Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci ve “Bizans El Yazmaları Bibliyografyası” Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 47, 110 - 124, 30.08.2019
https://doi.org/10.35237/sufesosbil.554053

Öz




El
yazmaları; renkli resimlemeleri ve altın bezemeli yazılarıyla, maddi ve estetik
özellikleri ile sadece koleksiyoncuların değil, içerdikleri metinler nedeniyle
sosyal bilimcilerin de ilgili çekmiştir. Bizans döneminde üretilen el yazmaları
araştırmaları 19. yüzyıldan bu yana Bizans çalışmalarının ana konularından biri
olmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde 19. yüzyıldan günümüze kadar olan yayınlar konu
bütünlüğü dikkate alınarak irdelenmiştir. Günümüzde bile yeni el yazmaları
keşfetme çabaları devam ederken el yazmalarının, sadece maddi değerleri için
değil, tarihi ve sosyal hayata dair bilgileri gün yüzüne çıkardıkları için de araştırmacılar
tarafından çalışıldıkları görülmektedir. Bizans el yazmaları konulu artan
bilimsel çıktının bir sonucu olarak, özel bir kaynakçaya ihtiyaç olduğu
açıktır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise bu ihtiyacı karşılamak amacıyla Yozgat
Bozok Üniversitesi'nin Bilimsel Araştırmalar Projesi desteğiyle yapılan “Bizans
El Yazmaları Bibliyografyası” (
http://byzantinemanuscript.bozok.edu.tr/) çevrimiçi veri tabanı çalışması tanıtılmıştır.



