A Narrative of a Myth of Origin Linked to Oğuzname and the Tahtaci Turkmens

Yıl 2024, Sayı: 3, 1 - 9, 30.12.2024

Özkul Çobanoğlu

Öz

The work titled Şecere- Terakime (Genealogy of the Turks), written by Ebül Gazi Bahadır Han in the 17th century, is part of the Oğuzname tradition. The origin myths in this work will describe the origin of the Tahtacı Turks and the geography they have lived in over the past 1000 years. This study aims to analyze the origin myths found in the work, providing information about the origins of the Tahtacı Turkmens and the geography and history they have experienced over the past thousand years.

Anahtar Kelimeler

Tahtacı Turkmen, Sehepli branch, Yanyatırlı Lodge, Kaz ayağı tamga, Saru Saltuk

Oğuznâmeye Bağlı Bir Köken Miti Anlatısı ve Tahtacı Türkmenleri

Öz

Ebül Gazi bahadır Han’ın 17. Yüzyılda yazdığı Şecere- Terakime (Türklerin Soy kütüğü) adlı eser Oğuzname geleneği içinde yer alır. Bu eserdeki köken mitleri Tahtacı Türklerinin kökenini ve son 1000 yıl içinde yaşadıkları coğrafyayı anlatacak niteliktedir. Bu çalışmanın da amacı söz konusu eserde yer alan köken mitleri anlatılarından hareketle Tahtacı Türkmenlerinin kökenlerini ve son bin yılda yaşadıkları coğrafya ve tarihlerine dair bilgi vererek tahlil etmektir.

Anahtar Kelimeler

Tahtacı Türkmenleri, Sehepli kolu, Yanyatırlı Ocaği, Kaz ayağı tamga, Saru Saltuk

Kaynakça

• Banarlı, N. S. (1983). Resimli Türk edebiyatı tarihi. MEB Basımevi.
• Biçen, H. Y. (2005). İnanışlarıyla gelenekleriyle Tahtacılar. Tekağaç Yayıncılık.
• Çıblak, N. (2005). Mersin Tahtacıları. Ürün Yayınları.
• Çobanoğlu, Ö. (1983). Tahtacıların menşei meselesi ve Anadolu’nun Türkleşmesindeki rolleri. Bizim Ocak Dergisi, 1, 11-15.
• Ebul Gazi Bahadır Han (1974). Şecere-i Terakime (Türklerin soy kütüğü). (Ergin, M. Akt.). Tercüman 1001 Temel Eser.
• Ergin, M. (1981). Dede Korkut kitabı. TDK Yayınları.
• Ersal, M. (2016). Alevilik kavramlar ve ocak sistemi; Çubuk havzası örneği. G.Ü. Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları.
• İbn-i Batuta Şerefüddin Ebü Abdullah (1917). Tuhfetü’n-nüzzâr fî Garaibi’l-emsâr ve Acaibi’l-esfâr (Tercümesi) - Seyahatname-i İbn-i Batuta. Çavdaroğlu, (M. Ş. Çev.). Matbaa-i Amire.
• İnan, A. (1976). Eski Türk dini tarihi. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Mahmut Kaşgarlı (1943). Divânu Lugâti’t-Türk. Cilt I-IV. TDK Yayınları.
• Radloff, W. (1976). Sibirya’dan. (Temir, A. Çev.). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Selçuk, A. (2004). Tahtacılar. Yeditepe Yayınları.
• Sümer, F. (1962). Ağaç-Eriler. Belleten, 26(103), 521-528.
• Turan, O. (1965). Selçuklular tarihi ve Türk İslam medeniyeti. Türk Kültürünün Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Yılmaz, A. (1948). Tahtacılarda gelenekler. Ulus Basımevi.
• Yörükan, Y. Z. (1929). Anadolu Alevileri ve Tahtacılar. Darulfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası, 13, 55-80.
• Yörükan, Y. Z. (1998). Anadolu’da Alevı̂ler ve Tahtacılar. Kültür Bakanlığı Yayınları.