Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının E. Hubble’ın “Kırmızıya Kayma Yasası” Çerçevesinde Bilgi ve Bilişsel Süreç Yeterliklerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 154 - 167, 15.08.2018

Nilgün Aydın Abdullah Aydın

https://doi.org/10.19126/suje.389968

Öz

Bu çalışmanın amacı, Hubble’ın “Kırmızıya Kayma
Yasası” çerçevesinde test oluşturularak fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgi
ve bilişsel süreç yeterliklerinin incelenmesidir. Araştırmada nitel durum
çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Kırıkkale Üniversitesi,
Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 90
öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin elde edilmesinde 5 soruluk Bilişsel
Süreç Testi (BST) oluşturulmuştur. Öğretmen adaylarının verdikleri cevaplar
kodlanarak frekans ve yüzde hesaplamaları yapılmış, tablolara ve grafiklere
işlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; öğretmen adaylarının, açıklanan fizik
yasasını matematiksel eşitlik olarak yazmada zorluk yaşamalarına karşın
eşitliğin grafiğini çizmede bu zorluğu yaşamadıkları, görünür ışık bölgesiyle
ilgili ön bilgilerini hatırlamada zorlandıkları, doğru olarak hatırlayanlardan
bir kısmının yorum yapmada zorlandıkları, ayrıca büyük çoğunluğunun büyük
patlama (big bang) ya da evrenin genişlemesi kuramına ulaşamadıkları
görülmüştür. Elde edilen sonuçlar, büyük oranda, örneklemdeki öğretmen
adaylarının bilgi ve bilişsel süreç yeterliklerinin istenilen seviyede
olmadığını ortaya koymuştur. Sonuçlar ışığında, durumun iyileştirilmesine katkı
sağlayacak öneriler sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Bilişsel süreç, kırmızıya kayma, analiz, sentez

Investigation of the Knowledge and Cognitive Process Competencies of the Science Teacher Candidates in the Framework of E. Hubble’s “Redshift Law”

Öz

The purpose of this study is to investigate the knowledge and
cognitive process competencies of science teacher candidates within the
framework of Hubble’s “Redshift Law”. Qualitative case study is used in the
study. The sample of the study constitutes 90 teacher candidates who are
studying at Kırıkkale University, Education Faculty, Science Education
Department. A test as 5 questions was developed to obtain the data. Teacher
candidates’ answers were investigated through content analysis for tables and
column graphics. According to the results obtained; teacher candidates have
difficulty in remembering the preliminary knowledge of the visible light region
and the majority of them are forced to comment on the big bang or the universe
expansion theory. The results show that teacher candidates are not at the
desired level of knowledge and cognitive process competence. As a results,
suggestions were made to contribute to the improvement of the situation.

Anahtar Kelimeler

Cognitive process, redshift, analysis, synthesis

Kaynakça

• Türk, C., Kalkan, S., Bolat, M., Akdemir, E., Karakoç, Ö. ve Kalkan, H. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının temel astronomi kavramlarını kavrama düzeyleri üzerine bir durum çalışması. Journal of Research in Education and Teaching, 1(2), 202-209.
• Alcı, B. ve Altun, S. (2007). Lise öğrencilerinin matematik dersine yönelik özdüzenleme ve bilişüstü becerileri, cinsiyete, sınıfa ve alanlara göre farklılaşmakta mıdır? Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1),33-44.
• Yadigaroğlu, M. ve Demircioğlu, G. (2012). Kimya öğretmen adaylarının kimya bilgilerini günlük hayattaki olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. Journal of Research in Education and Teaching, 1(2), 165-171.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, N. ve Birinci Konur, K. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirebilmelerine yönelik gelişimsel bir araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 30, 305-323. doi:10.9761/JASSS2608.
• Young, H.D. ve Freedman, R.A. (2009). Sears ve Zemansky’nin üniversite fiziği, (H. Ünlü, Çev. Ed.), Ankara: Pearson Education Yayıncılık.
• Yurdabakan, İ. (2008). Eğitimde kullanılan ölçme araçlarının nitelikleri, S.Erkan ve M. Gömleksiz (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (s.56-58) içinde. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aktamış, H. ve Ergin, Ö. (2007). Bilimsel süreç becerileri ile bilimsel yaratıcılık arasındaki ilişkinin belirlenmesi. H. U. Journal of Education, 33, 11-23.
• Demircioğlu, G. (2007). Geçerlik ve güvenirlik. E. Karip (Ed.), Ölçme ve değerlendirme (s.53-54) içinde. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Arends, R. I. (2004). Learning to teach. New York: McGraw Hill.
• Emrahoğlu, N. ve Öztürk, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi kavramlarını anlama seviyelerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi üzere boylamsal bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1),165-180.
• Ayas, A. ve Özmen, H. (1998). Asit-baz kavramlarının güncel olaylarla bütünleştirilme seviyesi: bir örnek olay çalışması. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. KTÜ, Fatih Eğitim Fakültesi, Trabzon.
• Aydın, N. ve Yılmaz, A. (2010). Yapılandırıcı yaklaşımın öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerine etkisi. H. U. Journal of Education, 39, 57-68.
• Azar, A., Presley, A. İ. ve Balkaya, Ö. (2006). Çoklu zeka kuramına dayalı öğretimin öğrencilerin başarı, tutum, hatırlama ve bilişsel süreç becerilerine etkisi. H. U. Journal of Education, 30, 45-54.
• Bülbül, E., İyibil, Ü. G. ve Şahin, Ç. (2013). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin astronomi kavramı ile ilgili algılamalarının belirlenmesi. Journal of Research in Education and Teaching, 2(3), 182-191.
• Çetin, B. (2008). Bilişsel alan davranışlarının ölçülmesi, S.Erkan ve M. Gömleksiz (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (s.69) içinde. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Doğan, N. (2014). Davranışların ölçülmesi, H. Atılgan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (s.83-96) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taylor, J.R., Zafiratos, C.D. ve Dubson, M.A., (2008). Fen ve mühendislikte modern fizik, (B. Karaoğlu, Çev.), Ankara: Okutman Yayıncılık.
• Giancoli, D. C. (2009). Fen bilimleri ve mühendislik için fizik, (G. Önengüt, Çev. Ed.), Ankara: Akademi Yayıncılık.
• Gündoğdu, K. (2007). Ölçülebilir öğrenme amaçlarının oluşturulması. E. Karip (Ed.), Ölçme ve değerlendirme (s.17-50) içinde. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Mazur, E. (2015). Fizik ilkeler ve pratik, (A. Verçin, A. ve A.U. Yılmazer, Çev. Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özmen, H. (2003). Kimya öğretmen adaylarının asit ve baz kavramlarıyla ilgili bilgilerini günlük olaylarla ilişkilendirme düzeyleri. G.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 317-324.
• Payne, D. A. (2003). Applied Educational Assessment. Toronto: Wadsworth.
• Tan, M. ve Temiz, B. K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 89-101.
• Abraham, M. R., Grzybowski, E. B., Renner, J. W. ve Marek, E. A. (1992). Understanding and misunderstandings of eight graders of five chemistry concepts found in texbooks. Journal of Research in Science Teaching, 29(2), 105-120.