Kaynakça

  • Anderson, J.C. (1975). An Examination of Two Twelfth-Century Centers of Byzantine Manuscript Production. Ph.D. Princeton University.
  • Anderson, J.C. (1982). The Seraglio Octateuch and the Kokkinobaphos Master. Dumbarton Oaks Papers 36. 83-114.
  • Anderson, J.C. (2013). The Christian topography of Kosmas Indikopleustes: the map of the universe redrawn in the sixth century. Rome: Edizioni di Storia e Letteratura.
  • Anderson, J.C., Canart, P., Walter, Ch. (ed) (1989). The Barberini Psalter: Codex Vaticanus Barberinianus Graecus 372, Zurich.
  • Antonova, C. (2010). Space, time, and presence in the icon: seeing the world with the eyes of God. Farnham: Ashgate Publishing Ltd.
  • Argoud, G., Guillaumin J.Y. (ed./çev) (1997). Heron of Alexandria, Pneumatica. Les Pneumatiques d’Héron d’Alexandrie (Centre Jean Palerne. Mémoires, 15). Saint-Étienne.
  • Barber, C. (2002). Figure and Likeness. On the Limits of Representation in Byzantine Iconoclasm. Princeton/Oxford.
  • Barber, Ch., Lowden, J. (ed.) (2000). Theodore Psalter: Electronic Facsimile. Champaign, Illinois.
  • Barut, F. (2012). Teoloji, Liturji ve İkonografi İlişkisi Bağlamında Bizans Manastırları. Arkeoloji ve Sanat 141. 111-120.
  • Berger, F. (2005). Die Textgeschichte der Historia Animalium des Aristoteles (Serta Graeca, 21), Wiesbaden.
  • Bernabò, B. (2008). Il Tetravangelo di Rabbula: Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Plut. 1.56: l’illustrazione del Nuovo Testamento nella Siria del VI secolo. Rome.
  • Bernabò, B. (ed.) (2010). La collezione di testi chirurgici di Niceta: Firenze, Biblioteca Medicea Maurenziana, Plut. 74.7: tradizione medica classica a Bisanzio. Rome.
  • Boll, F.J. (1899). Beiträge zur Überlieferungsgeschichte der griechischen Astrologie und Astronomie. Sitzungsberichte Bayerische Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-Historische Klasse. Munich. 77-140.
  • Brubaker, L. (1983). The Illustrated Copy of the Homilies of Gregory of Nazianzus in Paris (Bibliotheque Nationale, cod.gr.510)'. PhD dissertation, The Johns Hopkins University.
  • Brubaker, L. (1985). Politics, Patronage and Art in Ninth-Century Byzantium: the Homilies of Gregory of Nazianzus in Paris (B.N. Gr. 510). Dumbarton Oaks Papers 39. 1-13.
  • Brubaker, L. (1991). The introduction of painted initials in Byzantium. Scriptorium 45. 22-46.
  • Brubaker, L. (1999). Vision and meaning in ninth-century Byzantium. Image as exegesis in the Homilies of Gregory of Nazianzus (Cambridge Studies in Palaeography and Codicology, 6), Cambridge.
  • Brubaker, L., Haldon J.F. (2010). Byzantium in the Iconoclast Era (c. 680–850): A History. Cambridge/New York.
  • Buchthal, H., Belting, H. (1978) Patronage in Thirteenth-Century Constantinople. An Atelier of Late Byzantine Book Illumination and Calligraphy (Dumbarton Oaks Studies, 16), Washington, D.C.
  • Canart, P. (ed) (2011). La Bible du Patrice Léon, Codex Reginensis Graecus 1: commentaire codicologique, paléographique, philologique et artistique. Vatican City.
  • Collins, M. (2000). Medieval herbals: the illustrative traditions (The British Library studies in medieval culture). London/Toronto.
  • Corrigan, K. (1984). The Ninth Century Byzantine Marginal Psalters. PhD diss., UCLA.
  • Corrigan, K. (1992). Visual Polemics in the Ninth-Century Byzantine Psalters. New York.
  • Cutler, A. (1980/1981). Liturgical Strata in the Marginal Psalters. Dumbarton Oaks Papers 34/3. 17-30.
  • Cutler, A. (1984). The aristocratic psalters in Byzantium (Bibliothèque des Cahiers Archéologiques, 13), Paris.
  • Cutler, A. (1991). Rossano Gospels. ODB, vol. 3, New York. 1813-14.
  • De Young, G., Suzuki, T., Takahashi, K., vd. (2013). Reproduced Diagrams from Greek and Arabic manuscripts. [=online: <http://www.hs.osakafu-u.ac.jp/~ken.saito/diagram/ Reproduced_Diagrams_from_Greek_and_Arabic_manuscripts_20130427.pdf>]
  • Der Nersessian, S. (1962). The Illustrations of the Homilies of Gregory of Nazianzus: Paris Gr. 510, A Study of the Connections between Text and Images. Dumbarton Oaks Papers 16. 195-228.
  • Der Nersessian, S. (1970). L’illustration des Psautiers grecs du Moyen Âge, II: Londres, Add. 19.352. Paris.
  • Diller, A. (1952). The Tradition of the Minor Greek geographers (Philological Monographs, 14). Philadelphia.
  • Dolezal, M.L. (1991). The Middle Byzantine Lectionary: Textual and Pictorial Expression of Liturgical Ritual. Chicago.
  • Dolezal, M.L. (1996). Illuminating the liturgical word: text and image in a decorated lectionary (Mount Athos, Dionysiou Monastery, cod. 587). Word & Image 12, 23-60.
  • Dufrenne, S. (1966). L’illustration des Psautiers grecs du Moyen Age, I: Pantocrator 61, Paris grec 20, British Museum 40731, Paris.
  • Durr, A. (2016). L’Image toxicologique à Byzance: Fonctions et usages des miniatures des Alexipharmaka et des Thèriaka des pseudo-Dioscoride dans les derniers siècles de l’empire. PhD diss., University of Fribourg.
