Aleksandria Troas Antik Kenti HS Sektörü’nde Ele Geçen Volütlü Kandiller

Yıl 2016, Sayı: 39, 45 - 62, 29.12.2016

Murat Fırat

Öz

Aleksandria Troas kentinde,
forumun hemen doğusuna bir alt kodda konumlandırılmış olan Hellenistik Stoa
Sektörü’nde yürütülen çalışmalar sonucunda, farklı süreçlere ait materyallerle
karşılaşılmıştır. HS Sektörü’nde saptanan seramik eser gruplarının
incelemelerine halen devam edilmektedir. Bu çalışmada ise alanda ele geçen
seramik eser gruplarına dâhil olan volütlü kandiller konu edinilmiştir.
2014-2015 kazı sezonlarında saptanan bu 6 adet volütlü kandil, öncelikle
tipolojik olarak sınıflandırılmış ve ardından benzer örneklerden hareketle
kronolojik olarak tanıtılmaya çalışılmıştır. Çalışmalarımız sonucunda ise bu
eserlerin, MS. 1.-2. yüzyıla tarihlendirilen ve Ege Havza’sında sıkça görülen
kandillerden oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aleksandria Troas, HS Sektörü, Volütlü Kandil, Roma Dönemi

The Volute Lamps Found in HS Sector of Alexandria Troas

Öz

The
work carried out in the Hellenistic Stoa Sector in Aleksandria Troas, which is
located in a east subcode of forum, has encountered materials from different
periods. The study of the ceramic groups found in the HS Sector are still going
on. In this study, volute lamps belonging to the group of these ceramics
recovered in the field were studied. These 6 volute lamps, which were found
during the 2014-2015 excavation season, were classified typologically and then
tried to be introduced in chronologically with similar samples. As a result of
our studies, these lamps were dated to 1-2 AD centuries and also it is
understood that they were oil lamps which frequently seen in the Aegean Basin.

