Geleneksel Düzce-Konuralp Evlerinin Yapı Elemanları

Yıl 2019, , 139 - 163, 03.05.2019

Funda Naldan

https://doi.org/10.29135/std.505910

Cited By: 1

Öz

Düzce iline bağlı Konuralp yerleşimi, Düzce - Akçakoca yolu üzerinde bulunmaktadır. Düzce ve çevresi konut mimarisi bakımından zengin bir yöre olmasına rağmen bu yörenin eserleri yeterince incelenmemiştir. Tarihte önemli bir yerleşim ve kültür merkezi olan Konuralp’in, farklı yönlerden araştırılmış olmasına karşın geleneksel evlerine değinilmediği görülmüştür. İl kültür envanterinde yapıların birkaçı tescil edilmiştir. Ev mimarisi bakımından pek çok yöre ile benzer özellik gösteren Konuralp yerleşiminde geleneksel Türk ev mimarisinin özelliklerini görmek mümkündür. Çalışmamızda yapı elemanları bakımından değerlendirilen Konuralp evleri 20. yy. başlarına tarihlendirilmiştir. Evler, taşıyıcı sistem, cephe ve örtü düzenleri, malzeme ve teknik bakımından incelenmiştir. Süslemeden uzak, sade bırakılan cephelerde duvar örgüsünü görmek mümkündür. Bu çalışma yöredeki yapı elemanları ile ilgili genel bir fikir vermesi ve bazı yapıların ilk kez belgelenmesi açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Konuralp, ev, yapı elemanı, konut mimarisi, cephe düzenlemesi

Structure Elements of Düzce-Konuralp’s Traditional Houses

Öz

Konuralp settlement of Düzce province is located on the road between Düzce-Akçakoca. Although Düzce and its surroundings are rich in terms of residential architecture, the artifacts of this region have not been studied sufficiently. In the settlement, which is an important settlement and cultural center in history, it was observed that the traditional houses of the settlement which were investigated in different ways were not mentioned. Some of the buildings have been registered in the provincial culture inventory and other houses should be registered and protected as soon as possible. In terms of home architecture, it is possible to see the characteristics of traditional Turkish house architecture in Konuralp settlement which has similar features with many regions. Konuralp houses, which are evaluated in terms of building elements, are dated to the 20th century. Structural system, facade designs, materials and technical aspects of those houses were examined. It is possible to see the masonry on the facades which are undecorated. The study provides general idea about the region’s structural elements which are being published first time.