  • Džurova, A., Velinova, V. (2002-2003). La parole et l’image. Les initiales du type de la ‘main benissante’ coloriée en rouge ou aux ongles rouges. Bollettino della Badia Greca di Grottafirrata 56-57. 241-256.
  • Ebersolt, J. (1926). La miniature byzantine: ouvrage accomp. de la reprod. de 140 miniatures. Paris [u.a.].
  • Evangelatou, M. (2008). The exegetical initials of codex Parisinus graecus 41: word and image in a twelfth-century Byzantine psalter. Word and Image 24.2. 199-218. Evangelatou, M. (2009a). From Word into Image: The Visualization of Ulcer in Byzantine Illustrated Manuscripts of the Book of Job. Gesta 48. 19-36.
  • Evangelatou, M. (2009b). Liturgy and the Illustration of the Ninth-Century Byzantine Marginal Psalters. Dumbarton Oaks Papers 63, 59-116.
  • Fischer, J. (1932). Claudii Ptolemaei, Geographiae, vol. 1, Codex urbinas graecus 82, phototypice depictus, consilio et opera curatorum Bibliothecae vaticanae (Codices e Vaticanis selecti, Series major, 19). Leipzig.
  • Galavaris, G. (1969). The Illustrations of the Liturgical Homilies of Gregory Nazianzenus (Studies in Manuscript Illumination, 6) Princeton.
  • Gamillscheg, E. (1977). Zur handschriftlichen Überlieferung byzantinischer Schulbücher. Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 26. 211-230.
  • Gautier-Dalché, P. (2009). La géographie de Ptolémée en Occident, IVe-XVIe siècle. Turnhout.
  • Gee, E. (2013). Aratus and the astronomical tradition. New York.
  • Grabar, A., (1972). Les manuscrits grecs enluminés de provenance italienne (IXe-XIe siècle), Paris.
  • Gyllius, P. (1632). De Constantinopoleos Topographia lib. IV Lvgdvni Batavorvm, Ex officina Elzeviriana. First edition.
  • Hartel, W., Wickhoff, F. (1895). Die Wiener Genesis. Prag; Wien: Tempsky Leipzig: Freytag.
  • Hercher, R. (ed.) (1864). Aelian, De natura animalium, Claudii Aeliani de natura animalium libri xvii, varia historia, epistolae, fragmenta, vol. 1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana). Leipzig.
  • Humphrey, J.W., Oleson, J.P., Sherwood, A.N. (1998). Greek and Roman technology: a sourcebook. Annotated translations of Greek and Latin texts and documents. London.
  • Hutter, I. (1970). Die Homilien des Mönchs Jakobus und ihre Illustrationen. PhD diss., University of Vienna
  • Hutter, I. (1982). Corpus der byzantinischen Miniaturenhandschriften. vol. 3: Oxford, Bodleian Library III, Stuttgart.
  • Hutter, I. (1996). Decorative Systems in Byzantine Manuscripts, and the Scribe as Artist: Evidence from Manuscripts in Oxford. Word & Image 12. 4-22.
  • Kalavrezou, I., Tomaselli C. (2017). The Study of Byzantine Illustrated Manuscripts Since Kurt Weitzmann: Art Historical Methods and Approaches. ed. V. Tsamakda. In A Companion to Byzantine Illustrated Manuscripts. Leiden: Brill. 23-34.
  • Kalavrezou, I., Trahoulia, N., Sabar, Sh. (1993). Critique of the Emperor in the Vatican Psalter gr. 752, Dumbarton Oaks Papers 47. 195-219.
  • Kondakov, N.P. (1876). Istoriia vizantiiskogo iskusstva i ikonografii po miniatiuram grecheskikh rukopisei [A history of Byzantine art and iconography, based on the miniatures of Greek manuscripts], Odessa.
  • Kondakov, N.P. (1891). Histoire de l’Art Byzantin considéré principalement dans les miniatures. vol. 2, Paris.
  • Krause K. (2018). Speaking Books-Silent Pictures: Visualizing Gospel Narrative in Byzantium. K. Heyden, H. Manuwald (eds.). Übertragungen heiliger Texte in Judentum, Christentum und Islam. Fallstudien zu Formenund Grenzen der Transposition. Tübingen: Mohr Siebeck.
  • Krause, K. (2004). Die illustrierten Homilien des Johannes Chrysostomos in Byzanz. Wiesbaden.
  • Kuntz, M.L. (1981). Guillaume Postel: Prophet of the Restitution of All Things His Life and Thought. The Hague. Boston: Nijhoff; Hingham, MA: Kluwer Boston.
  • Lassus, J. (1973). L’illustration byzantine du Livre des Rois, Vaticanus Graecus 333 (Biblitohèque des Cahiers archéologiques, 9), Paris.
  • Lazaris S. (2017). Scientific, Medical and Technical Manuscripts. In A Companion to Byzantine Illustrated Manuscripts, ed. V. Tsamakda. Leiden: Brill. 55-113.
  • Lazaris, S. (2010). Art et science vétérinaire à Byzance. Formes et fonctions de l’image hippiatrique (Bibliologia, 29), Turnhout.
  • Lazaris, S. (2016). Le Physiologus grec, vol. 1. La réécriture de l’histoire naturelle antique (Micrologus’ Library, 77). Florence.
  • Lowden, J. (1990). Luxury and liturgy: the function of books. R. Morris (ed.), Church and People in Byzantium (s. 263-80), Birmingham.
  • Lowden, J. (1992). The Octateuchs. A Study in Byzantine Manuscript Illustration. Pennsylvania.
  • Lowden, J. (2009). The Jaharis Gospel lectionary. The Story of a Byzantine Book. New York.
  • Maayan-Fanar, E. (2011). Revelation through the alphabet: aniconism and illustrated initial letters in Byzantine artistic imagination. Geneva: La Pomme d'or.
  • Marava-Chatzinicolaou, A., Toufexi-Paschou Ch. (1985). Catalogue of the illuminated Byzantine manuscripts of the National Library of Greece. vol. 2: Manuscripts of New Testament Texts 13th-15th Century. Athens. 70-80.
