Antik Çağ’da Savaşçı Bir Halk: Thraklar

Yıl 2021, Sayı: 53, 11 - 24, 31.08.2021

Ergün Karaca

Öz

Bu makalede, Antik Çağ’ın en önemli savaşçı halklarından biri olan Thrakların askeri özellikleri, savaşta giydikleri kıyafetler, kullandıkları silahlar ve uyguladıkları taktikler incelenmiştir. Çalışma ağırlıklı olarak Antik yazarların verdiği bilgiler doğrultusunda oluşturulmuştur. Ayrıca makale, MÖ 5. yüzyılda yapılmış Yunan kırmızı figürlü seramikler ile desteklenmiş, Çalışmada özellikle, Thrakların yaşadıkları bölgelerde yapılmış, erken MÖ 4. yüzyıl ve 3. yüzyıla tarihlenen tümülüslerdeki duvar resimlerinde bulunan Thrak savaşçı tasvirlerinden de faydalanılmıştır. Savaşçı özelliklere sahip Thraklar kendi ordularında ya da başka devletlerin orduları içerisinde bazen gönüllü bazen zorunlu ya da ücretli asker olarak görev yapmışlardır. Antik kaynaklar ile Yunan kımızı figür seramiklerinden gördüğümüz üzere, Thrak askerleri erken dönemden MÖ 5. ve 4. yüzyıllara kadar geleneksel kıyafetlerini üniforma şeklinde kullanılmışlardır. Thraklar başlarına tilki postundan alopekis takmışlar, dar pantolon ile kolsuz ve dize kadar inen, belden bağlanan tunik, en üstte karakteristik, Thraklara özgü zeira adı verilen kalın ve uzun giysiyi giymişlerdir. Ayaklarına ise, baldır kısmını tamamen kaplayan, geyik derisinden yapılmış embedes adı verilen kendilerine özgü botları giymişlerdir. Thraklar MÖ 5. yüzyılda Yunanlar ve MÖ 4. yüzyıl ortalarından itibaren Makedonlarla temas kurmalarının sonucunda onların askeri giysilerini ve silahlarını kullanmaya başlamışlardır.

Anahtar Kelimeler

Savaş, Kılıç, Askeri Üniforma, Mızrak, Savaşçı

The Warrior People in Ancient Times: Thracians

Öz

In this article, the military characteristics, the clothes their wore, the weapons their used and the tactics of during the battle of the Thracians, that one of the most warrior peoples in the Ancient times, were examined. The study was mainly created, in line with the information by ancient authors. In addition, the article is supplemented by Greek red-figure pottery made in the 5th century BC. In the study particularly was used, made in the regions where the Thracians live the depictions of Thracian warriors on the fresco in the tumulus dating to the early 4th and 3rd centuries BC. The warrior Thracians served as volunteers, sometimes compulsory or mercenary in their own armies or in the armies of other states. As we can see from ancient sources and Greek red figure ceramics, Thracian soldiers used their traditional clothes as uniforms, from the early period until the 5th and 4th centuries BC. Thracians wore alopekis made of fox skin, they wore narrow trousers and a tunic that was tied at the waist and sleeveless and down to the knee, and at the top they wore the characteristic Thracian zeira, a thick and long garment. On their feet, they wore their own unique deer-skin boots called embedes, which completely covered the calf. As a result of their contact with Greeks in the 5th century BC and Macedonians from the middle of the 4th century BC, Thracians began to use their military clothing and weapons.