Anahtar Kelimeler

Düzce, traditional house, building element, house architecture, facade

Kaynakça

• Akok, M. (1951). Trabzon’un Eski Evleri, Arkitekt, C.20, S.323-325, 103-114.
• Akok, M. (1953). Çankırı’nın Eski Evleri, Arkitekt, S.22/7,8, İstanbul,142-153.
• Aksulu, I. (2001). Beypazarı’nın Ahşap Evleri, Ahşap Kültürü- Anadolu’nun Ahşap Evleri, Ankara, 91-112.
• Alpagut, L. (2018). Bolu’da Erken Cumhuriyet Dönemi Sonrası Konut: Kopuşlar ve Süreklilikler, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.24, S.1, 109-122.
• Akurgal, E. (1989).Anadolu Uygarlıkları. İstanbul.
• Aladağ, E. (1991). Muğla Evi. Muğla.
• Alioğlu, F. (1991). Geleneksel Yapı Elemanları.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Bektaş, C. (1996). Türk Evi. İstanbul. 1996.
• Berk,C. (1951). Konya Evleri. İstanbul.
• Bilget, N.B. (1993). Sivas Evleri. Ankara.
• Çal, H. (1988). Tokat Evleri. Ankara.
• Demirci, D. (2010). Isparta Evleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Deniz, B. (1992). Manisa yöresi köy ev mimarisi, Arkeoloji ve Sanat Tarihi Dergisi, VI, İzmir, 17-46.
• Dikmen,Ç. B. & Toruk, F. (2014). Geleneksel Göynük Evlerinin Mekânsal Yapısı ve Koruma Önerileri, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 17/1, 99-128.
• Dikmen,Ç. B. & Toruk, F. (2017). Prusias ad Hyium Kenti Üzerinde Bir Yerleşim: Konuralp, Researcher: Social Science Studies,5/4,176-210.
• Doğanbaş, M. (1996). Amasya Evleri. Ankara.
• Durgun, Y. (2006). Geleneksel Malatya Evleri Üzerine Bir İnceleme. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi ). Ankara.
• Düzce Kültür Varlıkları Envanteri. (2014). Düzce Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Eldem, S.H. (1963).Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul.
• Erdem, A. (2001). Geleneksel Göynük Evleri ve Koruma Sorunları, Ahşap Kültürü-Anadolu’nun Ahşap Evleri, Ankara, 129-144.
• Eroğlu, E. (2009). Bolu İl Merkezinde Bulunan Eski Evler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Esmer, M. A. (1992). Avanos’un Eski Türk Evleri. Ankara.
• Eyüpgiller, K.K. (2001). Kastamonu’nun Mimari Mirası ve Koruma Sorunları, I.Kastamonu Kültür Sempozyumu Bildirileri, 21-23 Mayıs 2000, Ankara, 389-400.
• Güler, N. (1998). Bolu İli Geleneksel Konut Mimarisi Üzerine Bir Araştırma ve Koruma Önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Günay, R. (1989). Geleneksel Safranbolu Evleri ve Oluşumu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Gündoğdu, H. (1997). Genel Özellikleriyle Erzurum Evleri, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 3, 27-37.
• Hersek, C.,Meraki, Ş. (2001). Yörük Köyünün geleneksel konutları, Ahşap Kültürü-Anadolu’nun Ahşap Evleri, Ankara, 75-90.
• Hotan, H. (1947). Erzurum Evleri, Arkitekt, C.16, 27-30.
• İlgün, Ş. (2007). Geleneksel Yozgat Evleri.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• İmamoğlu, V. (1992).Geleneksel Kayseri Evleri. Ankara.
• K. Ertuğrul, Zeynep, Özüdoğru, Ş.,Manaz, S. (2005). Eskişehir Odunpazarı ve Sivrihisar Evlerinin Cephe Örnekleri, Eskişehir.
• K. Türker, S. (2007). Geçmişin Aralığından Geleceğe Süzülen Işık Gelinler ve Takıları. İstanbul.
• Karpuz, H. (1991a). Gümüşhane evlerinin mimari özellikleri, Geçmişte ve Günümüzde Gümüşhane Sempozyumu, 13-17 Haziran 1990, Ankara, 155-183.
• Karpuz, H. (1991b). Trabzon Evlerinin Mimari Özellikleri, Türk Halk Mimarisi Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 115-123.
• Karpuz, H. (1992). Karaman’da Eski Türk Evleri, Türk Halk Kültürü Araştırmaları, Ankara.
• Karpuz, H. (1993). Türk İslam Mesken Mimarisinde Erzurum Evleri. Ankara.
• Kaya, Ş, Uysal, B.,Sümerkan, R. (2001). Tarihi Safranbolu Evlerinin İskelet Yapısı, Ahşap Kültürü- Anadolu’nun Ahşap Evleri, Ankara, 59-70.
• Konukçu, E. (1984). Konuralp, Gelişim Dergisi,1,Düzce,12-19.
• Kuban, D. (1975). Sanat Tarihimizin Sorunları. İstanbul.
• Kuban, D. (1995). The Turkısh Hayat House. İstanbul.
• Kukaracı, İ.U. & Aktemur, A.M. (2006). Niksar Konakları, IX. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat tarihi Araştırmaları Sempozyumu, Erzurum.
• Küçükerman, Ö. & Güner, Ş. (1995). Anadolu Mirasında Türk Evleri.İstanbul.
• Kültür Bakanlığı tanıtım eseri. (1995). Mersin Evleri. Ankara.
• Öymen,Ş. (2000). Doğu Karadeniz Konutu. Doğu Karadeniz’de Kırsal Mimari.İstanbul.
• Özlü, Z. (2008). Batı Karadeniz’de Antik Bir Osmanlı Kenti: Prusias Ad Hypium, Üskübü (Konuralp), İstanbul.
• Sayan, Y. (1997). Uşak Evleri. Ankara.
• Sayan, Y. (2009). Sivrihisar Evleri. İzmir.
• Sayan, Y. , Öztürk, Ş. (2001). Bitlis Evleri. Ankara.
• Seymen, F. (2008). Taraklı’da Geleneksel Sivil Mimaride Kullanılan Yapım Teknikleri ve Sadık Özen Evi Restorasyon Önerisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Sözen, M. (2001). Türklerde Ev Kültürü. İstanbul.
• Strabon. (1993). Geographika, XIII-XI. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. İstanbul.
• Sümerkan, R .(1991). Doğu Karadeniz’de kırsal kesim geleneksel ev plan tiplerinin yöresel dağılımı, Türk Halk Mimarisi Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 173-183.
• Tali, Ş. (2008). Geleneksel Kayseri Evlerinde Süsleme, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 21, Erzurum.
• Tanrıverdi Kaya, A. & Demir, Z. & Ayengin, N. (2014). Konuralp Beldesinin Mekânsal Kimlik Değişimi, Ormancılık Dergisi, 10/1, 72-83.
• Tayla, H. (2007). Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elamanları I. İstanbul.
• Texier, C. (2002). Küçük Asya. C. 3. İstanbul.
• Uçar, A. (2012). Sandıklı’da Konut Mimarisi, Sandıklı Araştırmaları Sempozyumu, Bildiriler 19-22 Ekim 2011, İzmir.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1994). Osmanlı Tarihi. C.1. Ankara: TTK Yayınları.
• Ürer, H. (2013). Geleneksel Türk Evi Ölçeğinde Eskigediz Evlerinin Cephe Düzenlemeleri, Sanat Tarihi Dergisi, XXII/2, 189-230.
• Yavi, E. (1994). Mahya Kiremitli, Süslü Tavanlı Tokat Evleri, Antik Dekor, 26
• Yünkül, A. (2005). Elazığ Evleri.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü. Elazığ. Zeyrek, T. & Çelik, G. (2005). Prusias Ad Hypium (Kieros) Anadolu’nun Kuzeybatısında Antik Bir Kent (Konuralp Üskübü). İstanbul: Ege Yayınları.