A Review of Green Policy From Theory to Practice

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 1 - 14, 29.04.2024

Cavit Emir Güngören

https://doi.org/10.30976/susead.1367582

Öz

Çevre sorunları ve doğanın tahribatı insanlığın ve diğer tüm varlıkların karşı karşıya kaldıkları en önemli sorunlardan biri olarak görülmektedir. Sanayi kapitalizminin doğuşundan bugüne çevre sorunları güncelliğini korumaktadır. Sanayileşme aynı zamanda yeşil politikanın mutlak kötülük kaynağıdır. Başka bir ifade ile sanayileşme eleştirisi yeşil hareketin izleğini temsil etmektedir. Yeşil politika anti-endüstriyalizm ile kendini büyümenin ekolojik sınırları, azla yetinilmesi, tüketimin ve nüfusun azaltılması, doğaya saygı, türsel adalet, adem-i merkeziyet, ayrımcılığın reddi, ekolojik bilinçli yurttaşlar, yeşil ideallerin gündelik yaşama izdüşümlerini yaratma, küçük ölçekli teknoloji ve yerellik gibi ilkeler üzerinden şekillendirmektedir. Önceleri çevre ve doğa korumacılıkla sınırlanan yeşil düşünce radikalleşerek, yeşil toplum tahayyülleri ile bir anlamda ideolojilere içkin bir özellik olan kendi “cennet” tasvirlerini geliştirmiştir. Öte yandan yeşil politika düş ve hareket noktasına doğayı koyarak diğer ideolojilerden bir kopuş göstermektedir. Yirminci yüzyılın sonlarında kurumsallaşma faaliyetlerini hızlandıran Yeşil hareket özellikle Avrupa ülkelerinde dikkat çeken oy oranlarına ulaşmış, politikayı büktüğü konular hakkında evrensel bir kamuoyu oluşturmayı başarabilmiştir. Türkiye’de de bu dönemden itibaren yeşil oluşumlar ve içerikler gözlemlenmiştir. Ancak politik tayfın sağından soluna ekolojik eğilimler kalkınma hedefinin gerisinde kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

çevre, doğa, yeşiller, ekoloji, anti-endüstriyalizm

A REVIEW OF GREEN POLICY FROM THEORY TO PRACTICE

Öz

Environmental problems and the destruction of nature have been seen as one of the most important problems faced by humans and all other species. Since the rise of industrial capitalism, environmental problems have continued to be relevant. Accordantly, industrialization has been the absolute root of evil for green politics. In other words, the critique of industrialization represents the theme of the green movement. Green politics with anti-industrialism shapes itself over principles such as ecological limits of growth, contentment with less, reduction of consumption and population, respect for nature, generic justice, decentralization, rejection of discrimination, ecologically conscious citizens, creating projections of green ideals on daily life, small-scale technology and topicality. Green idea which was previously limited to environment and nature protectionism, has radicalized and developed its own depictions of "heaven" with green society imaginations which is in a sense an inherent feature of ideologies. On the other hand, green politics differs from other ideologies by putting the nature to the point of its vision and action. The Green movement, which accelerated its institutionalization activities at the end of the twentieth century, reached remarkable voting rates, especially in European countries, and succeeded in creating a universal public opinion on the issues that it could bend the policies. Since then green formations and contents have been observed in Turkey as well. However, ecological trends have lagged behind the development targets from right to left of the political spectrum.

