Ottoman-French Relations and Mehmet Said’s Ambassadorship in Paris

Yıl 2013, Cilt: 2013 Sayı: 28, 117 - 132, 01.05.2013

Tahir Sevinç

Öz

The Ottoman Empire in 1737 with the support of France, Austria, and Russia engaged in diplomatic battles Taking successfully signed the Treaty of 1739, and especially in Belgrade, including Belgrade border of Austria and Russia had acquired a very important place in the locality. France's support for the signing of the Agreement in 1535 is quite a lot of political, diplomatic, commercial and religious recognized again in 1740, France granted many privileges. XV.Lui the rights granted to the king of France formally to the transmission and also to complain to Russia in order to fulfill the commitments of 1739 Belgrade Agreement, Mehmed Said Efendi sent to France

Anahtar Kelimeler

Belgrade agreement, diplomacy, ambassador, concession

Osmanlı-Fransız İlişkileri Ve Mehmet Said Paşa’nın Paris Sefareti (1739-1742)

Öz

Osmanlı Devleti, Fransa’nın desteğiyle 1737 yılında Avusturya ve Rusya’yla giriştiği muharebelerden başarıyla çıkarak 1739 Belgrad Anlaşması’nı imzalamış ve başta Belgrad olmak üzere Avusturya ve Rusya sınırında birçok önemli mevkide bulunan yerleri elde etmişti. Anlaşmanın imzalanmasında Fransa’nın desteği oldukça fazla olduğundan 1535 yılında siyasi, diplomatik, ticari ve dini alanda tanınmış birçok imtiyaz 1740 yılında yine Fransa’ya tanınmıştır. Tanınan hakları resmi olarak Fransa Kralı XV. Lui’ye iletmek ve ayrıca 1739 Belgrad Anlaşması’nın taahhütlerini yerine getirmeyen Rusya’yı şikayet etmek maksadıyla Said Mehmed Efendi Fransa’ya gönderilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Belgrad Anlaşması, Diplomasi, Elçi, imtiyaz

