Yakalama ve Gözaltı Koruma Tedbirleri ve Yapılan Son Değişikliklerin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 149 - 193, 01.07.2022

İsmet Akbaş

Öz

Devleti oluşturan toplumun ihtiyaçları zamana ve şartlara göre değişkenlik gösterir. Devlet mekanizmasının yapması gereken kendisini oluşturan toplumun bu ihtiyaçlarına en kısa sürede ve en etkili şekilde cevap vermektir. Yakalama ve gözaltına alma koruma tedbiri 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 90. ve devamındaki maddelerde düzenlenmiştir. Yakalama ve gözaltına alma koruma tedbirini düzenleyen maddelerde de zaman içinde eklemeler ve çıkarmalar yapılarak bir takım değişikler yapılmıştır. Bu durum toplumun ihtiyaçlarının değişmesine göre ve ideal hukuk sistemine ulaşılmasına yönelik olarak değerlendirildiğinde olumlu adımlar olarak görülmektedir. Çalışma kapsamında yakalama ve gözaltına alma koruma tedbirinin genel esaslarına değinişmiş ve devamında yapılan değişikler ele alınarak yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Koruma tedbirleri, Yakalama, Gözaltı, Bireyin Özgürlüğü, Hukuk Güvenliği

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bölümü

Kaynakça

• Akbulut, Berrin. “Ceza Mevzuatında Çocuk ve Çocukların Yakalanması, Gözaltına Alınması”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, Cilt: 19, Sayı: 2, 2013
• Aksoy İpekçioğlu, Pervin. “Yakalama ve Gözaltına Alma Koruma Tedbirleri”, Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007
• Alan Esra. “Güncel Sorunlar Işığında Yakalama ve Gözaltına Alma”, Terazi Hukuk Dergisi, Sayı: 34, Yıl: 4, Haziran 2009
• Aldemir Hüsnü, “Yakalama Emri ve Nedenleri ile İnfaz Usulü”, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Sayı: 50, 2010
• Bayraktar Köksal, “Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Yer Alan Koruma Tedbirlerine Genel Bir Bakış”, Legal Hukuk Dergisi, Sayı: 32, 2005
• Baytar Serdal, “Koruma Tedbirlerinden Doğan Zararın Karşılanması”, TBB Dergisi, Sayı: 61, 2005
• Baytaz Abdullah Batuhan. “6638 Sayılı Kanun İle PVSK ve CMK’ da Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi”, İÜHF Mecmuası, Cilt: 74, Sayı: 2, 2015
• Can Sibel, “İdari Para Cezası”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Yıl:7, Sayı:29, Ocak 2017
• Centel Nur ve Zafer Hamide. Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2015
• Centel, Nur. Ceza Muhakemesi Hukukunda Tutuklama ve Yakalama, 1. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 1992
• Cumhur Şahin, Ceza Muhakemesi Hukuku-I, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016
• Çulha, Rıfat, Demirci Turgay, Nuhoğlu Ayşe, Yenisey Feridun. Ceza Muhakemesinin Soruşturma Evresindeki Süjeler İçin CMK Cep Kitabı, TBB Yayınları, Ankara, 2015
• Durmuş Tezcan ve diğerleri, İnsan Hakları El Kitabı, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016
• Erdoğan Mustafa, “Anayasal-Demokratik Bir Rejimde Özgürlük Ve Güvenlik”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:12, Sayı: 24, Güz 2013
• Erdoğan Mustafa, Anayasal Demokrasi, 5. Baskı, Ankara, Siyasal Kitabevi, 2003
• Erem Faruk, Diyalektik Açısından Ceza Yargılaması Hukuku, 6. Baskı, Işın Yayıncılık, Ankara, 1986
• Ergül Ergin, “Özgürlük ve Güvenlik Dengesi Bağlamında Uluslararası Terörle Mücadele Stratejileri”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVIII, S. 1–2, 2014
• Ergül Ergin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Uygulaması, 2. Baskı, Ankara, Yargı Yayınevi, 2004
• Eryılmaz Mesut Bedri, Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012
• Gemalmaz Mehmet Semih, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, 2. B, İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. 1997
• Genç Mehmet, İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri: Ulusal ve Uluslararası Temel Mevzuatlar, Bursa, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, 1997
• Gölcüklü Feyyaz, Ceza Davasında Şahıs Hürriyeti (Muvakkat Yakalama-Tevkif), Ajans Türk Matbaası, Ankara, 1958
• Gözler Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 5. B., Bursa, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2014