Anahtar Kelimeler

Environment, Nature, Greens, Ecology, Anti-Industrialism

Kaynakça

• Akp (2021). Parti Programı. Erişim Adresi: https://www.akparti.org.tr/parti/parti-programi/, Erişim Tarihi: 31.01.2021.
• Birgün (2019 Haziran). AKP’li 17 Yılın Çevre Bilançosu: Hava Kirliliği, Orman Talanı ve Beton Kentler. BirGün, Erişim Adresi: https://www.birgun.net/haber/akp-li-17-yilin-cevre-bilancosu-hava-kirliligi-orman-talani-ve-beton-kentler-257978, Erişim Tarihi: 31.01.2021.
• Bıçkı, D. (2001). Batı Düşüncesi, Liberal Kapitalizm ve Çevre. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (2): 33-42.
• Bolsu Oygür, A. (2009). Türkiye’de Ekolojik Hareketin Gelişimi: Ağaçkakan Dergisi Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bookchin, M. (1996). Toplumsal Ekolojinin Felsefesi (Çev. Rahmi Öğdül). İstanbul: Kabalcı.
• Bookchin, M. (1994). Özgürlüğün Ekolojisi (Çev. Alev Türker). İstanbul: Ayrıntı.
• Bora, T. (1998). 68: İkinci Bir Eleme. Birikim Dergisi, 109, Erişim Adres: https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-109-mayis-1998/2304/68-ikinci-eleme/3244 Erişim Tarihi: 30.11.2020.
• Bozkır, Ö. (2018). Çevreci Anlayışın Siyasallaşması: Yeşil Siyaset ve Türkiye. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 1(2): 56-69.
• Ceritli, İ. (1998). Çevreci Hareketin Siyasallaşma Süreci. Disiplinler Arası Çalışma Dergisi, (2): 255-271.
• Chp (2021). Cumhuriyet Halk Partisi Programı. Erişim Adresi: https://chp.azureedge.net/1d48b01630ef43d9b2edf45d55842cae.pdf, Erişim Tarihi: 31.01.2021.
• Çakar, U. (2007). Ekolojik Örgüt Modeli Önerisi: Epistemolojik Yaklaşım (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çoban, A. (2018). Çevrecilik. Atılgan Gökhan ve Aytekin Attila (Der.). Siyaset Bilimi içinde (s. 455-477). İstanbul: Yordam Kitap.
• Çoban, A. (2012). Ekolojik Tartışmalar Bakımından Marx’ın Düşüncesinin Değeri. Kurtuluş Dergisi, (2): 93-104.
• Çoban, A. (2002). Çevreciliğin İdeolojik Unsurlarının Eklemlenmesi. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 57(3): 4-11.
• Duru, B. (2002). Türkiye’de Çevrenin Siyasallaşması: Yeşiller Partisi Deneyimi. Mülkiye Dergisi, 23(26): 179-200.
• Duru, B. (1995). Çevre Bilincinin Gelişim Sürecinde Türkiye’de Gönüllü Çevre Kuruluşları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Feyizoğlu, Ü. (2015). Doğa Paradigmasından Siyasal Paradigmaya: Derin ve Toplumsal Ekoloji (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Afyon.
• Feyzullah, Ü. (2010). Toplumsal Ekoloji. Sosyal Bilimler Dergisi, (26): 114-123.
• Güçlü, A. (2007). Sürdürülebilir Kalkınma ve Türkiye’nin Çevre Politikaları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Heywood, A. (2016). Siyaset (Çev. Kolektif). Ankara: Adres Yayınları.
• Heywood, A. (2013). Siyasal İdeolojiler: Bir Giriş (Çev. Ahmet Kemal Bayram ve Özgür Tüfekçi). Ankara: Adres Yayınları.
• Malatya, G. C. (2017). Türkiye’de ve Bazı Ülkelerdeki Yeşiller Partisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ankara.
• Mutlu, A. (2005). Ekoloji ve Yönetim Düşüncesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Nohutçu, A. (2015). Kamu Yönetimi, Ankara: Savaş Yayınları.
• Oral, E. (2018). Murray Bookchin ve Toplumsal Ekoloji, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Porrit, J. (1989). Yeşil Politika (Çev. Alev Türker). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Önder, T. (2003). Derin Ekoloji Üzerine. Liberal Düşünce Dergisi, 8 (31): 95-111.
• Özlüer, F. (2005). Ekoloji Hareketleri Tarih Yapabilecek Mi?. Gri-Yeşil Dergisi, Erişim Adresi: http://www.fevziozluer.av.tr/ekoloji-hareketleri-tarih-yapabilecek-mi/ Erişim Tarihi: 30.11.2020.
• Özman, A. (1998). Yeşiller Partisi ve ÖDP Üzerine. Birikim Dergisi, 109, Erişim Adresi: https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-110-haziran-1998/2305/yesiller-partisi-ve-odp-uzerine/3834, Erişim Tarihi: 30.11.2020.
• Öztürk, Ö. (2019). Türkiye’de Çevrecilik ve Çevre Söylemlerinin İçeriği (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sayın, A. (2023). Yeşil Sol Parti Adaylarını Tanıttı: Birlikte Değiştireceğiz. BBC News Türkçe, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/turkce/articles/c3gryjrexr4o, Erişim Tarihi: 26.04.2023.
• Şahin, Ü. (2003). Ekolojizmi Çevrecilikten Ayırmak. Erişim Adresi: http ://www.oocities.org/ucekoloji/umitsahin.htm, Erişim Tarihi: 29.11.2020.
• Şimşek, M. (1993). Türkiye’de Yeşiller Partisi. Marmara İletişim Dergisi, (2): 5-41.
• Yalçın, Z. A. ve Gök, M. (2021). 21. Yüzyılda Çevre ve Kalkınma İlişkilerinde Paradigma Değişimi: Yeşil Yeni Düzen. Çakı Fahri, Öner Şerif, Uzun Alper, Altındal Yonca ve Yalçın Zafer Arman (Der.), 21. Yüzyılda Kalkınmaya Yeniden Bakış, içinde (s. 349-371). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yayla, H. ve Çelik, V. (2011). Çevre Sorunlarının Çözümü İçin Radikal Bir Öneri: Derin Ekoloji. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (26): 369-377.
• Yardımcı, S. (2006). İnsan-Doğa İlişkisi Ekseninde Derin Ekoloji ve Toplumsal Ekoloji (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (2012). Programatik Metin. Erişim Adresi: https:// yesilsolparti.org/programatik-metin/, (01.12.2020).
• Wikipedia (2021). İngiltere ve Galler Yeşiller Partisi. Erişim Adresi: https://tr.qaz.wiki/wiki/Green_Party_of_England_and_Wales, Erişim Tarihi: 31.01.2021.