A Study on the Architect of The Karacabey Imaret in Ankara: Ahmad Ibn Abu Bakr Al-Dımashqî

Yıl 2019, , 473 - 481, 06.11.2019

Mustafa Çağhan Keskin

https://doi.org/10.29135/std.597434

Öz

The information about the 14th and early 15th century Ottoman architects is intensely inadequate. In fact, the only extant information on the architects of early Ottoman world is their names. Apart from several historical chronicles which somehow mention the name of the architect of a significant monument, the only sources regarding the names of Early Ottoman architects are the inscriptions, which took place in the art and architecture literature. The inscription of the imaret, built in 1427 by Karacabey in Ankara, giving the name of an architect, Ahmed ibn Abu Bakr (Ahmed the son of Abu Bakr) is very significant for History of Ottoman Architecture. This inscription is the only source on Ahmed who was in charge in the first half of the 15th century.  Ahmed, who was an competent architect to build an imaret as Karacabey, should had taken in charge in several monuments, as well. This paper aims to reveal the possible career of Ahmed around Amasya and Ankara region with taking account of the data on his father Abu Bakr, who was an architect as well, historical sources and the contemporaneous architectural monuments nerby Ankara.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Early Ottoman Architecture, Amasya, Karacabey Imaret, Ahmed bin Abu Bakr, Ottoman Architects

Ankara Karacabey İmareti Mimarı Dımaşklı Ebu Bekir Oğlu Ahmed Üzerine Bir Deneme

Öz

On dört ve on beşinci yüzyıl Osmanlı mimarlığının aktörleri hakkındaki veriler son derece sınırlıdır. Mimarın adını içeren sınırlı sayıda kitabe ve önemli bir sultan yapısının mimarını anan birkaç çağdaş yazma, bazı mimarların adını sanat ve mimarlık tarihi literatürüne geçmesini sağlamıştır. Ankara’da 1427 yılında Karaca Bey tarafından inşa edilen imaretin kitabesi, Ebu Bekr oğlu Ahmed adlı bir mimarın adını barındarması bakımından Osmanlı mimarlık tarihi açısından özellikle değerlidir. On beşinci yüzyılın ilk yarısında faaliyet gösterdiği anlaşılan bir Osmanlı mimarı olan Ahmed’e ilişkin tek kaynak Karacabey İmareti girişinde bulunan bu kitabedir. Karacabey İmareti’ni inşa edebilecek yetkinlikte bir mimar olan Ahmed, dönemi içinde başka yapılarda da görev almış olmalıdır. Bu çalışma, Ahmed’in Ankara ve Amasya gibi kentlerde gelişen muhtemel kariyerini, kendisi gibi mimar olan babası Ebu Bekr’e ilişkin veriler, tarihi kaynaklar ve dönemin mimarlık ürünleri üzerinden ortaya koymayı amaçlayan bir denemedir.

Anahtar Kelimeler

Karacabey İmareti, Osmanlı Mimarları, Ebu Bekir oğlu Ahmed, Amasya, Erken Osmanlı Mimarlığı, Ankara

Kaynakça

• Aslanoğlu, İ. (1998). Ankara Karacabey Külliyesi. Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı.
• Ayverdi, E. H. (1972). Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II. Sultan Murad Devri 806-855 (1403-1451). İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
• Batur, A. (1974). Osmanlı Camilerinde Kemer Strüktür-Biçim İlişkisi Üzerine Bir Deneme (1300-1730). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi.
• Behrens-Abu Saif, D. (1995). Muhandis, Shad, Mu’allim Note on the Building Craft in the Memluk Period. Der İslam, LXXII (2), 293-309
• Bozer, R. (1999). Amasya ve Çevresinde Erken Osmanlı Dönemine Ait Üç Ahşap Kapı. Osmanlı, 11 (ss.285-293). Ankara.
• Çakmak, Ş. (2001). Erken Dönem Osmanlı Mimarîsinde Taçkapılar (1300-1453). Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Gündüz Küskü, S. (2014). Osmanlı Beyliği Mimarisinde Anadolu Selçuklu Geleneği. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Keskin, M. Ç. (2015). Syrian-Origin architects around Amasya region in the early 15th century. A|Z ITU Journal of the Faculty of Architecture, 12 (2), 19-33.
• Keskin, M. Ç. (2017). Osmanlı Vilâyet-i Rûm’unun İnşası (Baniler-Vakıflar-Mimari Aktörler): Yörgüç Paşa Ailesi’nin Mimari Etkinliği (1429-1494). Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Konyalı, İ. H. (1943). Ankara Abidelerinden Karacabey Mamuresi Vakfiyesi, Eserler ve Tarihi. İstanbul: İstanbul Numune Matbaası.
• Kuban, D. (2007). Osmanlı Mimarisi. İstanbul: YEM Yayınları.
• Mayer, L. A. (1956). Islamic Architects And Thier Works. Genéve: Albert Kundig.
• Mübarek Galib (1928). Ankara, İkinci Kısım: Kitabeler. İstanbul: Maarif Vekâleti.
• Öney, G. (1989). Beylikler Devri Sanatı XIV.-XV. Yüzyıl (1300-1453). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özbek, Y. (2002). Osmanlı Beyliği Mimarisinde Taş Süsleme (1300-1453). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları
• Tanman, B. (2000). Erken Dönem Osmanlı Mimarisinde Memlûk Etkileri. Osmanlı Mimarlığının 7 Yüzyılı “Uluslarüstü Bir Miras” (ss. 82-90). İstanbul: YEM Yayınları.
• Tüfekçioğlu, A. (2001). Erken Dönem Osmanlı Mimarîsinde Yazı. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• Yahya bin Mehmed el-Kâtib (2014). Menâhicü'l-İnşa. F. Unan (Haz.) Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Yaşar, A. H. H. (2007). Amasya Tarihi Birinci Cilt. Amasya: Amasya Belediyesi Kültür Yayınları.