Anahtar Kelimeler

Aleksandria Troas, HS Sector, Volute Lamps, Roman Period

Kaynakça

• AKALIN, A. G., “Der hellenistische Synoikismos in der Troas”, AMS 55, 2008, s. 1-38.
• AKALIN, A. G., “Troas Limantepe Larisa’sının Tarihi ve Arkeolojik Araştırmaları”, Tarih Araştırmaları Dergisi XV-26, 1991, s. 3-25.
• AKALIN, A. G., “Troas Synoikisis’i”, Tarih Araştırmaları Dergisi XXI-33, 2003, s. 1-15.
• AKALIN, A. G., Troia Bölgesinde Hellenistik Synoikisis’e Değin Sosyal Politik Gelişim, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1999.
• BAILEY, D. M., A Cataloque of the Lamps in the British Museum II. Roman Lamps Made in Italy, London, 1980.
• BAILEY, D. M., A Cataloque of the Lamps in the British Museum III, Roman Provincial Lamps, London, 1988.
• BÖTTGER, B., Kerameikos XVI, Die Kaiserzeitlichen lampen vom Kerameikos, München, 2002.
• CİVELEK, A., “Phokaia’da Bir Volütlü Kandil Atölyesi”, CollAn VII, 2008, s. 115-135.
• COOK, J. M., The Troad, An Archaelogical and Topographical Study, Oxford, 1973.
• DIETRICH, B. C.-DIETRICH, A. C., The Rhodes University Vases, Grahamstown, 1970.
• FIRAT, M., “Aleksandreia Troas Antik Kenti 2013 Yılı Kazı Çalışmaları Sırasında Bulunan Kandiller”, SDÜ FEF Sosyal Bilimler Dergisi, S. 31, 2014, s. 209-234.
• FIRAT, M., “Isparta Müzesi Volütlü Kandilleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. VIII, S. 36, 2015, s. 535-551.
• FITCH, C. Rickman-GOLDMAN, N. Wynick, Cosa: The Lamps, 1994.
• FREMERSDORF, F., Römische Bildlampen, Bonn, 1922.
• FUCHS, W., Der Schiffsfund von Mahdia, Tübingen, 1963.
• HAYES, J. W., Ancient Lamps in the Royal Ontario Museum 1: Greek and Roman Clay Lamps, A Catalogue, Toronto, 1980.
• HEGINBOTTOM, R. Rosenthal, Römische bildlampen aus östlichen werkstätten, Wiesbaden, 1981.
• HEIMERL, A., Die Römischen Lampen Aus Pergamon, Berlin, 2001.
• KAŞKA, M.-FIRAT, M., “Aleksandria Troas Kazısı 2013 Yılı Hellenistik Dönem Seramiği Bulguları”, Pisidia Yazıları. Hacı Ali Ekinci Armağanı / Pisidian Essays in Honour of Hacı Ali Ekinci, ed. H. Metin-B. A Polat Becks-R. Becks-M. Fırat, İstanbul, 2015, s. 47-56.
• KAYA, M. A., Anadolu’daki Galatlar ve Galatya Tarihi, İzmir, 2000.
• LEAF, W., Strabo on the Troad, Cambridge, 1923.
• LEIBUNDGUT, A., Die römischen lampen in der Schweiz, Bern, 1977.
• LERAT, L., Catalogue des collections archéologiques de Besançon. I, Les lampes antiques, Paris, 1954.
• LERAT, L., Lampes antiques du golfe de Fos, Edisud, 2003.
• LOESCHCKE, S., Lampen aus Vindonissa, Zürich, 1919.
• METİN, H., Kibyra Kandilleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 2012.
• MUNRO, J. A. R., “A letter from Antigonos to Skepsis 311 BC”, JHS 19, 1889, s. 330-340.
• OZIOL, T., Salamine de Chypre VII; Les lampes du Musée de Chypre, Paris, 1977.
• OZIOL, Th. J.-POUILLOUX J., Salamine de Chypre I. Les lampes, Paris, 1969.
• ÖZTÜRK, N., Kyzikos Kandilleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2003.
• PERLZWEIG J., The Athenian Agora VII, Lamps of the Roman Period, Princeton, N.J., 1961.
• PONSICH, M., Les lampes romaines en terre cuite de la Maurétanie tingitane, Rabat, 1961.
• ROLLAND, H., “Circonscription d'Aix-en-Provence (région nord)”, Gallia, Tome 20/2, 1962, s. 655-656.
• SCHWERTHEIM, E.,-TANRIÖVER, A., “Die Ausgrabungen des Jahre 2008 in Alexandria Troas”, KST31/1, 2010, s. 77-94.
• SCHWERTHEIM, E.,-TANRIÖVER A., “Die Ausgrabungen des Jahre 2006 in Alexandria Troas”, KST29/1, 2008, s. 539-554.
• SCHWERTHEIM, E.,-TANRIÖVER, A., “Die Ausgrabungen des Jahre 2009 in Alexandria Troas”, KST32/1, 2011, s. 301-318.
• SHIER, L. A., Terracotta Lamps from Karanis Egypt, Michigan, 1978.
• Strabon, Geographika.
• SZENTLÉLEKY, T., Ancient Lamps, Amsterdam, 1969.
• TAFALLA, M. T. Amaré, Lucernas romanas de Bilbilis, Zaragoza, 1984.
• THÖNE, C., Die Griechischen und Römischen Tonlampen, Mainz am Rhein, 2004.
• WALTERS, H. R., Catalogue of the Greek and Roman Lamps in the British Museum, London, 1914.
• WILMET, L., “Lampes à volutes du Musée de Louvain-la-Neuve (Belgique)”, Nouveautés Lychnologiques, ed. L. Chraonovski vd., Sierre, 2003, s. 237-250.
• YILMAZ, A., 2005-2010 Yılları Arasında Bulunan Parion Nekropolü Kandilleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2012.
• ŽURAVLEV, D. V., “Lighting Equipment of the Northern Pontic Area in the Roman and Late Roman Periods: Imports and Local Production”, Black Sea Studies, 6, 2007, s. 209-237.