Bir Ana Mendieta Varmış, Bir Ana Mendieta Yokmuş

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 1, 251 - 263, 29.04.2018

Nur Balkır

https://doi.org/10.29135/std.360135

Cited By: 2

Öz

8 Eylül 1985’te New York’taki Soho polis departmanı bir acil durum çağrısı aldı. Ünlü minimalist sanatçı Carl Andre, karısı Ana’nın, yaşadıkları apartmanın 34’üncü kat penceresinden düştüğünü söyleyerek yardım istiyordu. Yardım ekipleri ulaştığında Ana Mendieta’nın cansız bedenini New York Performans Sanatları Okulu’nun çaprazında buldu. Komşuları kısa süre önce onların dairesinden kavga sesleri duyduklarını söylüyorlardı. Mendieta’nın vücudundaki izlerden ve pencerenin konumundan yola çıkan polis, cinayetten şüphelenerek Andre’yi zanlı olarak gözaltına aldı. Davada, Andre’nin avukatları, sanatı ve hayat hikayesinden yola çıkarak Mendieta’nın intihara meyilli bir kişilik yapısı sergilediğini iddia ettiler. Mahkeme, Mendieta’nın intihar ettiğine, sanatına bakarak karar verdi. İronik biçimde, Mendieta’nın toprağı kazarak varlığa dönüştürdüğü “kendi”nden kalan boşluğu “intihara meyilli beden” ile doldurup kapattı. Sanatçının ölümü ve fiziki yokluğu, sanatının temel soruları olan zaman, mekan, beden, kimlik gibi kavramlar etrafından yorumlanarak ünlü “Silueta” serisinin altına, tabiri caizse serinin son işi olarak eklendi. Küba kökenli Amerikalı performans sanatçısı, heykeltraş, ressam ve video sanatçısı Ana Mendieta’nın yarattığı imgeler yeryüzü ve ruh arasında ilişkileri sorgularken, sevgi, ölüm ve yeniden doğuş ile ilgili hayati sorularla yüzleşir. İlk başlardaki yenilikçi ve provokatif performanslarının yerini sonraları sembolik ve geçici işlere bırakmış olsa da, Mendieta beden, zaman, boşluk, doğa ve onların arasındaki ilişkisel bağları her zaman sanatının ana malzemesi yapmıştır. Bu yazı, Mendieta’nın fiziki ve ruhsal varlığını ortaya çıkarmak için kullandığı metotları kavramsal açıdan inceleyecektir. Mendieta’nın doğuştan gelen ırk ve cinsel kimliğini ayrıştırıp varoluşsal açıdan sorgulaması, Heidegger’in varoluşsal uzam ve Merleau Ponty’nin yaşayan beden kavramları üzerinden değerlendirilecektir. Yanı sıra, Marcel Duchamp, Frida Kahlo, Rachel Whiteread gibi, benzer sorunsalları irdeleyen sanatçıların çalışmalarıyla kıyaslama yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mendieta, Performans Sanatı, Beden, Silueta, Rupestrian

Once Upon A Time There Was Ana Mendieta

Öz

New York Police Department received an emergency call on the 8th of September in 1985. On the opposite end, it was the famous minimalist artist Carl Andre pleading help for his wife who had fallen from their 34th floor apartment in Soho. The ambulance arrived at the location only to find Ana Mendieta’s lifeless body. There were no eyewitnesses. The neighbours’ gave statements of loud arguments coming from their apartment a few days prior to the event. Investigators took Carl Andre into the custody suspecting second-degree murder due to the injuries on Mendieta’s body and the position of the window. After a three-year trial, Andre’s lawyers presented a defence claiming that Mendieta is likely to have had a suicidal personality due to her art and her life story. The court eventually decided that Mendieta had committed suicide after examining her art, and acquitted Carl Andre of the murder case. Mendieta had turned the ‘void’ into an entity through digging the earth, and the court closed the void filling it with a ‘suicidal body’. The death of the artist and her subsequent non-existence, gives a connotative link to her art; centered on crucial questions about time, space, body, and identity, seemed to be the final addition to her famous ‘Silueta’ series. Cuban American performance artist, sculptor, painter, film maker Ana Mendieta analyzes the relation between the earth and spirit, and confronts us with painful questions like love, death and rebirth. Since the majority of her work consists of bodily performances, Mendieta questions the concept of ephemerality over the body, spirit and existence. Although her initial innovative and provocative performances were later replaced by her symbolic and transient work, the matters of body, time, space, and nature and their connectedness continued to become the main ingredients of Mendieta’s art. This paper will conceptually analyze Mendieta’s methods of expression in her constant search of her physical and spiritual presence. Mendieta’s questioning and dissecting of such presence and her raced and gendered self requires an existential exploration. This paper will examine Mendieta’s approach through concepts of phenomenologists Heidegger’s existential space and Merleau Ponty’s ‘lived body’, which describes the roles of sensation in perception. Furthermore, Mendieta’s works will be compared to the works of Marcel Duchamp, Frida Kahlo and Rachel Whiteread on the basis of shared concepts.

