A Group of Byzantium Copper Coins Displayed in Adana Archaeological Museum

Yıl 2014, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 27, 29.12.2014

Hasan Buyruk

Öz

There are twenty-seven thousand nine hundred and sixty five registered coins in Adana Archaeological Museum inventory. Only a small part of these coins which belong to Antique and Islamic periods are displayed. Twenty seven copper Byzantine coins which were bought from Central Adana, Kadirli, Misis and Elbistan settlements and which are displayed at the fourth display window of the museum have been studied in 2013. Of these coins, twenty three were folles, three semi-folles, and one decanummium folles. three of these folles were dated as I. Anastasius ( 491-518), one of them I. Justinus ( 518-527), five of them I. Iustinianus (527-565), six of themII. Iustinus (565-578), one of them Mauricus Tiberius (582-602), one of Focas (602-610), one of Herakleios (610-641), one of VII. Konstantinos (913-959), two of them were A2 group, three of them Group B, three of them Group C, and eight of them were dated as anonymous(970-959). Detailed information is given on these bronze coins in the catalogue and they were evaluated in the present study.

Anahtar Kelimeler

-

Adana Arkeoloji Müzesinde Sergilenen Bir Grup Bakır Bizans Sikkesi

Öz

Adana Arkeoloji Müzesi envanterine kayıtlı yirmi yedi bin dokuz yüz atmış beş adet sikke bulunmaktadır. Antik ve İslami dönemlere ait bu sikkelerden çok az bir kısmı sergilenmektedir. 2013 yılı içerisinde söz konusu müzede yapılan çalışmada, tamamı Adana merkez, Kadirli, Misis ve Elbistan gibi bölge yerleşimlerinden satın alma yoluyla elde edilen ve teşhir salonunda 4. vitrinde sergilenmekte olan, Bizans Dönemi’ne ait yirmi yedi adet bakır sikke incelenmiştir. Bu sikkelerin yirmi üç âdetinin follis, üç âdetinin yarım follis ve bir detinin de çeyrek (Deconummium) follis olduğu saptanmıştır. Follislerden üç âdeti I. Anastasius (491-518), bir âdeti I. Iustinus (518-527), beş adeti I. Iustinianus (527-565), altı adeti II. Iustinius (565-578), bir adeti Mauricus Tiberius (582-602), bir adeti Focas (602-610), bir adeti Heracleius (610-641), bir adeti VII. Constantinus (913-959), A2 grubundan iki adet, B grubundan üç adet, C grubundan üç adet olmak üzere sekiz adet de Anonim (970-1092) dönemlere tarihlenmektedir. Bu çalışmada katalogda yer alan bakır sikkeler hakkında detaylı bilgilere yer verilmiş ve değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bizans, Bronz Sikke, Adana, İsa, Lejand

Kaynakça

• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.), (1992) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Volume One Anastasius I to Maurice 491–602, Volume 1, (Second Impressıon), Dumbarton Oaks Research Library and Collection, Washington D.C..
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.), (1968). Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection Phocas to Theodosius III 602–717, Phocas and Heraclius, (602–641) Volume 2-Part 1, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.), (1968). Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection Phocas to Theodosius III 602–717, Heraclius Constantine to Theodosius III (641– 717),Volume 2-Part 2, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.),(1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Leo III to Nicephorus III 717-1081, Leo III to Michael III (717-867), Volume 3-Part 1, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.),(1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Leo III to Nicephorus III 717-1081, Basile I To Nicephorus III (867-1081), Volume 3-Part 2, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.),(1999) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Alexius I to Michael VIII 1081-1261, Alexius I t Alexius V(1081-1204) Volume 4-Part 1, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.),(1999) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Alexius I to Michael VIII 1081-1261,The Emperors of Nicaea and Thir Contemporaries (1204-1261) Volume 4-Part 2, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.),(1999) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Michael VIII to Constantine XI 1258-1453, Volume 5-Part 1, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Bellinger Alfred R. ve P. Grierson (Edt.),(1999) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Michael VIII to Constantine XI 1258-1453, Volume 5-Part 2, (First Impressıon), Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington D.C.
• Demirel, G. Z.,(2007), Yalvaç ve Isparta Arkeoloji Müzelerinde Bulunan Bizans Sikkeleri, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
• Demirel, G. Z., (2009), “Malatya Arkeoloji Müzesinde Bulunan Bizans Anonim Follisleri”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, (1), 217–250.
• Demirel, G. Z.,(2011), “Bolu Arkeoloji Müzesindeki Bizans Altın Sikkeleri” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt/Vol.: 11, Sayı/No: 2 : 147-156.
• Eagleton, C., Williams J, (2013), Paranın Tarihi (Çev. Fadime Kâhya), İstanbul
• Grıerson, P.,(1990), Byzantine Coinage In Its International Setting, Cambridge,
• Harl, K. W.(1996), Coinage in the Roman Ecenomy 300 B.C. to A.D.700, London
• Harl, K. W. (2002), Kazılarda Bulunan Sikkelerin Tanımlanması İçin Rehber Bizans (M.S 498-1282), İstanbul.
• Karwıese S. (2004) Antik Nümizmatiğe Giriş, İstanbul.
• Kaya, H. M.(2011), İstanbul’un 100 Sikkesi, İstanbul
• Sear D.R. (2006), Byzantine Coins and Their Values , second edition revised and enlarged, London.
• Tekin, O. (1999) Yapı Kredi Koleksiyonu Bizans Sikkeleri, İstanbul.
• Tekin, O. (2012), Tarih Boyunca İstanbul’da Sikke Darbı ve Sikkeler, İstanbul.
• Ünal, C. (2006), “Geç Roma İmparatorluğundan Erken Dönem Bizans İmparatorluğuna Geçiş Sürecinde Basılan Sikke Tasvirlerinde İmparator Kostüm ve Aksesuarları”, Olba XIII-Mersin Üniversitesi Kilikya Arkeolojisi Araştırma Merkezi, Mersin, 2006, s. 221-234.
• Ünal, C. (2012a), İzmir İli ve İlçeleri (Bergama, Efes, Ödemiş Müzeleri) Örnekleri ile I. Dönem Bizans Sikkeleri 5. Yüzyıl Sonu- 8. Yüzyıl Ortası, Manisa.
• Ünal, C. (2012b), Manisa Müzesi Bizans Sikkeleri, Manisa.
• Ünal, C. (2012c), A Group Of Anonymous Folles From Kuva-yi Milliye Museum, Balıkesir/Turkey, Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Dergisi, Sayı:XIX/2, İzmir 2012, 85-108.
• Yuka, A. (2012), Kayseri Arkeoloji Müzesinde Bulunan Bizans Sikkeleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. TEŞEKKÜR
• Adana Arkeoloji Müzesinde sergilenen sikkeleri çalışmama izin veren müze
• müdürü Kazım TOSUN’a, sikke sorumlusu uzman Sevim TUNÇDEMİR’e, müzede
• sağladıkları olumlu çalışma koşulları ve destekleri için müze uzmanları Oya ASLAN,
• Tülay ÜNLÜ, Fatma DEMİR, Hayrettin ŞAHİN ve müze yardımcı personellerine teşekkür ederim.