Mediterranean Trade Finds Importent Document: Ceramic

Yıl 2011, Cilt: 20 Sayı: 2, 61 - 100, 14.06.2013

Sevinç Gök

Öz

It is difficult to ignore the abundance of ceramics, which are indispensable documents of the trade in the Mediterranean region and western Anatolia. Those finds having traces of the past, display how Ottoman ceramic art was popular in Europe. Meanwhile the European ceramics namely Italian, English, Dutch and Spanish ceramics were also well known and used in Anatolia as well. Obviously the most important factor for the prevalence of the European ceramics in Anatolia, especially in the Mediterannean and Aegean regions, is due to European families, ie. Levantines.
The abundance and the variety of the ceramics found in the excavations at the Smyrna Agora, display the ceramic trade seen from the early period continued through the later period. Again the volume of the ceramics lead to the opinion that those ceramics received appreciation not only by the Levantine families but also Muslim Turcs and other ethnic societies living in the Ottoman Empire.

Anahtar Kelimeler

-

Akdeniz Ticaretinin Önemli Belge Buluntuları: Seramikler

Öz

Akdeniz ülkeleri arasında yapılan ticaretin vazgeçilmez belge buluntuları olan seramiklerin, Batı Anadolu ile Akdeniz yöresindeki yoğunluğu yadsınamaz. Geçmişin izlerini taşıyan bu buluntular, özellikle Osmanlı seramik sanatının Avrupa’da ne kadar popüler olduğunu, aynı zamanda İtalyan, İngiliz, Hollanda ve İspanyol seramik kültürünün de Anadolu’da benimsendiğini ve kullanıldığını gözler önüne sermektedir. Avrupa seramiklerinin Anadolu’da, özellikle de Akdeniz ve Batı Anadolu’da yaygın olmasındaki en önemli faktör Avrupalı aileler yani Levantenlerdir.

Smyrna Agorası’nda gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan Avrupa seramiklerinin yoğunluğu ve çeşitliliği, alış verişin yüzyıllar boyunca devam ettiğinin kanıtıdır. Buluntuların çokluğu, bu seramiklerin yalnızca Levanten ailelerinin değil, Müslüman Türkler kadar Osmanlı ülkesinde yaşayan diğer etnik grupların da beğenisini kazanmış olduğunu gösterir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa seramikleri, ticaret, Smyrna Agorası, Mayolica, transparan baskı

