HAVACILIK TARİHİ İÇERİSİNDE BAKIM GÜVENİLİRLİĞİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 70 - 77, 01.12.2018

Murat Muştu Erhan Bütün

Öz

Bir sistemin güvenilirliği, onun üretim sahasındaki tasarım ve imalat güvenilirlikleri ile kullanım sahasındaki bakım güvenilirliğinin toplamına eşittir. Havacılıkta bakım güvenilirliği, maliyet-etkin bir hava aracı bakım yönetiminde temel standart olarak elde edilmesi gereken esas hedeftir. Çünkü, bakım güvenilirliğini sağlayamayan herhangi bir havayolunda sadece mal değil, aynı zamanda can, para, zaman ve itibar kayıpları da yaşanabilmektedir. Havacılık tarihine baktığımızda, kökeni Güvenilirlik Merkezli Bakım kavramına dayanan bakım güvenilirliği kavramının öneminin 1970 sonrasında anlaşıldığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, havacılık tarihi içerisinde hava aracı bakım güvenilirliği kavramının gelişimini incelemektir. Çünkü, havacılık bakım teşkilatlarını yönetmede önemli bir araç haline gelmiş olan bakım güvenilirliği kavramının öneminin ülkemizde de anlaşılabilmesi için, öncelikle bu kavramın tarihsel gelişiminin bilinmesinin çok faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Çalışmada, havacılık tarihi içerisinde bakım güvenilirliği kavramının nasıl ortaya çıktığı ve nasıl geliştiği, ayrıca günümüzde hava araçlarının son derece emniyetli bir sistem haline gelmesine nasıl katkı sağladığı ortaya konulmuştur

Anahtar Kelimeler

Bakım Güvenilirliği, Hava Aracı Bakımı, Havacılık Bakım Güvenilirliği Tarihi, Havacılık Emniyeti

MAINTENANCE RELIABILITY WITHIN THE AVIATION HISTORY

Öz

Reliability of a system is equal to total amount of its design and manufacture reliability in production field and maintenance reliability in operation field. In aviation, maintenance reliability is the main goal which should be reached as the basic standard of a cost-effective aircraft maintenance management. Because, in any airways which can not obtain the maintenance reliability, there may be losses of not only properties, but also life, money, time and prestige. When we look at the aviation history, the importance of the maintenance reliability term, based on the Reliability Centered Maintenance concept, is understood after 1970. The aim of this work is studying the development of maintenance reliability term within the aviation history. As for the importance of the maintenance reliability term which has become a critical tool for managing the aviation maintenance organizations can also be understood in our country, it is evaluated that knowing primarily the historical development of the maintenance reliability is very useful. In this article, it is revealed that how the maintenance reliability term was firstly come to light and developed in the aviation history, and besides how it contributes to aircrafts’ becoming a highly safe system in today

Anahtar Kelimeler

Maintenance Reliability, Aircraft Maintenance, Aviation Maintenance Reliability History, Aviation Safety

Kaynakça

• Barlow, Richard E., Jerry B. Fussell and Nozer D. Singpurwalla, ed. 1975. Reliability and Fault Tree Analysis, Washington, D.C.: The George Washington University.
• Bris, Amaury. 2016. Scheduled Maintenance Development, Training Part N.1.2. Germany: Philotech Academy.
• Demirci, Şeref, and Cingiz Hacıyev. 2010. “Durum İzlemeye Dayalı Bakımın Uçak Motor Güvenilirliğine ve Bakım Etkinliğine Etkisi.” İTÜ Dergisi/d Mühendislik, 9(5): 95-106. Dhillon, Balbir S. 2006. Maintenance, and Reliability for Engineers. Boca Raton-FL: Taylor&Francis Group.
• FAA. 1978. Advisory Circular, AC-120-17A Maintenance Control by Reliability Methods. FAA Department of Transportation. 2007. Gerede, Ender. “Önleyici Bakım Programlarının Tasarlanması Aracı Olarak Bakım Mühendislik ve Makine 48(566): 22-31.
• Gerede, Ender. 2014. “A Study of Challenges to the Success of the Safety Management System in Aircraft Maintenance Organizations in Turkey.” Safety Science 73: 106-116.
• Kinnison, Harry A. 2004. Aviation Maintenance Management. New York: McGraw Hill Professional.
• Marusic, Zeljko, Izidor ALFIREVIC, and Omer PITA. 2009. “Maintenance Reliability Program As Essential Prerequisite of Flight Safety.” Transport Engineering 21(4):269- 277.
• Mclinn, James. 2010. “A Short History of Reliability.” Rel-Tech Group, April 28, 2010. http://kscddms.ksc.nasa.gov/Reliability/ Documents/History_of_Reliability.pdf.
• Muştu, Murat ve Erhan Bütün. 2017. “Maliyet-Etkin Bir Havacılık Bakım Yönetiminin Temel Standardı: Bakım Güvenilirliği.” 4.Ulusal Havacılık Teknolojisi ve Uygulamaları Kongresi Bildiri Kitabı, editörler Şamil Temel ve Alperen Doğru, 206-215. Izmir, Türkiye: UHAT Sekreteryası. Moubray, John. 1997.
• NASA. 2008. Reliability Centered Maintenance Facilities Guide Equipment. Washington D.C. and Collateral NAVAIR. 2017. “COMNAVAIRFORINST
• 2C, Chapter 3.” The Naval Aviation Maintenance modified www.navair.navy.mil/logistics/4790/.
• Niu, Gang, Bo-Suk Yang and Michael Pecht. 2010. “Development of an Optimized Condition- Based Maintenance System by Data Fusion and Reliability Engineering and System Safety 95: 786-796. Maintenance.”
• Nowlan, F. Stanley, and Howard F. Heap. 1978. Reliability-Centered Washington, D.C.: U.S. Department of Commerce National Technical Information Service. Maintenance.
• Ouedghiri, Driss and Stuart Baskcomb. 2015. “Design for Reliability in Aviation (A must to improve Life Cycle Cost, Safety and Availibility).” In Space Safety is No Accident, edited by Tommaso Sgobba and Isabelle Rongier, 333-341. London: Springer Cham
• Rose, Al. 2002. “Reliability Centered Maintenance.” Cadick Corporation TB014, August 1, 2002. http://www.cadickcorp.com/ download/TB014- Reliability_Centered_Maintenance_White_ Paper.pdf.
• Scholz, Fritz. n.d. “Statistics in Aviation Celebrating 100 Years of Flight.” The Boeing Math Group, http://www.stat.washington.edu/fritz/Report s/Daytonnew0.pdf. 21, 2017.
• SHGM. 2011. Emniyet Yönetimi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Smith, David J. 2011. Reliability, Maintainability and Risk. UK: Butterworth-Heinemann.