İnsan Haklarının Korunmasında Ulusal, Bölgesel ve Uluslararası Mekanizmalar

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 69 - 99, 28.12.2018

Betül Çatal

Öz

İnsan hakları kavramının temelinde ‘doğuştan var
olan insan hakları’ bulunmaktadır. Sırf insan olması sebebiyle insan hakları ekseninde elbette ‘insan’
olgusu vardır. İnsan hakları bir değerler bütünüdür ve evrensel niteliktedir.
Bütün evrensel bildirgelerin temelini, insanın kendi başına bir değer olduğu
düşüncesi oluşturur. Belirtilen değerlerin değişik yasa dışı güçler tarafından
ihlalinin ve insanın temel haklarından mahrum bırakılmasının engellenmesinin en
büyük sorumluluğu iktidarlardadır. İnsan haklarının korunması ve kollanması, en
evvel ulusal hukuk sistemi ile devamında bölgesel mekanizmalar ve uluslararası
örgütler gelmektedir. Bu çalışmada teorik olarak insan hakları kavramı
inceledikten sonra insan haklarının ulusal boyutta, uluslararası boyutta, son
olarak bölgesel boyutta korunması ele alınmış olup; bu mekanizmaların işlevleri
anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İhlal, İnsan Hakları, Birleşmiş Milletler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, İnsan Hakları Üst Kurulu

