Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği İle İş Doyumları Arasındaki İlişki

Year 2014, Volume: 4 Issue: 2, 57 - 71, 01.08.2014

Yahya Altınkurt , Kürşad Yılmaz

https://doi.org/10.19126/suje.46033

Cited By: 30

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile iş doyumları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Tarama modelindeki araştırmanın örneklemi Kütahya il merkezindeki okullarda görev yapan 363 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği Ölçeği ve İş Doyumu Ölçeği ile toplanmıştır. Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği Ölçeği, Kişisel Gelişim, Kuruma Katkı, Mesleki Duyarlılık ve Duygusal Emek olmak üzere dört faktörden oluşmaktadır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre öğretmenler, orta düzeyde bir profesyonellik algısına ve iş doyumuna sahiptir. Katılımcıların, kuruma katkı boyutundaki görüşleri cinsiyete ve görev yapılan okul türüne; duygusal emek boyutlarındaki görüşleri görev yapılan okul türüne; kişisel gelişim boyutundaki görüşleri görev yapılan okul türüne; iş doyumu ile ilgili görüşleri görev yapılan okul türüne ve okuldaki öğretmen sayısına göre değişmektedir. Katılımcıların hiçbir boyuttaki görüşü kıdeme göre değişmemektedir. Katılımcıların, kuruma katkı, kişisel gelişim ve mesleki duyarlılık ile ilgili görüşleri ile iş doyumu arasında düşük düzeyde, aynı yönde ve anlamlı; duygusal emek ve mesleki profesyonellik toplam puan ile ilgili görüşleri arasında ise orta düzeyde, aynı yönde ve anlamlı ilişkiler vardır.

Keywords

Mesleki profesyonellik, iş doyumu, kamu okulları.

Relationship between Occupational Professionalism of Teachers and Their Job Satisfaction

Abstract

The purpose of this research is to determine the relationship between occupational professionalism of teachers and their job satisfaction. Designed in survey method, the sample of this research is comprised of 363 teachers working in schools in Kütahya city center. Data was collected using the Occupational Professionalism of Teachers Scale and Job Satisfaction Scale. The Occupational Professionalism of Teachers Scale is comprised of four factors, namely Personal Development, Contribution to Organization, Professional Awareness and Emotional Labor. Data analysis has included descriptive statistics, t-test, ANOVA and Pearson correlation coefficient. Results have shown that teachers have a medium level of perception for professionalism and job satisfaction. The participants’ opinions under the “contribution to organization” dimension vary in relation to gender and school type, their opinions under the “emotional labor” dimension vary in relation to school type, their opinions under the “personal development” dimension vary in relation to school type, and their opinions about job satisfaction vary in relation to school type and the number of students working in their organization. The participants’ opinions do not vary based on seniority under any dimension. There is a low, even and significant relationship between the participants’ views about contribution to organization, personal development and professional awareness and their job satisfaction; and there are moderate, even and significant relationships between emotional labor and occupational professionalism total score and their relevant views. 

