğrafya Dergisi 20(34), 127-156.
• Alver, K. (2007). Siteril hayatlar, (1.Baskı), Ankara; Hece Yayınları
• Alver, K. (2009). Kentsel ayrışma ve yeni biçimleri, Anlayış, (71), 61-63.
• Blakely, E. J.ve Synder, M. G. (1999). Fortress america: gated communities in the united states, Washington D.C.: Brookings Institution Press
• Firidin Özgür, E. (2007). Sosyal ve mekânsal ayrışma çerçevesinde yeni konutlaşma eğilimleri: kapalı siteler, İstanbul, Çekmeköy örneği, Planlama, (4), 79-96.
• Harvey, D. (2002). 20. Yüzyıl kenti. Bülent Duru-Ayten Alkan (Der ve Çev). Sınıfsal Yapı ve Mekânsal Farklılaşma Kuramı, 146-172. İstanbul: İmge Yayınevi.
• Kesim Güven, S. & Kar, A. (2013). Kutuplaş(tır)manın yeni mekânları: Kapalı siteler, Folklor/Edebiyat 19(75), 9-36.
• Pereouse, J.F, Danış, A.D. (2005). Zenginliğin mekânda yeni yansımaları: İstanbul’da güvenlikli siteler, Toplum ve Bilim, (104), 92-123.