1923-1938 YILLARI ARASINDA YEREL BASINDA KONYA EKONOMİSİ

Yıl 2015, Sayı: 33, 97 - 105, 01.02.2015

Rahime Hülya Öztürk

Öz

Cumhuriyetin kuruluş yıllarından itibaren izlenen ekonomi politikalarına bakıldığında 1923-1929 yılları arasında nispeten liberal politikalar izlendiği, 1930-1938 yılları arasında ise devletçi politikaların ekonomide etkinlik kazandığı görülmektedir. Ekonomide uygulanan devletçi politikalar dönemin şartları gereği ortaya çıkmış olup temel amaç kurumların belirli bir süre işletildikten sonra özel sektöre devredilmesi olmuştur. Özellikle 1923-1929 yılları arasında izlenen politikalara İzmir İktisat Kongresi yön vermiştir. İzmir İktisat Kongresi’ne ülkenin tüm bölgelerinden gelen 1135 delege katılmıştır. Bu delegeler arasında tüccar, çiftçi, işçi ve sanayiciler bulunmaktadır. Kongrede liberal ve milliyetçi politikaların temelleri üzerinde durularak Milli İktisat anlayışı benimsenmiştir. Ayrıca siyasi bağımsızlığın iktisadi bağımsızlıkla birleştirilerek girişimcilerin güçlendirilmesi hedeflenmiştir. İlerleyen dönemde ise 1929 Buhranı, devralınan borçların ödeme vadesinin gelmiş olması ekonomiye devlet müdahalesini gerektirmiştir. Bu dönem boyunca Türkiye ekonomisi dışa kapanarak korumacı bir politika izlemiştir. 1934 yılından itibaren ise ekonomide sanayi planları uygulanmıştır. Bu planların temel amacı hammaddeleri Türkiye’de bulunan ya da temin edilebilen sanayi kollarında gelişme sağlamaktır. Bu planların hazırlanma aşamasında Sovyetler Birliği’nin desteği sağlanmıştır.1923-1938 yılları arasında Konya şehrinin iktisadi gelişmişlik düzeyine bakıldığında, şehri tarımsal üretimin merkezi olduğu ancak kuraklık nedeniyle tarımsal üretimde ciddi düşüşler yaşadığı, tarımın ilkel metotlarla yapılmasının da üretimde istenen artışı sağlamaya yetmediği görülmektedir. Şehir önemli ticaret yolların kesişme merkezi olduğu için ticari faaliyet dönemin diğer şehirleri ile kıyaslandığında gelişmiş düzeydedir. Şehir dışına buğday başta olmak üzere birçok tarımsal ve hayvansal ürün gönderilmektedir. Kendine yetecek kadar sermayesi bulunan girişimciler küçük çaplı ticari faaliyette bulunmuşlar, sermayenin tek bir elde toplanarak geniş çaplı üretim tesisleri kurulması mümkün olmamıştır. Dönemin öne çıkan en önemli tesisi Ereğli Bez Fabrikası olmuştur.Bu çalışmada 1923 ile 1938 yılları arasında Türkiye ekonomisi içerisinde Konya ilinin iktisadi ve sosyal faaliyetleri yerel basın gözüyle incelenmiş ve bu bağlamda Konya’da o yıllarda faaliyette bulunan Babalık Gazetesi, Ekekon Gazetesi, Yenises Gazetesi ve Zaman Gazetesi taranarak şehre ait tüm ekonomi ile ilgili haberlere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Türkiye Ekonomisi, Konya, Konya Ekonomisi, Yerel Basın, Konya Yerel Basını

The Economy of Konya in Local Press Between 1923 and 1938

Öz

Looking at the economy policies of the Republic From the beginning of its foundation , it is seen that between 1923 and 1929 relatively liberal economy policies were dominate while between 1930 and 1938 statist economy policies were effective . The statist policies implemented in the economy have emerged due to the conditions of the period. The main objective was to be transferred to the private sector institutions after a certain period of operation. Especially İzmir Economy Congress was guided the economy policies between 1923-1929. 1135 delegates attended to İzmir İktisat Congress. These delegates were traders, farmers, workers and industrialists.The Congress was focused on the foundations of liberal and nationalist politics. National Economics approach has been adopted. Also aimed to combinig the economic independence with political independence and strengthen entrepreneur. In the following period 1929 Depression and the date of payment of debts which were taken from Ottoman Empire, required state intervention in the economy.During this period, Turkish economy followed a policy of protectionism and close out. Since 1934, the industry plans were implemented in the economy. The main objective of these plans is to provide improvements in the materials available industries in Turkey. The Soviet Union's support in preparation of this plan has been provided. Looking at the economic level of development of the city of Konya between the years of 1923-1938, it is seen that the city was the center of agriculturel production.But due to the drought , the city was experienced serious declines in agriculturel production and because of primitive methods of agriculture , production level was insufficient to provide desired increase. The city was in the center of the intersection of important trade routes so commercial activity of the city was advanced relatively to the other cities which are compared in the period. Especially wheat and agriculturel and animal products were sent out of the city.Entrepreneurs who had self –sufficient capital did commercial activity in the small-scale, it was impossible to collect capital in a single form and establish large-scale production facilities. Ereğli Cloth Factory was the most important facility in the period. In this study, economic and social activities of Konya city in Turkish economy was examined by using local press. In this context the Newspaper of Babalık, Ekekon, Yenises and Zaman were investigated and the news about the economy were presented

Anahtar Kelimeler

Turkey, Turkish Economy, Konya, The Economy of Konya, Local Press, Local Press of Konya

Kaynakça

• Arabacı,Caner,Ayhan,Bünyamin,Demirsoy,Adem,Aydın,Hakan(2009).Konya Basın Tarihi.Palet Yayınevi
• Babalık Gazetesi 1926-1927-1929-1930-1931-1933-1934
• Doğan,Sabri.Cumhuriyet’in ilk Konya Belediye Başkanı Kazım Gürel ve Belediye Faaliyetleri.(2008)Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi Özel Sayı.sf:234-240 Ekekon Gazetesi 1935-1936-1937-1938
• Hidayetoğlu,Melek H.(2009)Cumhuriyet Dönemi’nde Konya’da Halıcılık. Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi Özel Sayı.sf:346 Konya İl Yıllığı 1973
• Semiz,Yaşar.(2009)Atatürk ve Konya. Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi Özel Sayı.sf:19
• Sönmez,Osman.(1991)Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Konya’da Ticari Şirketler.Ata Dergisi sayı:1 sf:111
• Uz,Mehmet A.,Küçükkoner,Şefika F.Cumhuriyet Dönemi Konya’da Yardım Kurumları Vakıflar ve Dernekler.(2009) Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi Özel Sayı.sf:67-68
• Yenises Gazetesi 1935-1936
• www.konya.bel.tr