Kaynakça

• Alpözen, T. O., (1997), “Batık Kazı ve Araştırmalarına Göre Anadolu’da Deniz Ticareti”, Palmet I, Sadberk Hanım Müzesi Yıllığı, İstanbul, s. 89-110.
• Ayhan, G., (2011), “Smyrna Antik Kenti Kazıları 2007-2008 Yılı Lüle Buluntuları”, Sanat Tarihi Dergisi, Sayı XVIII/2, Ekim 2009, İzmir, s. 1-22.
• Baykara, T., (1974), İzmir Şehri ve Tarihi, İzmir.
• Beltran, J-Miro, N., (2010), “El Comerç de Ceràmica a Barcelona Als Segles XVI-XVII: Italia, França, Portugal, Els Tallers Del Rin I Xina, QUARHIS (Quarderns D’Arqueologia I Història de la Ciutat de Barcelona), Època II, Nşm. 6, pp. 14-91.
• Cushion, J., (1974), Letts Collectors’Guides Continental Porcelain, London.
• Doğer, E., (2006), İzmir’in Smyrna’sı, Paleolitik Çağ’dan Türk Fethine Kadar, İstanbul.
• Doğer, L., (2000), İzmir Arkeoloji Müzesi Örnekleriyle Kazıma Dekorlu Ege- Bizans Seramikleri, İzmir.
• Doğer, L., (2009/1), “İzmir Agora Kazılarından 17.-19. Yüzyıl Seramik Buluntuları Üzerine Bazı Gözlemler”, Sanat Tarihi Dergisi, Sayı: XVII/1, Nisan 2008, İzmir, 2009, s.23-54.
• Doğer, L., (2009/2), “İzmir Agorası Kazılarından Geç Osmanlı Dönemi ve Avrupa Seramik Buluntuları”, Thirteenth International Congress of Turkish Art, Proceedings, Editors Géza Dávid and Ibolya Gerelyes, Budapest, s. 217-229.
• Ersoy, A., (2009), “Smyrna’dan İzmir’e”, İzmir, Kültür ve Turizm Dergisi, Eylül-Ekim, Yıl: 1, Sayı: 1, s. 32-45.
• Ersoy, A., (2010), “Ancient Smyrna: Archeology in İzmir and Stratigraphy in Ancient City Centre”, Urban Historical Stratum: from Smyrna to Izmir, İzmir, pp. 132- 137.
• Ersoy,A.,-Yılmaz,Ç.,(2010), “Smyrna Agorası”, İzmir, Kültür ve Turizm Dergisi, Temmuz-Ağustos, Yıl: 1, Sayı: 6, s. 47-53.
• Ersoy, A., (2011), Antik Smyrna Seçilmiş Eserler ve Sikkeler 2007-2009, İzmir.
• François, V. (2009), “Céramiques D’époque Ottomane À La Citadelle de Damas, des découvertes archéologiques nouvelles au Bilâd al-Châm”, AL-RÃFIDÃN, Vol.XXX, Tokyo, pp. 53-66.
• Godden, G. A., (1977), Encyclopaedia of British Pottery and Porcelain Marks, Barry&Jenkins, Oxford.
• Göksu, E., (2002), “Agora Arkeolojisinin Kentliye Yansıyan Yüzü”, İzmir, Kent Kültürü Dergisi, Şubat 2002 / Sayı 5, s. 51-59.
• Hayes, J. W., (1992), Excavations at Saraçhane in Istanbul, Volume 2, The Pottery, New Jersey.
• Hitzel F.-Jacotin M., (2005), Iznik: l'Aventure d'une Collection Musee National de la Renaissance; Paris.
• Kahyaoğlu, M. (2010), 12. ve 13. Yüzyıllarda Batı Anadolu Liman Kentleri Tarihsel Bir Yaklaşım, Ege Üniv. Sosyal Bilimler Enst. Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Bizans Sanatı Bilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Kore-Zographou, K. (2008), “The Spreading of The Çanakkale Ceramics Throughout The Aegean Islands”, Çanakkale Seramikleri Kolokyumu Bildirileri, 2 Nisan 2007, Antalya, Suna-İnan Kıraç, Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, Antalya, s. 7-20.
• Kuyulu, İ. (2006), “Bornova’da Levanten Konutları”, Avrupalı’mı Levanten mi?, Yayına Hazırlayan Arus Yumul, Fahri Dikkaya, İstanbul, Mart, s. 171-191.
• Küçükkalay, A. M. (2007), Osmanlı İthalatı, İzmir Gümrüğü, 1818-1839, İstanbul.
• Kütükoğlu, M. S. (2000), XV ve XVI. Asırlarda İzmir Kazısının Sosyal ve İktisâdî Yapısı, İzmir.
• Mikhailova, O.E.-Lapkovskava, E.A (1990), “XV. –XVIII. Yüzyıl İtalyan Çini Kapları”, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 7, Çev. Ayla Ersoy, s. 73-79.
• Öney, G. (2010), “İznik Olarak Tanıtılan Kütahya Seramikleri”, Pera Müzesi, Kütahya’dan Dünyaya Çini ve Seramiğin Öyküsü Sempozyumu, 10 Aralık 2010, sözlü bildiri.
• Öney, G. (2013 baskıda), Paris Écouen Şatosu Koleksiyonunda İznik Olarak Tanıtılan Kütahya Seramikleri, Uluslararası Katılımlı XVI. Ortaçağ-Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 18-20 Ekim 2012, Sivas.
• Özdaş, H. (2007), “Ege ve Akdeniz’in derin sırları”, Skylife, 6, Haziran, İstanbul, s. 90-98.
• Sevim,S.–Özüdoğru,Ş.–Eğin,M.(1992), “Kültürel İletişimde Seramiğin Yeri (Mayolika ve Delft Seramikleri Üzerine Araştırma”, Kurgu Dergisi, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Dergisi, S. 10, s. 213-235.
• Taşlıalan,M.-Drew-Bear,T., (2005), “Fouilles de L’Agora de Smyrne: Rapport sur la Campagne de 2004”, Anatolia Antique, XIII, pp. 371-434.
• Taşlıalan,M.-Drew-Bear,T., (2006), “Fouilles de L’Agora de Smyrne: Rapport sur la Campagne de 2005”, Anatolia Antique, XIV, pp. 309-361.
• Vroom J. (2005), Byzantine to Modern Pottery in The Aegean -7th to 20th Century- An Introduction and Field Guide, Parnasus Press, The Netherlands. 100Sanat Tarihi Dergisi