Amin Maalouf’tan Zygmunt Bauman’a Göç ve Kimlik

Yıl 2022, Sayı: 57, 84 - 97, 01.01.2023

Aziz Şeker , Emre Özcan

Öz

Edebiyatçıların ve sosyologların işlediği unsurların başında insan ve toplum gerçekliği gelir. Sosyal problemler, toplumsal değişim süreçleri, ekonomik dönüşümler vb. edebiyatçıların ve sosyologların eğildikleri birçok alanda önemli yer tutar. Edebiyatçıların, sosyologların araştırma verilerinden yararlandıkları gibi, sosyologların da edebiyatçıların yapıtlarından yola çıkarak çözümlemelerde bulundukları görülür. Dolayısıyla her iki disiplini iç içe geçiren payda, edebiyatçılar ile sosyologların ortak bir çalışma sahasında eserlerini üretiyor olmalarıdır. Edebiyatçılar cephesinde 21. yüzyılın önde gelen yazarlarından, romanlarının yanı sıra denemeleriyle de kendinden söz ettiren Amin Maalouf; kimlik, göç, savaş, yoksulluk gibi birçok sosyal problemi ele almasıyla örneklendirilebilir. Maalouf, denemelerinde günümüz toplumlarını derinden etkileyen toplumsal olgulara tarihsel bir zeminden edebiyatçı duyarlılığıyla yaklaşır. Sosyologlar cephesinde ise modernite, holokaust, totaliterizim, etik, küreselleşme başlıklarını merkezine alan, yine 21. yüzyılın önemli kuramcılarından Zygmunt Bauman’dan söz edilebilir. Edebiyatın toplumsal yaşamı anlama noktasındaki işlevine de çalışmalarında yer açan Bauman, Maalouf’un kritik ettiği toplumsal gerçekliklerin büyük bir kısmıyla yakından ilişkili sosyolojik üretimlerde bulunmuştur. Her iki yazarın özellikle ötekileştirme ve dışlanma bağlamında göç ve kimlik üzerine ele aldıkları sorunsallar benzer bir felsefi arka plana sahiptir. Kimlik konusunda öne sürdükleri ile göç olgusunu ele alırken insanlık açısından etkilerini masaya yatırdıkları eserlerinde insanlığın geleceği adına bir öngörü de oluştururlar.
Bu çalışmada farklı coğrafyalardan gelen Maalouf ve Bauman’ın göç ve kimlik konusundaki düşüncelerine yer verilirken, bir edebiyatçı ile sosyoloğun yakınlaşmasının birbirinden ayrıştırılmadan ele alınması hedeflenmektedir. Bu özelliğiyle çalışmanın, edebiyatçıların ve sosyologların sosyal problemleri kavrayış biçimlerinin benzerliklerine veya farklılıklarına dair geliştirilecek karşılaştırmalı incelemelere katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Amin Maaoluf,, Zygmunt Bauman,, öteki,, göç,, kimlik

