The Social Effects of Rituals

Yıl 2010, Cilt: 2010 Sayı: 21, 227 - 236, 01.06.2010

Kasım Karaman

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Ritüellerin Toplumsal Etkileri

Öz

Sosyokültürel yaşamın ayrılmaz bir parçası olan ritüeller, başlangıçta sosyolojinin ilgi odağında olmasına karşın zamanla antropoloji ile özdeşleştirilir hale gelmiştir. Ancak toplumsal etkileşim ağları içindeki önemi ve toplumsal işlevleri temelinde giderek artan bir biçimde sosyolojinin de dikkatini çekmeye başlamıştır. Ritüel, birey ya da gruplarla ilgili bazı değerlerin, uygun zamanlarda, sembolik ve aşağı-yukarı değişmeyen ardışık davranış biçimleri ile tekrarlanması olarak tanımlanır. Ritüeller yapılma amaçlarına ve dönemlerine göre farklı sınıflandırmalara tabi tutulabilmektedir. Geçiş ritüelleri, takvimsel ritüeller ve bunalım ya da kriz dönemi ritüelleri ayrımı ise en kabul gören sınıflandırma biçimlerindendir. Toplumsal hayata olan etkilerine bakıldığında ritüellerin sosyal bütünleşmenin önemli bileşenlerinden biri olduğu görülmektedir. Ayrıca, temel karakterleri itibariyle kolektif bir nitelik taşıyan ritüeller, grubu bir arada tutmakta, dayanışmayı artırmakta, topluluğun kolektif şuurunu güçlendirmektedir. Ritüeller, geçmişi günümüze, günümüzü de geleceğe bağlayan bir bağ olma özelliğine sahiptir

Anahtar Kelimeler

Ritüel, Sosyoloji, Antropoloji

Kaynakça

• Assmann, Jan; Kültürel Bellek, Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik, (Çev. Ayşe Tekin), Ayrıntı Yay., İstanbul, 2001.
• Cohen, Anthony P. ; Topluluğun Simgesel Kuruluşu, (Çev. Mehmet Küçük), Dost Kitabevi Yay, Ankara, 1999.
• Connerton, Paul; Toplumlar Nasıl Anımsar?, (Çev. Alaaddin Şenel), Ayrıntı Yay., İstanbul, 1999.
• Durkheim, Emile; The Elementary Forms of the Religious Life: A Study in Religious Sociology, Translated from the French by Joseph W. Swain, Free Press, Illinois, 1947.
• Giddens, Anthony; “Living in a Post-Traditional Society”, Reflexive Modernazition, Ed. Ulrich Beck; Anthony Giddens; Scott Lash, Polity Press,1994. (56–109).
• Gökalp, Ziya; “Dinin İçtimai Hizmetleri II”, Makaleler VIII, (Haz. Ferit Ragıp Tuncor), Kültür Bakanlığı Yayınları, Birinci Baskı, Ankara, 1981.
• Gusfield, Joseph R.; Jerzy Michalowicz “Secular Symbolism: Studies of Ritual, Ceremony, and the Symbolic Order in Modern Life”, Annual Review of Sociology, Vol. 10, 1984. (417–435).
• Honko, Lauri; “Theories Concerning the Ritual Process”, Science of Religion Studies in Methodology, (Ed. Lauri Honko) Paris, New York, 1979. (369–390)
• Karaman, Kasım, Göçmen Uygurlar’ın Dini Yaşayışları Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Kayseri Örneği),Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 1995.
• Lane, Christel; The Rites of Rulers, Ritual in Industrial Society- The Soviet Case, Cambridge University Pres, Cambridge, 1981.
• Magnarella, Paul J.; Tradition and Change in a Turkish Town, Schenkman Publishing Company Inc., Cambridge, 1981.
• Marshall, Gordon; Sosyoloji Sözlüğü, (Çev. Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Bilim ve sanat Yay., Ankara, 1999.
• Myerhoff, Barbara G.; Camino, Linda A.; Turner, Edith; “Rites of Passage”, The Encyclopedia of Religion, Vol. 12, Macmillan Pub., New York, 1987. (380-386).
• Peacock, James L.; “Notes on a Theory of the Social Evolution of Ritual”, Science of Religion Studies in Methodology, (Ed. Lauri Honko) Paris, New York, 1979. (390-401)
• Schuyt, Theo N. M.; Schuijt, John J. M.; “Rituals and Rules: About Magic in Consultancy”, Journal of Organizational Change Management, Vol. 11, No.5, 1998. (399–406).
• Şahin, İlkay; Göçmen Kadınların Dini Ritüellere Katılımı: Amersfoort (Hollanda) ve Boğazlıyan Örneğinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri, 2008.
• Warner, R. Stephen, “Religion, Boundaries, and Bridges”, Sociology of Religion, 58/3, 1997. ( 217- 238).