Anatolia Journey of Gertude Bell (From Izmir to Isparta 1907)

Yıl 2013, Cilt: 2013 Sayı: 29, 57 - 72, 01.06.2013

Mustafa Celalettin Hocaoğlu

Öz

Gertrude Margaret Lowthian Bell (1868-1926), provoking some of the Arab tribes, against the Ottoman Empire, allied with the United Kingdom to be provided and has drawn the boundaries of Iraq. She has visited the West Anatolia in the spring of 1907 and travelled Izmir, Aydın, Denizli, Isparta and Konya. Bell devoted her life to dismantle the Ottoman Empire, in the future it will need to get the information collected during these journey. There are a lot of valuable economic, social, political and cultural information in her diaries and letters about Turkey.

Anahtar Kelimeler

Getrude Bell, traveller, Great Britain, Otoman Empire, West Anatolia, Isparta

Gertrude Bell'in 1907 Yılı Batı Anadolu Seyahati (İzmir'den Isparta'ya )

Öz

I. Dünya Savaşı‟nda, bazı Arap aşiretlerinin, Osmanlı Devleti aleyhine, İngiltere ile müttefik olmalarını sağlayan ve Irak‟ın sınırlarını çizen Gertrude Margaret Lowthian Bell (18681926), 1907 yılının bahar aylarında, Batı Anadolu bölgesini ziyaret etmiştir. İzmir, Aydın, Denizli üzerinden Isparta‟ya gelen Bell, buradan Konya‟ya geçmiştir. Ömrünü, devletinin menfaatleri uğrunda, Osmanlı Devleti‟ni parçalamaya adayan Bell, ileride kendisine lazım olacak verileri, bu seyahatleri esnasında toplamıştır. Oldukça ayrıntılı mektup ve günlükleri, 1907 yılı Türkiye‟si hakkında, ekonomik, sosyal, siyasi ve kültürel kıymetli bilgiler içerir.