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Editör Kuruluna Teşekkürler

Kaynakça

• Aytaç, Ö. (2018). Kentleşme ve Normatif Çöküş: Enformalleşme ve İllegaliteye Kayışın Toplumsal Temeli. Birey ve Toplum, 8, 15, 5-29. https://dergipark.org.tr/tr/pub/birtop/issue/39520/435860.
• Bauman, Z. (1996). Yasa Koyucular ile Yorumcular. Kemal Atakay (Çev.). İstanbul: Metis.
• Bauman, Z. (2000a). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. İsmail Türkmen (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2000b). Siyaset Arayışı. Tuncay Birkan (Çev.). İstanbul: Metis.
• Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat: Postmodern Ahlak Denemeleri. İsmail Türkmen (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2010). Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var Mı? Funda Çoban, İnci Katırcı (Çev.). Ankara: De Ki.
• Bauman, Z. (2011). Postmodern Etik. Alev Türker (Çev.). (2.Baskı). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2012). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. Nurgül Demirdöven (Çev.). (2.Baskı). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2013). Yaşam Sanatı. Akın Sarı (Çev.). İstanbul: Versus.
• Bauman, Z. (2014a). Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup. Pelin Siral (Çev.). (2.Baskı) İstanbul: Habitus.
• Bauman, Z. (2014b). Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları. Abdullah Yılmaz (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2015a). Sosyolojik Düşünmek. Abdullah Yılmaz (Çev.). (12.Baskı.). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2015b). Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına Mıdır? Hakan Keser (Çev.). (2.Baskı). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman Z. ve Lyon, D. (2016). Akışkan Gözetim. Elçin Yılmaz (Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2016). Modernite ve Holokaust. Süha Sertabiboğlu (Çev.). İstanbul: Alfa.
• Bauman, Z. (2017). Akışkan Aşk: İnsan İlişkilerinin Dayanıksızlığı. Işık Ergüden (Çev.). (2.Baskı). İstanbul: Alfa.
• Bauman, Z. ve Bordoni, C. (2018). Kriz Hâli ve Devlet. Yavuz Alogan (Çev.) İstanbul: İthaki.
• Bauman, Z. (2018a). Iskarta Hayatlar: Modernite ve Safraları. Osman Yener (Çev.). İstanbul: Can Sanat.
• Bauman, Z. (2018b). Avrupa: Bitmemiş Bir Macera. Akın Emre Pilgir (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2018c). Kapımızdaki Yabancılar. Emre Barca (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2020). Akışkan Korku. Cumhur Atay (Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Canatan, K. (2008). Hollanda Toplumunda Yabancı Karşıtı Tutumların Analizi. Turkish Studies, 3, 7, 220-240. doi: 10.7827/TurkishStudies.498.
• Ertoy, M. ve Yalçın, H. (2017). Bauman’ın Sosyolojisi ve (Sosyal) Bilime Bıraktığı Miras. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 183-198. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/33853/334843
• Husserl, E. (1994). Avrupa İnsanlığının Krizi ve Felsefe. Önay Sözer, Ayça Sabuncuoğlu (Çev.) İstanbul: Afa.
• Kiraz, S. (2011). Yabancılaşmanın Kökeni Üzerine. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 147-169.
• Kundakçı, F. S. (2013). Heteroseksizm ve Ötekileştirme Eleştirisi. Liberal Düşünce Dergisi, 71, 65-79. https://dergipark.org.tr/tr/pub/liberal/issue/48163/609371
• Maalouf, A. (2004). Yolların Başlangıcı. Samih Rifat, Aykut Derman (Çev.). İstanbul: YKY.
• Maalouf, A. (2016). Doğu’dan Uzakta. Ali Berktay (Çev.) İstanbul: YKY.
• Maalouf, A. (2017a). Çivisi Çıkmış Dünya: Uygarlıklarımız Tükendiğinde. Orçun Türkay (Çev.). (20.Baskı). İstanbul: YKY.
• Maalouf, A. (2017b). Fransız Akademisi'ne Kabul Konuşması ve Jean-Christophe Rufin'in Yanıtı. Orçun Türkay (Çev.). İstanbul: YKY.
• Maalouf, A. (2019). Uygarlıkların Batışı. A. Berktay (Çev.). İstanbul: YKY.
• Maalouf, A. (2021a). Ölümcül Kimlikler. Aysel Bora (Çev.). (53.Baskı) İstanbul: YKY.
• Maalouf, A. (2021b). Arapların Gözünden Haçlı Seferleri. Ali Berktay (Çev.) (24.Baskı). İstanbul: YKY.
• Mucchielli, A. (1986). L’identité. Paris: Presses Universitaires de France.
• Özensel, E. (2020). Farklılıkların Bir Arada Yaşamasında Bir Sorun Alanı Olarak Ötekinin Ötekileştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 43, 369-378. doi: 10.21497/sefad.756095
• Park, R. E. (2015). Şehir: Kent Ortamındaki İnsan Davranışlarının Araştırılması Üzerine Öneriler. Pınar Karababa Kayalıgil (Çev.) İstanbul: Heretik.
• Smith, A. D. (1994). Milli Kimlik. Bahadır Sina Şener (Çev.). İstanbul: İletişim.
• Tekin, F. (2020). Modern Etik Karşıtı Bir Düşünür Olarak Zygmunt Bauman ve Postmodern Etik Anlayışı. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 6, 13, 39-74. doi: 10.25306/skad.802615
• Ural, Ş. (2020). Dil ve Sistem Açısından Aidiyet ve Kültür. Felsefe Dünyası, 72, 38-57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/felsefedunyasi/issue/58346/803979
• Yücel, G. (2020). Doğu ve Batıya Dair Bir Derkenar: Zeus’un İki Yüzü ve Maalouf’un “Uygarlıkların Batışı” Kitabı (kitap incelemesi). Türk Siyaset Bilimi Dergisi, 3, 1, 131-137.