Keywords

Mesleki profesyonellik, iş doyumu, kamu okulları

References

• Adıgüzel, O., Tanrıverdi, H. ve Sönmez-Özkan, D. (2011). Mesleki Profesyonellik ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşireler Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9 (2), 237-259.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2012). Ortaöğretim Okullarında Değerlerle Yönetim, Örgütsel Adalet ve İş Doyumu Arasındaki İlişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (4), 50–68.
• Balcı, A. (1985). Eğitim Yöneticisinin İş Doyumu. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Basım, N. ve Begenirbaş, M. (2012). Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Yönetim ve Ekonomi, 19 (1), 77-90.
• Bayhan, G. (2011). Öğretmenlerin Profesyonelliğinin İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Boyt, T., Lusch, R. F. and Naylor, G. (2001). The Role of Professionalism in Determining Job Satisfaction in Professional Services: A Study of Marketing Researchers. Journal of Service Research, 3 (4), 3213
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, Y. (2012). Okulun Bürokratik Yapısı İle Sınıf Öğretmenlerinin Profesyonel Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18 (4), 497-521.
• Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdülenme ve İş Doyumu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demirkasımoğlu, N. (2010). Defining “Teacher Professionalism” from Different Perspectives. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 2047-2051.
• Diefendorff, J. M., Croyle, M. and Gosserand, R. H. (2005). The Dimensionality and Antecedents of Emotional Labor Strategies. Journal of Vocational Behavior, 66, 339-357.
• Doreen, S. and Prieur, P. D. (1996). Teacher Professionalism and School Leadership: An Antithesis? Education, 116 (3), 393-396.
• Evans, L. (1999). Managing to Motivate: A Guide for School Leaders. London: Cassell.
• Freidson, E. (2001). Professionalism: The Third Logic. Oxford: Polity Press.
• Günbayı, İ. (2000). Örgütlerde İş Doyumu ve Güdülenme. Ankara: Özen Yayımcılık.
• Hackman, J. R. and Oldman, G. R. (1975). Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60 (2), 159-170.
• Hargreaves, A. (2000). Four ages of Professionalism and Professional Learning. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 6 (2), 151-182.
• Isenbarger, L. and Zembylas, S. M. (2006). The Emotional Labor of Caring in Teaching. Teaching and Teacher Education, 22, 120-134.
• Koç, H., Yazıcıoğlu, İ. ve Hatipoğlu, H. (2009). Öğretmenlerin İş Doyum Algıları İle Performansları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 13-22.
• Kültür Bakanlığı (2013). Türkiye’de Okuma Kültürü Haritası Projesi. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. http://www.kygm.gov.tr/Eklenti/55,yonetici-ozetipdf.pdf?0 adresinden erişildi.
• Locke, E. (1983). Nature and Causes of Job Satisfaction. Handbook of Industrial and Organizational Psychology (Ed: J. Durnette). USA: Wiley and Sons. pp. 1297-1349.
• Luthans, F. (1992). Organizational Behavior. NY: Mc Graw Hill.
• McMahon, E. and Hoy, W. K. (2009). Professionalism in Teaching: Toward a Structural Theory of Professionalism. In Wayne K. Hoy & Michael DiPaola (Eds.). Studies in school improvement. Greenwich, CN: Information Age. pp. 205-230.
• Muchinsky, P. M. (2006). Psychology Applied to Work. CA: Thomson Higher Education.
• Murphy, G. A. and Calway, B. A. (2008). Professional Development for Professionals: Beyond Sufficiency Learning. Australian Journal of Adult Learning, 48 (3), 424-444.
• Özen, F. (2-6 Şubat 1998). Türkiye’de Okuma Alışkanlığı ve Öğretmenin Sorumluluğu. Eğitim Sen Demokratik Eğitim Kurultayı. Ankara: Volkan Matbaası. ss. 571-590.
• Pearson, L. C. and Moomaw, W. (2005). The Relationship between Teacher Autonomy and Stress, Work Satisfaction, Empowerment, and Professionalism. Educational Research Quarterly, 29, 38-54.
• Phelps, H. P. (2006). The Three Rs of Professionalism. Kappa Delta Pi Record, 42 (2), 69-71.
• Pillay, H., Goddard, R. and Wilss, L. (2005). Well-being, Burnout and Competence: Implications for Teachers. Australian Journal of Teacher Education, 30 (2), 22-33.
• Spector, P. E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Cause, and Consequences. California: SAGE. Swisher, L. L. and Page, C. G. (2005). Professionalism in Physical Therapy. St. Louis: St. Louis: Elsevier.
• Taşdan, M. (2008). Kamu ve Özel İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmenlerin Değer, İş Doyumu ve Öğretmene Mesleki Sosyal Destek İle İlgili Görüşleri. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Toh, K., Diong, C., Boo, H. and Chia, S. (1996). Determinants of Teacher Professionalism. British Journal of In-Service Education, 22 (2), 231-244, Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yılmaz, B., Korkut, Ş. ve Köse, E. (2010). Ankara’daki Üniversite ve Halk Kütüphanelerinde Çalışan Kütüphanecilerin İş Doyumları Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Dünyası, 11 (1), 49-80.
• Yılmaz, K. (2012). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2 (2), 1-14.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 11 (2), BASKIDA. http://www.insanbilimleri.com. Yılmaz, Z. A. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. İlköğretim Online, 5 (1), 1-6. http://ilkogretim-online.org.tr adresinden erişildi.