An Analysis of The Journal “Tedrisat Mecmuası” (1951-1958) in Terms of Citizenship Education

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 21 - 35, 31.12.2023

Deniz Akpınar , Recep Aktaş

https://doi.org/10.54971/synergy.1340163

Öz

In this study, 174 articles in the first volume (11 issues) of “Tedrisat Mecmuası,” published between 1951 and 1958, were examined objectively on "Citizenship Education". The research, which is a historical inquiry, was carried out with the comprehensive examination method. Since there is a lot of information about the journal, first of all, the general components and contents of the journal are presented. During the period when the “Tedrisat Mecmuası” was published, the document on transition to multi-party life, Citizenship Education entered a new phase. In this period, due to the new administration, citizenship education is not included in the understanding with the mentioned magazine. “Tedrisat Mecmuası,” a teacher magazine, consists of its writer staff, content and readers in general. The magazine, in which applications that play an active role in education are published, has a great knowledge thanks to the information about the period covered. According to what was obtained from the research, the issues of teacher and student freedoms and raising good citizens were emphasized in the “Tedrisat Mecmuası”. The magazine also talked about teachers' attitudes during training procedures, as well as their general recovery process. It also explains whether it is morally high as well as setting an example for speeds.

Anahtar Kelimeler

Citizenship, Citizenship Education, Teacher, Tedrisat Mecmuası

Tedrisat Mecmuasının (1951-1958) Vatandaşlık Eğitimi Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada 1951-1958 yılları arasında yayınlanan Tedrisat Mecmuasının birinci cildinde (11 sayı) yer alan 174 makale “Vatandaşlık Eğitimi” açısından incelenmiştir. Tarih araştırması niteliğindeki araştırma, doküman incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Dergi ile alakalı çok fazla bilgi bulunmadığından öncelikle derginin genel özelliklerinden ve içerik bakımından tanıtımı yapılmıştır. Tedrisat Mecmuasının neşredildiği zaman diliminde çok partili hayata geçilmesi sebebiyle Vatandaşlık Eğitimi yeni bir evreye girmiştir. Bu dönemde yeni gelen yönetime bağlı olarak değişen Vatandaşlık Eğitimi mezkûr mecmua ile anlaşılmaya çalışılmıştır. Bir öğretmen dergisi olan Tedrisat Mecmuası yazar kadrosuyla, içeriğiyle ve okuyucusuyla genelde öğretmenlerden oluşmuştur. Eğitimin içinde aktif rol oynayan öğretmenlerin yayınlamış olduğu dergi, bulunduğu döneme dair verdiği bilgiler dolayısıyla büyük bir öneme sahiptir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre Tedrisat Mecmuası’nda öğretmen ve öğrenci nitelikleri ve iyi vatandaş yetiştirme konuları üzerinde durulmuştur. Dergi öğretmenliğin genel özelliklerinden bahsettiği gibi öğretmenlerin eğitim işini yaparken takınacağı tavırdan da bahsetmiştir. Ayrıca öğretmenlerin çevresindekilere örnek teşkil edebilecek kadar ahlaken yüksek seviyede olması gerektiğinden de bahseder.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık, Vatandaşlık Eğitimi, Öğretmen, Tedrisat Mecmuası

Kaynakça

• Akdağ, H. & Taşkaya, S. M. (2013). Vatandaşlık ve insan hakları eğitiminin sosyal bilgiler öğretimindeki yeri. R. Turan (Ed.) & K. Ulusoy (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri (3. Baskı) içinde (ss. 293-318). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Altunya, N., (2004). Vatandaşlık bilgisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Akpınar, D. & Kanalga, R. (2014). Kayseri millet mektebleri. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 31-44.
• Canbaba, Z. (2023). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programları. Sinerji Uluslararası Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 16-20.
• Çelik, H. (2008). Cumhuriyet dönemi vatandaşlık eğitiminde önemli adımlar. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat dergisi, 10 (1), 359-369.
• Çiftçi, A. (2015). Vatandaşlık bilgisi demokrasi ve insan hakları (4). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Dağ, N. (2012). Vatandaşlığın niteliksel dönüşümü ve vatandaşlık eğitimi üzerine bir betimleme çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 105-118.
• Egeli, M. H. (1959), Atatürk’ten bilinmeyen hatıralar. İstanbul: Ahmet Halit Yaşaroğlu Kitapçılık.
• Ekinci, Y. (1994). Hükümet ve siyasi parti programlarında millî eğitim (1920–1994), Ankara: Takışık Web Ofset.
• Erbil, F. (2021). Tedrisat mecmuasında yer alan makalelerin dönemin eğitim anlayışı açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• İğneci, E. (2020). II. meşrutiyet dönemi vatandaşlık eğitimi tartışmaları: Tedrîsat mecmûası üzerine bir inceleme (Değerler, semboller, kahramanlar) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Haşimi, N. (2014). Türkiye'nin Kore Savaşı'na katılmasının siyasi nedenleri ve sonuçları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi, Batman.
• Kara, C. (2022). İnsan hakları. R. Turan (Ed.), Öğretmen Adayları ve Öğretmenler için İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi. (2. Baskı) içinde (ss. 43-71). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Karaman, Y. (2014). İnsan hakları ve vatandaşlık (2). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Karakök, T. (2011). Menderes döneminde 1950–1960 Türkiye'de eğitim. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 89-97.
• Kızılay, N. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenim: Bana göre iyi vatandaş. Turkish Studies, 10(11) 987-1006.
• Köksal, H. (2007). İlkçağda vatandaşlık eğitimi olarak tarih öğretimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 271- 278.
• Kuş, Z. (2020). Türkiyede ve dünyada vatandaşlık eğitimi (1). Ankara: Pegem Akademi.
• Maarif Vekâleti Çalışma Esasları Komisyon Raporları (1991a). Beşinci millî eğitim şûrası 5–14 Şubat 1953. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Maarif Vekâleti Çalışma Esasları Komisyon Raporları (1991b). Altıncı millî eğitim şûrası 18–23 Mart 1957. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Maarif Vekilliği. (1943). Köy enstitüleri öğretim programı. Ankara: Maarif Matbaası.
• Mindivanlı, E. (2016). Köy enstitülerinde eğitim anlayışı ve tarih ve yurttaşlık bilgisi öğretimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Osmanağaoğlu, C. (2009). Tanzimat fermanından II. meşrutiyete Osmanlı vatandaşlığı. Toplumsal Tarih Dergisi, 182, 86-92.
• Pakalın, Z, M., (1971). Osmanlı tarih deyimleri ve terimleri sözlüğü. (2) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Saygılı, T. (2015). Babil hukuku ve Hamurabi kanunları. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 2 (2), 1-22.
• Tanör, B. (2007). Osmanlı Türk anayasal gelişmeleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Töre, N. (2017). Değişen Dünyada Vatandaşlık. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 0 (10), 553-595.
• Tuğcu, B. (2019). Modern vatandaşlık anlayışına bir eleştiri: Feminist vatandaşlık kuramı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
• Ulubey, Ö. (2021) 1926’dan 2018’e ilkokul/ilköğretim vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi programlarındaki değişim ve dönüşümler. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 11(1), 401-446.
• Üstel, F. (1999). Yurttaşlık ve demokrasi. Ankara: Dost Yayınları.
• Üstel, F. (2008). Makbul vatandaşın peşinde: II. meşrutiyetten bugüne vatandaşlık eğitimi. Ankara: İletişim Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.