Kaynakça

• Arşiv Kaynakları (Başbakanlık Osmanlı Arşivleri) A. Defterler: MD (Mühimme Defteri): 148 NH D (Name-i Hümâyun Defteri): 8 TS MAD (Topkapı Sarayı Maliyeden Müdevver Defterler): 230004.00 B.Belgeler: C.Hr.( Cevdet Hariciye): 527, 1239, 7946/2 C.Sry (Cevdet Saray): 6999 A.E I.Mahmud: 2440
• HAT (Hatt-ı Hümayun) 3/87 Dosya Tasnifi Belgeler: a.D.BŞM (Bab-ı Defteri Başmuhasebe Kalemi): 3178/80, 3328/57, 3329/23, 3329/80, 3330/99, 3330/85, 3368/78, 3388/99, 3406/44, 3408/95 b.D.BRZ (Bab-ı Defteri Büyükruznamçe Kalemi): 258/17-15 c. A.DVN (Bab-ı Asafi Divan-ı Hümayun): 2085/29, 2085/54 Kaynak Eserler
• Ahmet Câvid Bey’in Müntehebâtı (Osmanlı-Rus İlişkileri Tarihi), Haz. Adnan Baycar, İstanbul 2004.
• Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmani yahud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniye, III, Yay. Haz. Ali Aktan- Abdülkadir Yuvalı-Metin Hülâgü, İstanbul 1996.
• Nicolea Jorga, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (1640-1774), IV, Çev. Nilüfer Epçeli, İstanbul 2005.
• Par J. De Hammer, Histoire de L’empire Ottoman (1739-1757), XV, Paris 1839.
• Şem’dânî-zâde Fındıklılı Süleyman Efendi Târihi (Mür’it-Tevârih), I, Haz. M.Münir Aktepe, İstanbul 1976.
• Şemseddin Sami, Kâmûs-ı Türki, İstanbul 1317, Vak’anüvis Subhi Mehmed Efendi, Subhî Efendi Tarihi (Sâmî ve Şâkir Tarihleri ile Birlikte İnceleme ve Karşılaştırmalı Metin), Haz. Mesut Aydıner, İstanbul 2007.
• Yirmisekiz Mehmed Çelebi’nin Fransa Sefaretnâmesi, Sadeleş.Şevket Rado, İstanbul 19 Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi Sefâretnâmesi, Haz. Avdullah Uçman, Tercüman Yay. Araştırma ve İnceleme Eserler AKINCI, Gündüz, Türk-Fransız Kültür İlişkileri (1071-1859), Ankara 1973.
• AFYONCU, Erhan, “Mehmed Said Paşa”, DİA, XXVIII, Ankara 2003, s.524-25.
• _______ “Mirahur”, DİA, XXX, İstanbul 2005, s.141-43.
• BAYSUN, M.Cavid, “Azak”, İA, II, Eskişehir 2001, s.85-89.
• ______,“Belgrad”, İA, II, Eskişehir 2001, s.475-85.
• COSTEA, İonut, “The Romanian Principalites in the 18th Century”, History of Romania, Edi. İoan-Aurel Pop-İoan Bolovan, Cluj-Napoca 2006, s.397-455.
• ÇETİN, Atilla, “Garp Ocaklarında Türk Varlığı”, Türkler, IX, Ankara 2002, s.926-35.
• ______, “Garp Ocakları”, DİA, XIII, İstanbul 1996, s.382-86.
• DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara 1993.
• GÜRSOY, Belkıs Altuniş, ‘‘ Sefaretnameler’’, Türkler, XII, Ankara 2002, s.582-91.
• İPŞİRLİ, Mehmet, ‘‘ Elçi’’, DİA, XI, s.8-9 KASİMOF, Kasım, Le Rusie et Les Detroits, (Doktora Tezi), Paris 1926.
• KÖSE, Osman, “XVIII.Yüzyıl Osmanlı-Rus Münasebetleri”, Osmanlı, I, Ankara 1999, s.536-49.
• KURAT, Akdes Nimet, Rusya Tarihi ( Başlangıçtan 1917’e Kadar), Ankara 1987.
• KAZIYEV, Shapı, “Ekonomik Çekişmenin Neticesi Olarak Türk-Rus Savaşları”, I, Ankara 1999, s.550-555.
• SAVAŞ, Ali İbrahim, ‘‘ Genel Hatlarıyla Osmanlı Diplomasisi’’, Osmanlı, I, Ankara 1999, s.643-59.
• _______ ‘‘ Osmanlı Elçilerinin Resm-i Kabul Protokolleri’’, Tarih İncelemeleri Dergisi, 11, İzmir 1996, s.111-112.
• SEVİNÇ, Tahir, “İran’a Elçi Olarak Gönderilen Kesriyeli Ahmet Paşa’nın Sefaret Hazırlığı ve Yolculuğu (1746-1747), Belleten, LXXV/273, (Ayrı Basım), Ankara 2011, s.407-46.
• SEVTLANA, Oreshkova, “Rus-Osmanlı Savaşları: Sebepler ve Bazı Tarihi Sonuçlar”, Osmanlı, I, Ankara 1999, s.556-60.
• SÖNMEZ, Ebru, 1129/1717 Tarihli Deftere Göre Raht Hazinesi, Yüksek Lis.Tezi, İstanbul Üni. Sosyal Bil. Enst., İstanbul 2001.
• TEPLEY, Karl, ‘‘ Nemçe İmparatorlarının İstanbul’a yolladığı Elçi Heyetleri ve Bunların Kültür Tarihi Bakımından Önemli Tarafları’’, Tarih Araştırmaları Dergisi, VII/12-13, Çev.Bekir Sıtkı Baykal, Ankara 1969, s.247-63.
• TERZİ, Arzu Tozduman, ‘‘ Osmanlı Hazineleri’’, Türkler, X, Ankara 2002, s.893-903.
• ULUSKAN, Murat, ‘‘ Bir Osmanlı Elçisinin Yolculuk Hazırlığı: İbrahim Paşa’nın 1699 Avusturya Elçiliği’’, Türklük Araştırmaları Dergisi (Ayrı Basım), 20, İstanbul 2008, s.251-75.
• UNAT, Faik Reşit, Osmanlı Sefiri ve Sefaretnâmeleri, Tamamlayan ve Neşreden Bekir Sıtkı Baykal, Ankara 1968.
• UZUNÇARŞILI, İ.Hakkı, Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Ankara 1988.
• _______, Osmanlı Tarihi, IV/1, Ankara 1995.
• YALÇINKAYA, Mehmet Alaaddin, ‘‘ Bir Avrupa Diplomasi Merkezi Olarak İstanbul 1792-1798 Dönemi İngiliz Kaynaklarına Göre’’, Osmanlı, I, Ankara 1999, s.660-75.
• ______, “XVIII.Yüzyıl: Islahat, Değişim ve Diplomasi Dönemi (1703-1789), Türkler, XII, Ankara 2002, s.479-511.
• YVER, G. “Cezayir”, İA, III, Eskişehir 2001, s.132-146.