Öz
Oyulma, hidrolik yapıların emniyeti açısından büyük önem taşımaktadır. Su jetlerinden dolayı mansapta oluşan oyulma, hidrolik yapının ağır hasar görmesine sebep olabilmektedir. Bu çalışmada, dairesel ağızlıktan çıkan su jetlerinin eğimli bir şekilde mansap havuzuna çarpması sonucu oluşan oyulmanın karakteristiklerini belirlemek amacıyla bir dizi deneyler yürütülmüştür. Deneyler; üç adet jet çarpma açısı, üç adet ağızlık çapı, üç adet ağızlık çıkış hızı ve iki farklı çarpma mesafesi için yürütülmüştür. Dairesel su jeti nedeniyle çarpma havuzunda oluşan denge zamanındaki oyulma detaylı bir şekilde incelenmiştir. Su jeti nedeniyle oluşan oyulma
karakteristikleri; çarpma açısı (), boyutsuz çarpma mesafesi (H/d), denismetrik Froude sayısı(F0), ağızlık çapı (d) ve jetin ağızlıktan çıkış hızı dikkate alınarak incelenmiştir. Aynı koşullar altında çarpma açısı küçüldükçe oyulma çukuru karakteristiklerinin (maksimum oyulma derinliği tepe yüksekliği, oyulma çukuru uzunluğu, oyulma çukuru genişliği, vb.)arttığı özellikle büyük çıkış hızlarına sahip jetlerde bu durum daha da belirginleşmiştir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
FIRAT ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ BİRİMİ (FÜBAP)
Proje Numarası
MF.17.38
Teşekkür
Desteklerinden dolayı Fırat Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (FUBAP)’a teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Rouse, H., (1939), Criteria for similarity in the transportation of sediment, University of Iowa Studies in Engineering, 20, 33-49.
- Rajaratnam, N., (1976), Turbulent Jets, Elsevier Publishing Co., Amsterdam, 304. Rajaratnam, N., Aderibigbe, O. and Pochylko, D., (1995), Erosion of sand beds by oblique plane water jets, Water MaritimeEnergy,112, 31-38.
- Yıldız, D., (2001), Barajların mansabındaki oyulmalar, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğü Teknik Araştırma ve Kalite Kontrol Dairesi Başkanlığı, 51-82.
- Rajaratnam, N., Mazurek, K.A., (2002) Erosion of a polystyrene bed by obliquely impinging circular turbulent air jets, Journal of Hydraulic Research, 40(6), 709-716.
- Dabbagh, A.A., Gonzales, A.S. and Pena, A.S., (2002), Soil erosion by a continuous water jet, Soils and Foundations, 42(5), 1-13. Pagliara, S., Hager, W.H., and Minor, H.E., (2006), Hydraulics of plane plunge pool scour, Journal of Hydraulic Engineering, 132(5), 450-461.
- Chakravarti, A., Jain, R.K., and Kothyari, U.C., 2013. Scour under submerged circular vertical jets in cohesionless sediments, ISH Journal of Hydraulic Engineering, 20(1), 32-37.
- Koçak, P.P, (2013), Su jetinden dolayı oluşan oyulma derinliği üzerinde zemin malzeme tabakası kalınlığının etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Tastan, K., Kocak, P.P., and Yildirim, N., (2016), Effect of the bed-sediment layer on the scour caused by a jet, Arabian Journal for Science and Engineering, 41(10), 4029-4037.
- Kartal, V., (2018), Su jetlerinde ağızlık türünün oyulma geometrisine etkisinin deneysel olarak incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- Kartal V., Emiroglu, M.E., (2021), Local scour due to water jet from a nozzle with plates, Acta Geophysica, https://doi.org/10.1007/s11600-020-00521-1
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İnşaat Mühendisliği |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | MF.17.38 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mart 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Şubat 2021 |
| Kabul Tarihi | 16 Mart 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 6 Sayı: 1 |
