Morgedik Barajı Geçirimsizlik Problemi ve Çözüm Uygulaması

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 7, 01.10.2018

Mehmet Cihan Aydın Gamze Gelberi

Öz

Dolgu barajlarda
geçirimsizlik genelde dolgu içerisine yerleştirilen kil çekirdekle sağlanır.
Ancak tam geçirimsizliği sağlayacak uygun nitelikteki kil bulmak veya ekonomik
şekilde yakından temin etmek her zaman mümkün olmayabilir. Bu nedenle kil
çekirdekle birlikte geçirimsizliği sağlamak için farklı yöntemler kullanılabilmektedir.
Bu yöntemlerde biri de geçirimsiz endüstriyel malzemeler kullanmaktır.
Ülkemizde pek tanınmayan fakat son yıllarda önemli bir malzeme olarak
geotekstil kil malzemeler su mühendisliği alanındaki yapılarda geçirimsizliği
temin etmek için kullanılmaya başlamıştır. DSİ 17.Bölge (Van) Müdürlüğü
sınırları içerisindeki kil çekirdekli kaya dolgu tipindeki Morgedik Barajı
inşaatı sırasında uygun evsafta kil malzeme bulunmadığından mevcut kil
çekirdeğin Geosentetik Kil (GCL) ile takviyesi yapılmıştır. Bu uygulama
Türkiye’de ilk olup geçirimsizliği sağlamak adına ekonomik bir çözüm sunmuştur.
Bu çalışmada, Morgedik Barajında ilk kez kullanılan geotekstil katmanlar
arasında kil teşkil edilerek imal edilen Geosentetik Kil malzemenin teknik
detayları ve uygulama örnekleri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Geosentetik, kil, geçirimsizlik, kil çekirdek, kaya dolgu Baraj

Kaynakça

• DSİ (2011), Göletler Rehberi, Özcan DALKIR, DSİ, Mart 2011.
• GEOPLAS (2014), Morgedik Barajı Mevcut Kil Dolgusunun GCL İle Takviye Edilmesi Raporu.
• DSİ (2013), Morgedik Brajı Gövde Geçirimsiz Kil Çekirdek İyileştirme Detay Projeleri, DSİ Genel Müdürüğü.
• Yılmaz, H. R. (2007), “Geosentetik Ürünlerin Geoteknik Mühendisliği Sorunlarının Çözümünde Kullanımı ve Sağlanan Faydalar”, TMMOB, İMO Adana Şubesi, 2.Geoteknik Sempozyumu, 22-23 Kasım, Bildiriler Kitabı, ss.433-447.
• Koerner, R.M. (1999), “Designing With Geosynthetics”, Prentice Hall, New Jersey, 4th ed., 761p.
• Yılmaz H.R., ve T. Eskişar (2004), “Toprak Dolgu Barajlarda Geosentetik Desteği Üzerine Bir İnceleme”, Birinci Ulusal Barajlar ve HES Semp., 1-3 Haziran, DSİ, İstanbul.
• Yılmaz, H. R. (1993), “Geotekstillerin Toprak Dolgu Barajlarda Kullanım İmkan ve Avantajları Üzerine Bir Araştırma”, Dolgu Barajlar Yönünden Zemin Mek Prob Sempozyumu, DSİ Genel Müdürlüğü TAKK Dairesi Başkanlığı,İzmir, ss.163-175.
• Akbulut, S., A. Gürses, S. Arasan, M. Korucu, ve Z. N. Kurt (2011), “Kil Tanelerin (Nanokil) Kristal Yapılarının Poliorganiklerle Desteklenerek Killerin Hidrolik Iletkenlik ve Mukavemet Özelliklerinin Iyileştirilmesi”. TÜBİTAK 107Y295No’lu Proje.
• Kurt, Z. N. (2014), “Laboratuvarda Geliştirilen Nanokil-Kompozitlerin Bazı Geoteknik Özelliklerinin Deneysel Olarak Araştırılması”, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Geoteknik Bilim Dalı. 170s.