Great War Children from The Perspective of the Children’s Press

Yıl 2014, Sayı: 32, 15 - 28, 19.01.2015

Cabir Doğan Hanım Göktaş

Öz

The Ottoman Empire was drawn into the First World War after the Tripoli and Balkan Wars. Those wars cost the lives not only of innocent children but also of adult civilians. The “İttihat and Terakki Cemiyeti” (The Committee of Union and Progress) played a very significant role in politics and endeavoured to create “a national generation” from children in line with its Turkic and nationalistic policies. Economic policies applied by the State calling on people to boycott foreign products were advertised in Children’s papers. By establishing aid boxes children did their best to support their country economically while at war. The State took responsibility for placing orphans with the “Himaye-i Etfal Cemiyeti”. This article deals with “war children” depicted in the children’s press.

Anahtar Kelimeler

War, Child, Ottoman Empire, Newspaper

Çocuk Gazetelerinin Gözünden Birinci Dünya Savaşı Çocukları

Öz

Trablusgarp ve Balkan savaşlarının ardından Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı'na sürüklenmiştir. Bütün bu savaşların sonuçları büyükleri olduğu kadar mâsum çocukları da etkilemiştir. Dönemin yönetiminde etkin olan İttihat ve Terakki Cemiyeti, Türkçü ve Milliyetçi politikaları nedeniyle çocuklardan "milli bir nesil" yaratmaya çalışmıştır. Devletin bu dönemde uyguladığı millî iktisat politikası devrin çocuk gazetelerinde yabancı mallara boykot şeklinde kendini göstermiştir. Çocuklar, kurdukları yardım sandıkları ile savaş hâlinde bulunan devletlerine ekonomik katkıda bulunmuşlardır. Devlet de yetim kalan çocuklarını Himâye-i Etfal Cemiyeti bünyesine alarak sahip çıkmıştır. Bu makalede çocuk gazetelerinin gözünden "savaş çocukları" konusu ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Savaş, Çocuk, Osmanlı, Gazete

Kaynakça

• Gazeteler Çocuk Duygusu Mektepli Küçükler Gazetesi Mini Mini Talebe Defteri Çocuk Dünyası Çocuk Dostu
• Kaynak Eser ve İncelemeler BARDAK, Musa., II. Meşrutiyet Döneminde Okul Öncesi Eğitim (1908-1918), Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ 2010. BASKIN, Bahar., II. Meşrutiyet'te Eğitim, Kadın ve İnas Darülfünûnu (İlk Kadın Üniversitesi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007. ÇİL GEDİK, Fatma., “Çocuk Eğitimine İlmi Bir Yaklaşım: Fenn-i Terbiye”, Kültür, İstanbul 2008. DENİZ, Fatma Banu., “II. Meşrutiyet Dönemi Süreli Çocuk Yayınlarında Dini Motifler”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta 2010. ERGENELİ, Adnan., Çocukluğumun Savaş Yılları Anıları, İletişim Yayınları, İstanbul 1993. ERGÜN, Mustafa., II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri (1908-1914), Ocak Yayınları, Ankara 1996. GÜNDÜZ, Mustafa., Osmanlı Eğitim Mirası, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2013. HANİOĞLU, M. Şükrü., "İttihat ve Terakki Cemiyeti", DİA, XXIII, 2001. OKAY, Cüneyd., Eski Harfli Çocuk Dergileri, İstanbul 1999. OKAY, Cüneyd., Meşrutiyet Çocukları, İstanbul 2000. ONUR, Bekir., Çocuk, Tarih ve Toplum, İmge Kitabevi, Ankara, 2007. TOPRAK, Zafer., "II. Meşrutiyet'te Toplumsal Proje: Tesanüt, Meslek ve Milli İktisat", Osmanlı, Cilt 3, YTY Yayınları, Ankara 1999. UÇAN, Lâle., "Osmanlı Çocuk Dergilerinin Çocuk Kimliği Üzerine Etkileri", Osmanlı Dünyasında Çocuk Olmak, Dem Yayınları, İstanbul 2012.