Anahtar Kelimeler

Battle, Sword, Military Uniform, Spear, Warrior

Kaynakça

• Arrianos, İskender’in Seferi (Aleksandrou Anabasis). Çev. Furkan Akderin, Alfa Yayınları, İstanbul, 2005.
• Euripides, Rhesos. Çev. Gilbert Murray, Unwin Brothers Limited, London, 1946.
• Herodotos, Herodot Tarihi. Çev. M. Ökmen, Remzi Kitapevi, İstanbul, 1991.
• Hesiodos, İşler ve Günler (Erga kai Hemerai), Hesiodos Eseri ve Kaynakları. Çev. Sabahattin Eyüpolu, Azra Erhat, TTK Yayınları, Ankara, 1991.
• Homeros, İlyada, Çev. Azra Erhat, A. Kadir, Can Yayınları, İstanbul, 1998.
• Isokrates, Panegyrikos. Stephen Usher (ed.), Greek Orators III: Isocrates, Panegyricus and Ad Nicolem, Liverpool University Press, 1990.
• Ksenophon, Anabasis, Onbinlerin Dönüşü. Çev. Oğuz Yarlıtaş, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2011.
• Ksenophon, At Biniciliği Üzerine (peri Hippikes). Çev. Sema Sandalcı, Ceren Yayıncılık, Edirne, 2019.
• Ksenophon, Yunan Tarihi (Hellenika). Çev. Suat Sinanoğlu, TTK Yayınları, Ankara, 1999.
• Plutarkhos, Bioi Paraleloi (Aemilius). https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Lives/Aemilius*.html (Erişim Tarihi: 18.02.2021)
• Poylaenos, Stratagemes. http://attalus.org/translate/polyaenus3.html (Erişim Tarihi 18.02.2021)
• Thukydides, Peloponnessos Savaşı. Çev. Furkan Akderin, Belge Yayınları, İstanbul, 2000.
• Vergilius, Aeneas. Çev. Türkan Uzel, Öteki Yayınevi, 1998.
• Quintus Curtius, History of Alexander, Volume II. Book 6-10. Çev. John Carew Rolfe, Harvard University Press, Cambridge/London, 1946.
• Agre, D. (2011). The Tumulus of Golyamata Mogila near the villages of Malomirovo and Zlatinitsa. Sofia: Avalon.
• Archibald, Z. H. (1998). The Odrysian Kingdom of Thrace Orpheus Unmasked. Oxford: Oxford University Press.
• Baralis, A., Panayotova, K. ve Nedev, D. (2019). Sur les pas des archéologues, Apollonia du Pont, collections du Louvre et des musées de Bulgarie. Sofya: Faber.
• Delev, P. (2015). Thrace from the Assassination of Kotys I to Koroupedion (360-282 BCE). Julia Valeva, Emil Nankov, Denver Graninger (Ed.), A Companion to Ancient Thrace (s. 48-58). West Sussex: Wiley-Blackwell.
• Dimitrova, D. (2004). Krieger und Bewaffnung. Die Thraker, Das Goldene Reich des Orpheus (s. 126-133). Bonn: Philipp von Zabern.
• Dimitrova, D. (2015). Le Tumulus de Golyama Kosmatka. L’Épopée des Rois Thraces, des guerres médiques aux invasions celtes 479-278 av. j.- c. Découvertes Archéologiques en Bulgarie (s. 118-146). Paris: Musée du Louvre.
• Errington, R. M. (1993). A History of Macedonia. California/ London: University of California Press.
• Karaca, E. (2019). Milattan Önce Birinci Binde Doğu Trakya. İstanbul: Homer.
• Kistov, K. (2015). Le Tumulus no 1 de Chernozem-Kaloyanovo. L’Épopée des Rois Thraces, des guerres médiques aux invasions celtes 479-278 av. j.- c. Découvertes Archéologiques en Bulgarie (s. 76-87). Paris: Musée du Louvre.
• Kitav, G. (2004). Hügel, Graber, Tempel. Die Thraker, Das Goldene Reich des Orpheus (s. 239-265). Bonn: Philipp von Zabern.
• Nankov, E. (2007). An Ivory Scabbard Chape From Seuthopolis Redıscovered: Evidence for A Xiphos From Early Hellenistic Thrace?. Archaeologia Bulgarica, 11, 37-46.
• Rustoiu, A. (2007). Thracian Sica and Dacian Falx. The History of A ‘National’ Weapon. Sorin Nemeti, Florin Fodorean, Eduard Nemeth, Sorin Cociş, Irina Nemeti, Mariana Pîslaru (Ed.), Dacia Felix. Studia Michaeli Bărbulescu Oblata (s. 67-82). Cluj-Napoca: Editura Tribuna.
• Sîrbu, V. ve Borangic, C. (2016). Curved Dagger of The Sica Type from The North-Danubian Dacian Graves. Valeriu Sîrbu, Miloš Jevtić, Katarina Dmitrović ve Marija Ljuština (Ed.). Funerary Practices During The Bronze And Iron Ages in Central And Southeast Europe (s. 333-357). Belgrad: University of Belgrade.
• Stoyanov, T. (2015). Warfare. Julia Valeva, Emil Nankov, Denver Graninger (Ed.), A Companion to Ancient Thrace (s. 425-442). West Sussex: Wiley-Blackwell.
• Webber, C. (2003). Odrysian Cavalry arms, Equipment, And Tactics. Lolita Nokolova (Ed.). Early Symbolıc Systems For Communıcatıon In Southeast Europe (s. 529-554). Oxford: BAR Publishing.
• Webber, C. (2011). The Gods of Battle, Thracians at War 1500 BC-AD 150. Barnsley: Pen&Sword.
• Yordanov, K. (1995). Les Strateges D Alexandre le Grand En Thrace. Thracia, 11, 304-310.