• Gözler Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 18. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2015
• Gözübüyük A. Şeref, Gölcüklü Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ve Uygulaması, 10. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi, 2013
• Hans Heiner Kühne, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri”, çev. Veli Özer Özbek, İzmir Barosu Dergisi, Sayı: 2, 1993
• İnceoğlu, Sibel. “Hak ve Özgürlükleri Sınırlama ve Güvence Rejimi”, (Ed: Sibel İnceoğlu), 3. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2013
• İpekçioğlu Aksoy Pervin, “Yakalama ve Gözaltına Alma Koruma Tedbirleri”, Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007
• Kaboğlu İbrahim Özden, Özgürlükler Hukuku: İnsan Haklarının Hukuksal Yapısı Üzerine Bir Deneme, İstanbul, Afa Yayıncılık, 1994
• Kalabalık Halil, İnsan Hakları Hukuku, 4. B., Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2015
• Kapani Münci, Kamu Hürriyetleri, 5. B., Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1976
• Karakehya Hakan, “Ceza Muhakemesinin Amacı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 65, Sayı: 2, 2007
• Karakehya, Hakan. Ceza Muhakemesi Hukuku I, Savaş Yayınevi, Ankara, 2015
• Kunter Nurullah, Yenisey Feridun ve Nuhoğlu Ayşe. Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2010
• Kuzu Burhan, "Türk Anayasa Hukukunda ve Muhtelif Kanunlarda Yakalama Müessesesi", İÜHF Mecmuası, Cilt: 51, Sayı: 1-4, 1985
• Özbek Veli Özer, CMK İzmir Şerhi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005
• Özbek Veli Özer, Mehmet Nihat Kanbur, Koray Doğan, Pınar Bacaksız ve İlker Tepe. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017
• Özbek, Veli Özer, Koray Doğan, Pınar Bacaksız ve İlker Tepe. Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018
• Öztürk Bahri ve Erdem Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008
• Öztürk, Bahri ve diğerleri Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017
• Öztürk Bahri; Ceza Muhakeme- si Hukukunda Kovuşturma Mecburiyeti, Ankara, 1991
• Parlar Ali, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi, Bilge Yayınevi, Ankara, 2014
• Şahin Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku-I, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016
• Şahin İlyas, Türk Ceza Yargılaması Hukukunda Yakalama ve Gözaltına Alma, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2004
• Şahin, Cumhur. Ceza Muhakemesi Hukuku I, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016
• Şen, Ersan. Yorumluyorum-V, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014
• Tahir Taner, Ceza Muhakemeleri Usulü, 3. Baskı, İstanbul, 1955
• Toroslu Nevzat ve Feyzioğlu Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Savaş Yayınevi, 2015
• Tosun Öztekin. “Ceza Muhakemesinde İhtiyat Tedbirleri”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, 1968
• Tunaya Tarık Zafer, Siyasal Kurumlar ve Anayasa Hukuku, 5. B., İstanbul, Araştırma Eğitim Ekin Yayınları, 1982
• Turhan Faruk. Ceza Muhakemesi Hukuku, Asil Yayınevi, Ankara, 2006
• Turhan Tufan Yüce, “Ceza Yargılaması Hukukunda Zorlayıcı Önlem Teorisi”, Ege Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:1, 1980
• Ünal Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: İnsan Haklarının Uluslararası İlkeleri, Ankara, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, 2001
• Ünver, Yener ve Hakeri Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku Temel Bilgiler, 14. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017
• Ünver Yener ve Hakeri Hakan, Sorularla Ceza Muhakemesi Hukuku, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Şen Matbaa, Ankara, 2006
• Yenisey Feridun ve Nuhoğlu Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017
• Yenisey Feridun. Kolluk Hukuku, 2. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2015
• Yıldız Ali Kemal. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Yakalama ve Gözaltına Alma”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, 2006
• Yurtcan Erdener, Ceza Yargılaması Hukuku, 14. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017