Çocuk Evlerinde Çalışan Çocuk Bakım Elemanlarının Yaşadıkları Sorunlara Yönelik Niteliksel Bir Araştırma

Yıl 2020, Sayı: 49, 171 - 188, 30.04.2020

Melike Semerci Kübra Tutal Burak Acar , Ömer Miraç Yaman

Öz

Bu çalışma ile çocuk evlerinde görev
alan bakım elemanlarının iş yaşamlarında karşılaştıkları zorlukların ve
sorunların; kurumsal, sistemsel ve sosyo-demografik değişkenler bağlamında ele
alınarak ortaya konulması amaçlanmıştır.
Nitel
araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırma için çocuk evlerinde çalışmakta
olan İstanbul’da ikamet eden 20 bakım elemanı ile yarı yapılandırılmış görüşme
formu aracılığıyla derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda bakım
elemanlarının; çalışma sisteminin zorluğu, kurum içi eğitimlerin yetersizliği,
kurum, dernek, gönüllüler, komşular ve ev sorumluları ile yaşanılan sorunlar ve
yaş, cinsiyet, evli olmak gibi kendi kişisel özelliklerinin getirdiği birtakım
zorluklar noktasında olumsuz deneyimler yaşadıkları tespit edilmiştir. Bakım elemanlarına ilişkin; sosyal haklarının yeniden düzenlenerek
mevcut aksaklıkların giderilmesi, sorumlu oldukları çocuk sayısının yanında yaş
gruplarının da dikkate alınarak iş yükünün yeniden belirlenmesi, hizmet içi
eğitimlerin yapılandırılarak çalışanların niteliklerinin artırılması bakım
elemanlarının mesleki doyum ve işlevselliği noktasında önemlidir. 

Anahtar Kelimeler

Çocuk Evi, Bakım Elemanı, Çocuk Evi Sorumlusu, Sosyal Hizmet

Kaynakça

• Aslan, E. (2016). Ankara Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne Bağlı Çocuk Evlerinde Çalışan Bakım Elemanları ve Çocuk Evi Sorumlularının İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı.
• Başer, H. (2013). Çocuk Refahı Alanında Yeni Hizmet Modeli “Çocuk Evleri”. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sosyal Hizmetler Anabilim Dalı.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri-Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Siyasal Kitabevi.
• Çelik, C. (2016). Komşuların Çocuk Evlerine İlişkin Değerlendirmeleri. Yüksek Lisans. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
• Çocuk Hizmetlerine Dair İstatistikler (2019). Erişim Adresi: http://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/istatistikler.
• Kaynak, R. Ç. ve Gökler, R. (2018). Çocuk Refahı Çalışanlarının Tükenmişlik ve Mesleki Doyumları Üzerine Bir İnceleme. Akademik Hassasiyetler, 5(9), 155-169.
• Keten, D. (2017). Korunmaya Muhtaç Çocuklar: Ankara Çocuk Evleri Üzerine Niteliksel Bir Araştırma. Yüksek Lisans, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Politika Anabilim Dalı.
• Koçoğlu, S. (2019). Korunma ve Bakım Altında Bulunan Çocukların Psiko-Sosyal Gelişiminde Çocuk Bakım Elemanlarının Sosyal Sorun Çözme Becerilerinin Rolü. Yüksek Lisans. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı.
• Koşay, A. (2013). Çocuk yuvasında ve Çocuk Evinde Kalan Korunmaya Muhtaç Çocuklar İle Ailesi Yanında Yaşayan Çocukların Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şavlı, H. (2018). Çocuk Evlerinde Kalan Korunmaya Muhtaç Çocukların Sosyalizasyonu Küçükçekmece Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmetler Anabilim Dalı.
• Sheafor, B. ve Horejsi, C. J., (2016). Sosyal Hizmet Uygulaması Temel Teknikler ve İlkeler. Ankara: Nika Yayınevi.
• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Çocuk Evleri Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Erişim Adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/10/20081005-1.htm.
• Yaman, F. (2010). Bakıcı Annelerin Sosyo-ekonomik ve Çalışma Yaşamlarına İlişkin Özellikleri: Ankara İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
• Yaşar, Ö. (2013). Korunmaya Muhtaç Çocukların Yetiştirilmesinde Çocuk Yurtlarından Çocuk Evlerine Geçişin Çocukların Sosyo Kültürel ve Psikolojik Gelişimlerine Etkisi Üzerine Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (18), 199-221.
• Yıldırım, Y. ve Işıkhan V. (2018). Çocuk Evinde Kalan Çocukların Sosyalleşme Sürecindeki İlişkilerinin Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29 (1), 46-70.
• Yüksel G. (2017). Çocuk Bakım Elemanlarının Bazı Özellikleri İle Sosyal Sorun Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Amasya Çocuk Evleri Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.