COMPARISON OF EDUCATION INDEX INDICATORS OF TURKEY AND THOSE OF OECD COUNTRIES ACCORDING TO HUMAN DEVELOPMENT INDEX

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 29, 62 - 87, 01.06.2015

Emine Fırat Aytaç Aydın

https://doi.org/10.30976/susead.302190

Cited By: 7

Öz

After the Second World War, development was measured against economic
indicators. The human dimension of the concept began to be studied after 1970s and it has
been shown that economic indicators are not enough by themselves when addressing an
issue like development. Today we have a rich conceptual arsenal of economic
development. We have begun to consider the concept together with education, health,
living standards as well as poverty and equality. It is required to comprehensive indexes
in measurement of economic development every year since 1990, the United Nations
Development Programme (UNDP) publishes the Human Development Report that
addresses the human dimension of development.
In the first part of this study, development is explained theoretically from a
historical perspective, development concept, different indicators and indexes measuring
the development are considered. In the second part, the indicators from the UNDP Human
Development Index (HDI) and Education Index (an HDI sub-index) that refer to Turkey
are compared with those of OECD countries in an attempt to determine Turkey‟s
development level in the field of education. The study demonstrates the position of
Turkey and human education indicators in human development index. The results show
that Turkey's education indicators are low compared to OECD countries.

Anahtar Kelimeler

Human Development, Education Index, Turkey, OECD Countries

İNSANİ KALKINMA ENDEKSİNE GÖRE TÜRKİYE’NİN EĞİTİM ENDEKS GÖSTERGELERİNİN OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

Kalkınma İkinci Dünya Savaşından sonra GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla) gibi salt ekonomik değerlerile ölçülmüştür. 1970'ler ile birlikte kavramın insani boyutu incelenmeye başlanmış ve kalkınma için yalnızca ekonomik göstergelerin iyileştirilmesinin yeterli olmayacağı görülmüştür. Günümüzde ekonomik kalkınmayla ilgili zengin bir kavramsallaştırma oluşturulmuştur. Kalkınma, GSMH, eğitim, sağlık, yaşam standartları, yoksulluk ve eşitlik gibi birçok kavramla birlikte ele alınmaya başlanmıştır. Ekonomik kalkınmanın ölçülmesinde kapsamlı endekslere ihtiyaç duyulmuştur 1990’dan itibaren her yıl Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından yapılan, ülkelerin kalkınmışlık seviyesini eğitim, sağlık ve yaşam düzeyleriyle ölçen, kalkınmanın insani boyutunu ele alan, İnsani Gelişme Endeksi (İGE)’dir. Bu çalışmanın ilk bölümünde kalkınma kavramı, teorik olarak tarihsel bir perspektifte açıklanmış, göstergeler ve kalkınmayı ölçme yönündeki endekslerle ele alınmıştır. İkinci bölümde ise UNDP tarafından her yıl yapılan İnsani Gelişme Endeksi (İGE) ve İGE alt endeksi olan Eğitim Endeksi'nin Türkiye göstergeleri zaman dizisi kapsamında analiz edilmiştir. Türkiye'nin eğitim alanında kalkınmışlık düzeyinin tespiti için, Türkiye’nin göstergeleri OECD ülkeleri ile karşılaştırılmıştır. Çalışma insani gelişme endeksi içindeki eğitim göstergelerine ve Türkiye'nin pozisyonuna dikkat çekmektedir. Çalışmada Türkiye’nin insani gelişme düzeyinin yeterli seviyede olmadığı ve eğitim göstergelerinin OECD ülkelerine göre düşük olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsani Gelişme, Eğitim Endeksi, Türkiye, OECD Ülkeleri