Kaynakça

• ADIGÜZEL, Muhittin, Ekonomik Küreselleşmenin Türkiye Ekonomisine Etkileri Akademik Bakış Dergisi, Sayı.35, 2013.
• AKILLIOĞLU, Tekin İnsan Hakları, Ankara: İmaj Yayınları, Ankara,1995.
• ALTINER, Bilal, Birleşmiş Milletler Amacı, Gelişimi Etkinliği ve Uluslararası Güvenliğe Katkısı ve Geleceği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 2014, s.1-9.
• ALPKAYA, Gökçen , Eski Yugoslavya İçin Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ankara: Turhan Kitabevi,2002.
• ALTIPARMAK, Kerem,Bürokrasi ve İnsan Hakları” http://tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/bur_insan_hak.pdf, (30.1.2018).
• ALİBABA, Arzu Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 49, 2001, s.181-207
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz, İnsan Hakları ve Sivil Toplum Örgütleri, http:www.tihak.org.tr,(22.11.2018)
• AYDIN Fatih, İnsan haklarının Korunması ve Geliştirilmesi İçin Ulusal Kurumlar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi,2010.
• AYDIN, Nurullah, İnsan Hakları, Demokrasi ve Medya, İstanbul: Kum Saati Yayınları,2008.
• BALL, Howard, Prosecuting War Crimes and Genocide: The Twentieth Century Exprience, Lavrence Kansas:University Press of Kansas, 1999.
• ÇELEBİ, Mustafa Burak Çelebi, İnsan haklarının Uluslararası Düzeyde Korunması ve Birleşmiş Milletler Sistemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya:Selçuk Üniversitesi, 2012.
• ÇALIK, Tacettin,Birleşmiş Milletler Organlarının İnsan Hakları ile İlişkisi , İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, Cilt.2,2015, s. 1134- 1095.
• ÇINAR, M.Fatih, Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Gelişimi Işığında Uluslararası Ceza Divanı, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale:Onsekiz Mart Üniversitesi, 2004.
• ÇİÇEK, Cemil, İnsan Hakları Nedir?, Ankara,:T.C.Başbakanlık Yayını, 2007.
• ÇOBAN, Ali Rıza , Avrupa İnsan Hakları Koruma Mekanizmasında Reform, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt.54, Sayı.2, 2005, s, 319-345.
• DAĞI, İhsan, Necati Polat, Herkes İçin Demokrasi ve İnsan Hakları, Ankara: Liberte Yayınları, 2004.
• DEMİRAĞ, Fahrettin Demirağ, “Savaş Suçları- Saldırı Suçu Mevzuatına Göre Savaş Hali”, Feridun Yenisey (ed.), Uluslararası Ceza Divanı, Arıkan Basım Yayım Dağıtım , İstanbul , 2007.
• DERVİŞOĞLU ,Suat, İnsan haklrının Korunması Bakımından İl ve İlçe insan Hakları Kurulları, Türk İdare Dergisi, Sayı 466, No.95, 2010.
• DÖNER, Ayhan, İnsan Haklarının Uluslararası Alanda Korunması ve Avrupa Sistemi,Ankara: Seçkin Yayıncılık,2003.
• DOĞAN, Naci, Suçun Önlenmesi ve Mağdurun Korunmasında Bağlamında Uluslararası Ceza Hukuku ve Ceza Mahkemelerinin Etkiler”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 37, 2013. s. 1-18.
• DONNELY, Jack, Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları,çev.Mustafa Erdoğan, Ankara: Yetkin Yayınları,1995.
• ERDOĞAN, Mustafa İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Ankara: Orion Kitabevi, 2007.
• EREN, Abdurrahman Türkiye’de İnsan Haklarının Korunması: Uluslararası Koruma Mekanizmaları ve Ulusal İnsan Hakları Kurumlarının Rolü, Ankara: Turhan Kitabevi 2007.
• ENSAROĞLU, Yılmaz, Tamamlanmamış Bir Değer İnsan Hakları, İstanbul: Şehir Yayınları.
• GÖÇER, Mahmut İnsan Haklarının Korunması ve Birleşmiş Milletler, Ankara 2009.
• GEMALMAZ, Semih Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş . İstanbul: Beta Basım. Mayıs, 1997.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref, Hukuka Giriş, Ankara: Turhan Kitabevi ,2005.
• GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref , GÖLCÜKLÜ Feyyaz G, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara: Turhan Kitabevi,2007.
• GÖZLÜGÖL Said Vakkas Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İç Hukukumuza Etkisi, Ankara: Yetkin Yayınları, 2002.
• İÇEL, Kayıhan, Kopenhang Kriterleri Bağlamında Türk Ceza Hukuku, http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/anayargi/icel.pdf, (01.11.2018).
• İPEK, Cemil Doğaç, Afrika Birliği Örgütü ve Kıtada İşbirliği Arayışları, 21. Yuzyıl Eğitim ve Toplum Dergisi, Cilt.1,Sayı.3, 2012, s.111-130.
• KILIÇ, Ali Şahin, Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Devletlerin Egemenliği Üzerine Ulusal Egemenlik Odaklı Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt.58, 2009,.s.615-657.
• KUÇURADİ, Ioanna İnsan ve Değerleri, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 1998.
• LİNDHOLM, Tore , İnsan Haklarının Ortaya Çıkışı ve Gelişmesi, Kültürler ve Dinler Arası Diyalog Çerçevesinde Bir Bakış, Diyarbakır , Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 1998.
• PAZARCI, Hüseyin, Bosna-Hersek Sorununda Uluslararası Yargının Rolü, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt.5, No. 1-4,1996, s.381.390.
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Ankara: Turhan Kitabevi,2005.
• REİSOĞLU Safa Uluslararası Boyutlarıyla İnsan Hakları, İstanbul: Beta Yayınevi, 2001.
• SARTORİ ,Giovanni Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, çev. T.Karamustafaoğlu, Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları, Ankara,1993
• TEZCANİ, Durmuş R., ÖNOK Murat, Uluslararası Ceza Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2009.
• TONGÜR, Ali Rıza r, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kapsamı ve Yargılama Hukuku, İstanbul: Kazancı Kitap,2005.
• OREND, Brian Human Rights: Concept and Context, Toronto:Broadwiew Press, 2002.
• ÖNDE Orhan , Birleşmiş Milletler Ruanda İçin Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ankara:Bilge Yayınevi, 2006.
• ULUSOY, Orçun, Uluslararası Ceza Mahkemesi, İzmir: Etki Yayınları, 2008.
• ÜNAL, Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi-İnsan Haklarının Uluslararası İlkeleri, Ankara, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, No.89, 2001.
• YILDIRIM, Kadir, Sözleşmenin ve Divan Kararlarının Uygulanma Niteliği, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt.17, 2000, s.295–325.