Tarımsal Kaynaklı Nitrat (NO3-) Kirliliğine Çevre Faktörlerinin Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 13 - 23, 24.05.2023

Bedriye Bilir

Öz

Azotlu (N) gübreler bitkisel üretimde yüksek verim elde etmek için kullanılan en önemli tarımsal girdilerdendir. Topraklarda azot, organik ve inorganik formda bulunmaktadır. Bitkiler, azotun inorganik formu olan nitrat (NO3-) ve amonyumdan (NH4+) yararlanmaktadır. NO3-, kil mineralleri tarafından adsorbe edilmediği için toprakta hareketliliği NH4+'a göre yaklaşık altı kat daha fazladır bu yüzden topraktan kayıpları oldukça önemlidir. Tarımsal uygulamalar sonucu oluşan NO3- kirliliği gün geçtikçe daha dikkat çekici boyutlara ulaşmış ve artık küresel bir problem haline gelmiştir. NO3-'ın topraklardan uzaklaşması; mevsimler, toprak özellikleri, bitki örtüsü ve iklim değişikliği gibi birçok faktöre bağlıdır. NO3- kayıplarının azaltılması ve kirlilik sorununun en aza indirilmesi tarımsal sistemlerin uygun şekilde yönetilmesi ile sağlanabilir. Bu ise azotlu gübrelerin doğru miktarda, doğru zamanda ve doğru şekilde uygulanması ile kısacası dengeli bir gübreleme programıyla sağlanabilir. Bu çalışmada, tarımsal uygulamalar kaynaklı NO3- kaybının önemini ve bu kayıplar üzerine çevre faktörlerinin etkisini mevcut çalışmalarla özetlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Azot, Nitrat Kirliliği, Azotlu Gübreleme

Kaynakça

• Addiscott, T.M., Whitmore, A.P., Powlson, D.S. (1991). Farming, Fertilizers and the Nitrate Problem, CAB International, Wallingford, UK.