Anahtar Kelimeler

Gertrude Bell, seyyah, İngiltere, Osmanlı Devleti, Batı Anadolu, Isparta

Kaynakça

• AFYONCU, Erhan, Tanzimat Öncesi Osmanlı Tarihi Araştırma Rehberi, Yeditepe Yayınevi, 4. Baskı, İstanbul 2012.
• AKKURT, Hümeyra, “Batılı Kültürün 19.yy İzmir‟inde Mekansal Temsili, Bornova ve Buca Levanten Konutları”, Egemimarlık, 2004/3 Sayı 51, s.4-9.
• AKTAġ, Erkan, “Bağcılığın Türkiye Ekonomisindeki Yeri”, http://mpra.ub.unimuenchen.de/8652/1/MPRA_paper_8652.pdf, 26 Mart 2013. s. 1-12.
• ARUNDELL, Fr. V. J., A Visit to the Seven Chuches Asia with an Excursion into Psidia, Printed By Thomas Davison, London 1828.
• BARBOUR, Levi L., A Handbook For Travellers in the İonian İslands, Greece, Turkey, Asia Minor and Constantinople, Printed By A. Spottiswoode, London 1845.
• BAYRAKTAR, Kaya, “Arkeolog, Bankacı, Casus, Sefir: Austen Henry Layard ve Osmanlı Coğrafyası” C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 12, Sayı 1, 2011, ss.281-302.
• BELL, Gertrude, Amurath to Amurath, Juniper Grove Print, 2008, s. 333
• BOWEN, Harold, Türkiye Hakkında İngiliz Tetkikleri, Çeviren: Orhan Burian, TTK Yayınları, Ankara 2011.
• BÖCÜZADE Süleyman Sami, Kuruluşundan Bugüne Kadar Isparta Tarihi, Serenler Yayınları, İstanbul 1983.
• ÇAKALOĞLU, Cengiz, “Yemen İsyanı ve Trabzon Redif Taburu (1905-1906)”, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Erzurum 2007, C. 9, s. 991
• ÇAKIR, Hamza, “Türk Basınında İlk Spor Gazetesi: Futbol”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 26 Kış-Bahar 2008, s. 169-196.
• DAVİS, E.J., Anatolica, Grant And Co. Printers, London, 1874.
• DEMİR, Muzaffer, “Heredotos ve Yabancı Kültürler: Mısır Örneği”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. XXVII, Sayı 2, Aralık 2012, s.315-338.
• FELLOWS, Charles, A Journal Written During an Excursion in Asia Minor, Printed by Richard and John E. Taylor, London, 1838.
• GÖKBAYRAK, Zeliha, “Bağcılığın Belalı Zararlısı: Filoksera”, Alatarım Dergisi, C. 5, s.1, Haziran 2006, Mersin, s. 37-43.
• GÖKTAġ, Hanım, “191 Numaralı Isparta ġer„İyye Sicili (H. 1282-1283/M.18651867)‟nin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta 2012 HAMİLTON, William J., Researches in Asia Minor, Vol II, Printed By William Clowes, London 1842.
• HUDSON, Egbert C., The Early Church in Asia Minor, The Herald Press, Arbroath tarihsiz. İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal, Son Sadrazamlar III, Dergah Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 1982.
• İPÇİOĞLU, Mehmet, “Gertrude Bell‟in Anılarında Konya”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , Sayı 21, Konya 2009, s.247-252.
• KARATAġ, Neslihan, “Ege Bölgesinde Sanayi Gelişim Süreci ve Mekansal Yansımaları-İzmir Örneği”, S.Ü. Karaman İİBF Dergisi, Sayı 11, Aralık 2006, ss. 191-210.
• KELEġ, Vedat, “Modern Müzecilik ve Türk Müzeciliği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 2, sayı 1-2, s.1-17 KURAT, Yuluğ Tekin, Sir Henry Layard'ın İstanbul Elçiliği 1877-1880, AÜ Basımevi, Ankara 1968.
• LUKİTZ, Liora, A Quest in the Middle, Printed by I. B. Tauris, London 2008, s.27.
• RAMSAY, William Mitchell, Gertrude Bell, The Thousand and One Churches, Cambridge University Press; 1 edition (19 Jan 2012) Newyork 2012.
• ÖZGÜN, Cihan, “19. Yüzyılın İkinci Yarısında İzmir‟in Aydın Sancağı ile Ticari İlişkileri”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 ġubat 2008, ss. 1-20.
• ÖZKAN, Hilmi, “Selçuklu ve Hamidoğulları Döneminde Isparta ve Kültürel Yapılar”, Isparta’nın Dünü Bugünü Yarını Sempozyumu, (Isparta, 16-17 Mayıs 1998), Isparta, 2001, C.3, s. 279-282.
• PERKINS, Arthur J., Agriculture in Other Lands, Government Printer, Adelaide 1912. RAMSAY, W. M., Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Çeviren: Mihri Pektaş, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1961.
• RAMSAY, William Mitchell, The Cities of St. Paul, London 1907
• ġAHİN, Gürsoy ,“Amerikalı Bir Misyonerin XIX. Yüzyılın Ortalarında Türk-Ermeni Kültürel İlişkileri İle İlgili İzlenimleri Üzerine bir Değerlendirme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Ermeni Özel Sayısı, C. VII, S. 1, Haziran 2005, s. 208–239.
• ġAHİN, Gürsoy, İngiliz Seyahatnamelerinde Osmanlı Toplumu ve Türk İmajı, Gökkubbe Yayınevi, İstanbul 2007, s. 63.
• TOKLUTEPE, ġükrü, “Isparta Yöresi (Psidia) ve Anadolu‟da Hıristiyan Türkler”, Isparta’nın Dünü Bugünü Yarını Sempozyumu, (Isparta, 16-17 Mayıs 1998), Isparta, 2001, C.3, s.215-222.
• VAUX, W.S.W., Greek Cities and Islands of Asia Minor, London 1877.
• YAKIT, İsmail, “Devlet Arşivleri Işığında 19. Asırda Nis Adasının Sakinleri, SosyoEkonomik ve Kültürel Durumları”, Isparta’nın Dünü Bugünü Yarını Sempozyumu, (Isparta, 16-17 Mayıs 1998), Isparta, 2001, C.3, s. 243-266
• YARAMIġ, Ahmet, “Mısır‟da İngiliz Sömürgecilik Anlayışı Cromer Örneği (11831907)”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C.IX, S.2, Aralık 2007, s. 121-130. İnternet siteleri http://www.gerty.ncl.ac.uk/ http://www.lib.uchicago.edu/e/collections/maps/kiepert http://www.wrecksite.eu/wreck.aspx?139949