  • Marchetti, F. (2011). La transmissione della cultura scientifica greca a Bisanzio: codici di medicina e astronomia della Biblioteca Medicea Laurenziana. M. Bernabò (ed.), Voci dell’Oriente miniature e testi classici da Bisanzio alla Biblioteca Medicea Laurenziana (mostra, Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, 4 marzo - 30 giugno 2011). Florence. 121-132.
  • Martin, J.R. (1954). The Illustration of the Heavenly Ladder of John Climacus (Studies in manuscript illumination, 5), Princeton
  • Maxwell, K. (1983). Another Lectionary of the ‘Atelier’ of the Palaiologina, Vat. gr. 354. Dumbarton Oaks Papers 37. 47-54.
  • Meyer, M. (2009). Eve’s Nudity. A Sign of Shame or a Precursor of Christological Economy?. K. Kogman-Appel, M. Meyer (ed.), Between Judaism and Christianity. Art-Historical Essays in Honor of Elisheva (Elisabeth) Revel Neher, Leiden. 243-258.
  • Meyer, M. (2011). Refracting Christian Truths through the Prism of the Biblical Female in Byzantine Illuminated Manuscripts. R. Bonfil (ed.). Jews of Byzantium: Dialectics of Minority and Majority Cultures. Leiden. 971-1000.
  • Millet, G. (1916). Recherches sur l’iconographie de l’évangile aux XIVe, XVe et XVIe siècles, d’après les monuments de Mistra de la Macédoine et du Mont-Athos, dessins de Sophie Millet. 2 vols., Paris.
  • Mogenet, J., Tihon, A. (1981). Le “Grand Commentaire” aux Tables Faciles de Théon d’Alexandrie et le Vat. gr. 190. L’Antiquité classique 50. 526-534.
  • Mondrain, B. (2004). Les manuscrits grecs de médecine. J. Jouanna,J. Leclant (ed.), Actes du colloque “La médecine grecque antique” (Cahiers de la villa “Kérylos”, 15), Paris. 267-285.
  • Nelson, R.S. (1980). The Iconography of Preface and Miniature in the Byzantine Gospel Book. New York.
  • Nelson, R.S. (1991). Theodore Hagiopetrites: A Late Byzantine Scribe and Illuminator. (Veröffentlichungen der Kommission für Byzantinistik, 4), 2 vols., Vienna.
  • Nelson, R.S., Lowden, J. (1991). The Palaeologina Group: Additional Manuscripts and New Questions. Dumbarton Oaks Papers 45. 59-68.
  • Netz, R., (2003). The Shaping of Deduction in Greek Mathematics: A Study in Cognitive History. Cambridge.
  • Netz, R., Noel, W. (2007). The Archimedes Codex: Revealing the Secrets of the World’s Greatest Palimpsest. London.
  • Omont, H. (1927). Miniatures des homélies sur la Vierge du moine Jacques (MS grec 1208 de Paris). (Bulletin de la Société Française de Reproductions de Manuscrits à Peintures, 11), Paris.
  • Parry, K. (1996). Depicting the Word. Byzantine Iconophile Thought of the Eighth and Ninth Centuries. Leiden.
  • Pelekanidis, S.M., vd, (1974-1991). The Treasures of Mount Athos: Illuminated Manuscripts. 4 vols., Athens.
  • Petit, G., Théodoridès, J. (1962). Histoire de la zoologie: des origines à Linné (Histoire de la pensée, 8), Paris.
  • Sbordone, F. (1936). Physiologus. Hildesheim.
  • Ščepkina, М.V. (1977). Miniatjury Khludovskoy Psaltyri. Moscow.
  • Ševčenko, I. (1962). The Illuminators of the Menologion of Basil II. Dumbarton Oaks Papers 16. 243+245-276.
  • Singer, C. (1927). The Herbal in Antiquity and Its Transmission to Later Ages. The Journal of Hellenic Studies 47. 1-52.
  • Spatharakis, I. (1976). The Portrait in Byzantine Illuminated Manuscripts (Byzantina Neerlandica, 6) Leiden.
  • Stahlman, W.D. (1959). The Astronomical Tables of Codex Vaticanus Graecus 1291. PhD diss., Brown University.
  • Tikkanen, J.J. (1895-1903). Die Psalterillustration im Mittelalter. (Acta Societatis scientiarum Fennicae, 31), 2 vols., Helsinki.
  • Tsuji, E. (1991). The study of the Byzantine Gospel illustrations in Florence, Laur.Plut.VI 23 and Paris, Bibl. Nat. cod. gr. 74. Ann Arbor, MI.
  • Van Buren, A. (1973). De Materia Medica of Dioscurides. G. Vikan (ed.), Illuminated Greek manuscripts from American collections: an exhibition in honor of Kurt Weitzmann, Princeton (N.J.) 66-69.
  • Velmans, T. (1971). Le Tétraévangile de la Laurentienne, Florence, Laur. VI. 23. Bibliothèque des Cahiers archéologiques VI, Paris.
  • Weitzmann, K. (1948). The Joshua Roll: A Work of the Macedonian Renaissance, Princeton.
  • Weitzmann, K. (1951). Greek Mythology in Byzantine Art (Studies in manuscript illumination, 4), Princeton.
  • Weitzmann, K. (1970). Illustrations in Roll and Codex: A Study of the Origin and Method of Text illustration, 2nd ed., Princeton.
  • Weitzmann, K. (1971). The Narrative and Liturgical Gospel Illustrations. H.L. Kessler (ed.), Studies in Classical and Byzantine Manuscript Illustration, Chicago, 247-70.
  • Weitzmann, K. (1979). The Miniatures of the Sacra Parallela, Parisinus graecus 923 (Studies in Manuscript Illumination, 8), Princeton.
  • Weitzmann, K. (1996). Die Byzantinische Buchmalerei des IX. und X. Jahrhunderts, Nachdruck der Ausgabe Berlin 1935. (Österreichische Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-Historische Klasse, Denkschriften, 243-44. Band), 2 vols., Vienna.
Toplam 100 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Sanat Tarihi
Yazarlar