Anahtar Kelimeler

Mendieta, performance art, earth-body art, Silueta, Rupestrian

Kaynakça

• Agamben, G. (2009). Nudities, Meridian California, 2010.
• Binkley, T. P. (1977). Contra Aesthetics, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 35, No. 3, Spring. 265-277
• Blocker, J. (1999). Where is Ana Mendieta? Identity, Performativity, and Exile. Duke University Press, Durham and London.
• Bolt, B. (2012). Yeni bir bakışla Heidegger, Kolektif Kitap, İstanbul
• Demos, T. J. (2002). Duchamp’s Boîte-en-valise: Between Institutional Acculturation and Geopolitical Displacement, Grey Room, No. 8 (Summer)
• Eco, U. (1992). Açık Yapıt, Çev. Yakup Şahan, Kabalcı yayınevi, Istanbul
• Eshleman, C. (Ed.). (2016). A Sulphur Anthology, Issue 22. Wesleyan University Press.
• Heidegger, M. (2002). The Origin of the Work of Art. Basic Writings, Trs: David Farrell Krell, Routledge: London
• Heidegger, M. (2006). Varlık ve Zaman, Agora Kitaplığı, İstanbul
• Kristeva, J. (1991). Stranger to Ourselves, Colombia University Press, New York
• McCutcheon, E.L. (2005). Incorporados: The Art of Ana Mendieta, Elements: Spring 05
• Merewether, C. (2000). From Inscription to Dissolution: An Essay on expenditure in the work of Ana Mendieta. Fusco, C. (Eds), Corpus Delecti: Performance Art of Americas, (122-137). Routledge, 2000, London and New York
• Oransky, H. & Joseph, L. W. (2015). Covered in Time and History: The Films of Ana Mendieta, University of California Press, 2015
• Ortega, M. (2004). Exiled space, in between space, Philosophy & Geography, Vol. 7, No. 1 (Şubat 2004).
• Pollack, R. (2013). Discovering Rachel Whiteread’s Memorial Process: The Development of the Artist’s Public and Memorial Sculpture from House to Tree of Life.https://bir.brandeis.edu/bitstream/handle/10192/25120/PollackThesis2013.pdf?sequence=3 (Edişim: 22 Kasım 2017)
• Sanchez, S. M. (2000). Afro-Cuban Diasporan Religions: A Comparative Analysis of the Literature and Selected Annotated Bibliography. Institute for Cuban & Cuban-American Studies Occasional Papers.
• Sartre, J. P. (1943). Varlık ve Hiçlik, İthaki Yayınları, İstanbul, 2011.
• Sahakian, W. (1997). Felsefe Tarihi, Çev: Aziz Yardımlı, İdea Yayınevi: İstanbul (21. Bölüm)
• Yıldızdöken, Ç. (2017). Heidegger’de Dasein’in Varlığı ve Zaman Meselesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 53. Sayı / Temmuz, 162-178
• Zambak, F. (2013). Orhan Pamuk’un ‘Tekinsiz Bavul’u: Babamın Bavulu’nu ‘Tekinsiz’ Kavramı ile Okumak, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 6 Sayı: 24, Kış.