Anemurium Nekropol Kilisesi’nden Bir Geç Roma Definesi

Yıl 2021, Sayı: 52, 271 - 286, 30.04.2021

Kasım Oyarçin Mehmet Tekocak

Öz

Makalenin konusu, Anemurium Nekropol Kilisesi 2020 çalışmaları sırasında ele geçen ve yetmiş bir sikkeden oluşan bir Geç Roma definesidir. Definenin hem bulunduğu yerin su alan nemli bir bölge olması hem de metal kalitesi düşük, küçük birimli sikkelerden oluşması nedeniyle sadece on ikisinin imparatoru belirlenebilmiştir. Define içerisindeki otuz sikke ise arka yüz betiminden yararlanılarak belirli bir tarih aralığına verilebilmektedir. İmparatoru belirlenebilen sikkelerin en erkeni II. Valentinianus (MS 375-392) en geçi de Marcianus Dönemi’ne (MS 450-457) tarihlenmektedir. İmparatoru okunamayan sikkelerin büyük bir bölümü ise MS 423-457 yılları arasında darp edilmiş “çelenk içerisinde haç” tipindedir. Her ne kadar definede, darp tarihi belirlenmeyen yirmi dokuz sikke bulunsa da, MS 5. yüzyılın ikinci yarısına ait definelerde çok sayıda örneği görülen I. Leo Dönemi’ne (MS 457-474) tarihlenen, arka yüzünde; “imparatorun monogramı, çömelmiş veya ayakta aslan” bulunan sikke örneklerini içermemesi, definenin gömü tarihinin Marcianus Dönemi (MS 450-457) olarak belirlenmesini mümkün kılmaktadır. Birden çok yapım evresi olan Nekropol Kilisesi’nin ek mekanlarından biri içerisinde bulunan definenin, mekanın zemin bölümünün altında ele geçmiş olması da, yapının inşa evreleri hakkında bilgi sunmaktadır. Sonuç olarak Anemurium Nekropol Kilisesi Geç Roma definesinin; hem bulunduğu yapının inşa evreleri hakkında ipuçları vermesi, hem de Non-Imperial olarak adlandırılan imparatorluk dışı Afrika sikkelerinin örneklerini içermesi açısından önemli bir yere sahip olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kilikya, Anemurium, Nekropol Kilisesi, Geç Roma Definesi, Sikke

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Arslan, M. (1987). Taburabat Definesi Arcadius Devri Sikkeleri, Anadolu Medeniyetleri Müzesi Yıllığı, 45-50.
• Arslan, M. (1989). Taburabat Definesi Roma Devri Sikkeleri, Anadolu Medeniyetleri Müzesi Yıllığı, 156-167. (İngilizce Özet).
• Arslan, M. (1999). The Taburabat Hoard, C. S. Lightfoot (Ed.), Recent Turkish Coin Hoards and Numismatic Studies, 43-55.
• Baş, E. (2019). Tripolis Define Sikkeleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Campbell, S. D. (1998). The Mosaics of Anemurium, Toronto.
• Evans, J. D. (2013). Five Small Bronze Hoards from Sardis and Their Implications for Coin Circulation in the Fifth Century C.E., Bulletin of the American Schools of Oriental Research 369, 137-156.
• Hill, S. (1996). The Early Byzantine Churches of Cilicia and Isauria, USA.
• Köker, H. (2018). Zeugma’dan Bir Geç Roma Definesi, SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 44, 202-207.
• Carson, R. A. G., Hill, P. V., Kent, J. P. C. (1989). Late Roman Bronze Coinage (LRBC II), London.
• Oyarçin, K. (2018). A General Evaluation on the Coins from the Theater of Parion, C. Başaran, H. E.Ergürer (Ed.), Roman Theater of Parion, İstanbul, 165-174.
• Oyarçin, K., Tekocak, M. (2020). Anemurium Nekropol Kilisesi Heraclius Definesi, Seleucia X, 269- 295.
• Kent, J. P. C. (1994). The Roman Imperial Coinage, Vol. X, The Divided Empire and the Fall of the Western Parts, AD 395-491 (RIC X), London, 1994.
• Russell, J. (1974). Excavations at Anemurium, Southern Turkey (1973), Echos Du Mode Classique, Classical News and Views, Vol: XVIII, No: 1, Canada, 14-18.
• Russell, J. (1975). Excavations at Anemurium (Eski Anamur) 1973, Türk Arkeoloji Dergisi, XXII-2, 121-139.
• Russell, J. (1977a). Excavations at Anemurium (Eski Anamur)-1975, Türk Arkeoloji Dergisi, XXIV-2, 133-145.
• Russell, J. (1977b). Excavations at Anemurium (1976), Echos Du Monde Classique, Classical News and Views, Vol: XXI, No: 1, Canada, 5-15.
• Russell, J. (1979). Excavations at Anemurium (1978), Echos Du Monde Classique, Classical News and Views, vol. XXIII, no 1, 1-8.
• Russell, J. (1981). Excavations at Anemurium (Eski Anamur) 1976, Türk Arkeoloji Dergisi, XXV-1, 263-290.
• Russell, J. (1988). Conservation and Excavation at Anemurium (Eski Anamur) 1987, X. KST/2, Ankara, 261-270.
• Russell, J. (1989). Christianity at Anemurium (Cilicia), In: Actes du XIe congrès international d'archéologie chrétienne. Lyon, Vienne, Grenoble, Genève, Aoste, 21-28 septembre 1986. Rome: École Française de Rome, 1989, 1621-1637.
• Sancaktar, H. (2012). 2011 Yılı Arykanda Kazısı TK3 Definesi: Bir Ön Değerlendirme, Mediterranean Journal of Humanities II/2, 219-228.
• Tekocak, M. (2017). Anemurium Antik Kenti Kiliselerine Genel Bir Bakış, VIII. Uluslararası Türk Sanatı, Tarihi ve Folkloru Kongresi/Sanat Etkinlikleri, Konya, 133-142.
• Tekocak, M. (2019). Excavation and Restoration Studies at Anemurium in 2018, ANMED 17, 212-221.
• Tekocak, M., Aldemir, C. (2019). Anemurion, Anadolu’nun Güneyinde Bir Liman Kenti, Anemurion Çalışmaları I, Ankara.
• Tekocak, M. (2020a). Anemurium Kazı ve Restorasyon Çalışmaları: 2018, 41. KST/3, Ankara, 197-220.
• Tekocak, M. (2020b). Anadolu’nun Güneyinde Bir Liman Kenti Anemurium, Mersin Arkeolojik Kazıları ve Araştırmaları, Mersin, 178-209.