Pınar Serdar Dinçer

Yayımlanma Tarihi 30 Ağustos 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 1 Sayı: 47

Kaynak Göster

APA Serdar Dinçer, P. (2019). Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci ve “Bizans El Yazmaları Bibliyografyası” Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(47), 110-124. https://doi.org/10.35237/sufesosbil.554053
AMA Serdar Dinçer P. Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci ve “Bizans El Yazmaları Bibliyografyası” Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. Ağustos 2019;1(47):110-124. doi:10.35237/sufesosbil.554053
Chicago Serdar Dinçer, Pınar. “Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci Ve ‘Bizans El Yazmaları Bibliyografyası’ Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 1, sy. 47 (Ağustos 2019): 110-24. https://doi.org/10.35237/sufesosbil.554053.
EndNote Serdar Dinçer P (01 Ağustos 2019) Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci ve “Bizans El Yazmaları Bibliyografyası” Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 1 47 110–124.
IEEE P. Serdar Dinçer, “Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci ve ‘Bizans El Yazmaları Bibliyografyası’ Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 1, sy. 47, ss. 110–124, 2019, doi: 10.35237/sufesosbil.554053.
ISNAD Serdar Dinçer, Pınar. “Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci Ve ‘Bizans El Yazmaları Bibliyografyası’ Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 1/47 (Ağustos 2019), 110-124. https://doi.org/10.35237/sufesosbil.554053.
JAMA Serdar Dinçer P. Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci ve “Bizans El Yazmaları Bibliyografyası” Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;1:110–124.
MLA Serdar Dinçer, Pınar. “Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci Ve ‘Bizans El Yazmaları Bibliyografyası’ Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 1, sy. 47, 2019, ss. 110-24, doi:10.35237/sufesosbil.554053.
Vancouver Serdar Dinçer P. Bizans El Yazmaları Çalışmalarının Tarihsel Süreci ve “Bizans El Yazmaları Bibliyografyası” Çevrimiçi Veri Tabanı Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;1(47):110-24.

Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi