The Role of the Press in the Construction and Application of the Alfhabet Reform (1928)

Yıl 2012, Cilt: 2012 Sayı: 26, 27 - 44, 01.03.2012

Ayşegül Şentürk

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Harf İnkılâbının Yapılışı ve Uygulanışında Basının Rolü

Öz

Türk tarihinde gerçek anlamda çağdaşlaşma ve milletleşme imkanı Atatürk ilke ve inkılâpları sayesinde olmuştur. Milletleşme ve çağdaşlaşmada siyasi ve sosyal yapıyı şekillendiren milli kültürün büyük önemi vardır. Milli kimliği belirgin, milli kültür temeli dil ve tarihe dayalı bir Türk milleti oluşturmak isteyen Atatürk, milliyetçilik ve laiklik prensipleriyle gerçekleştirdiği inkılâplarla Türk milletini her bakımdan milli kültürüne bağlı, çağdaş bir toplum haline getirmek istemiştir. Bu amaçla yapılan inkılâplardan birini de harf inkılâbı oluşturmaktadır. Resmi ve gayri resmi kanallardan bilgi sağlamada, kamuoyu oluşturabilme ve onu etkilemede, aynı zamanda kendi zamanlarında siyasi ve toplumsal görüşleri kaydetmede önemli bir rolü olan basın, yeni müesseselerin ve yeni fikirlerin toplumda benimsenmesinde de yardımcı olmaktadır. Bu açıdan basın, özellikle inkılâp yapan kadrolar için daha önemli bir hale gelmektedir. Bu çalışmanın konusunu da Türk dilinin, bilim ve kültürünün gelişmesine büyük katkısı olan harf inkılâbı ve bu inkılâbın uygulanışında basının rolü oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Harf İnkılabı, Çağdaşlaşma, Milletleşme, Basın

Kaynakça

• Akşam, Cumhuriyet, Hakimiyet-i Milliye ( Ulus), Isparta, Resimli Gazete ve Son Posta Gazeteleri Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri II, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1952
• BALÇIK, M. Berk, “Milliyetçilik ve Dil Politikaları”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Tarihi 4, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003
• BAŞGÖZ, İlhan, Türkiye’nin Eğitim Çıkmazı ve Atatürk, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1995
• BUHARALI, Nebil , “Dil Tasfiyesinde Uydurma Kelime İddiası”, Çınaraltı, Sa:91, 19 Haziran 1943
• ÇAĞAPTAY, Soner, “Otuzlarda Türk Milliyetçiliğinde Irk, Dil ve Etnisite”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Tarihi 4, İletişim Yayınları, İstanbul,2003
• DÖNMEZ, Cengiz, Tarihi Gerçekleriyle Harf İnkılabı ve Kazanımları, Gazi Kitabevi, Ankara, 2009
• DURMUŞ, Yalçın vd., Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2006
• EREN, Hasan, “Yazıda Birlik”, Harf Devriminin 50. Yılı Sempozyumu,1978.
• KANSU, Mazhar Müfit, Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1968
• Kadro I 1932, Yay. Haz: Cem ALPAR, Kalite Matbaası, Ankara, 1978
• KERİMOĞLU, Caner, “Hüseyin Cahit Yalçın’ın Dil İle İlgili Görüşleri”,http://www.web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/ai(Erişim Tarihi:22.10.2010)
• KILIÇ, Selami, Türk Devrimim Fikir Temelleri, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2005
• KIRÇAK, Çağlar, Meşrutiyetten Günümüze Gericilik, İmge Kitabevi, Ankara, 1994
• KODAMAN, Bayram, Cumhuriyetin Tarihi Fikri Temelleri ve Atatürk, SDÜ Yayınları, Isparta, 1999
• KORKMAZ, Zeynep, “Türk Dili ve Arap Alfabesi”, Dil ve Alfabe Üzerine Görüşler, Atatürk Kültür Dil Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara, 1991
• LEWIS, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1996
• MERDANOĞLU, Hüsnü, Küreselleşme Sürecinde Atatürkçü Düşünce, Güldikeni Yayınları, Ankara, 2001
• ÖZDEM, Ragıp, Dilimizin Islahı Üzerine Muhtıra, Rıza Coşkun Matbaası, İstanbul, 1941
• SADAK, S. Necmettin, “Milliyet Hududu, Vatan Hududu”,Yeni Mecmua, C.4, Sa:5-71,1923
• TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem: 3, C.5, 1 Kasım 1928.
• TC Devlet Teşkilatı Rehberi, Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara, 1963
• ULUĞ, Naşit Hakkı, Üç Büyük Devrim, Ak Yayınları,İstanbul, 1973
• UNAT, Faik Reşit, Ebedi Şef Atatürk’ün Türk Dil Kurumuna Direktifleri, Tarih Vesikaları, C.2, Sa:11, Şubat 1943
• US, Asım, Gördüklerim, Duyduklarım, Duygularım, İstanbul, 1964
• ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir, Atatürk ve Harf Devrimi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1991
• YAVUZ, Ünsal, Atatürk İmparatorluktan Milli Devlete, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1990
• YORULMAZ, Hüseyin, Tanzimattan Cumhuriyete Alfabe Tartışmaları, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1995