Öz
Günümüzde artan nüfus, sanayileşme ve tarımsal ihtiyaçlara bağlı su talebi suyun önemini daha da artırmıştır. Bununla birlikte
iklimsel ve çevresel faktörler ile yağış akış ilişkisindeki değişimler su kaynaklarının kontrolünü ve kullanımını zorlaştırmaktadır. Bu nedenle su
kaynaklarının, en akılcı şekilde sürdürülebilir kullanımını gerçekleştirebilmek için hem kalite hem de miktar (debi) bakımından akım özelliklerinin
belirlenmesi gerekmektedir. Açık kanal akımlarında debinin belirlenmesinde en sağlıklı yöntem olan hız ölçüm metodu, yoğun emek ve masraf
isteyen zahmetli bir iştir. Bu nedenle ölçümlerde kullanılacak dilim sayısına doğru karar vermek iş yükünü azaltacaktır. Ayrıca debi hesabında
gerekli olan akımın ortalama hızını belirlemek için, su yüzü hızı gibi daha kolay ölçülebilir parametreler ile arasındaki ilişkinin tespiti gereklidir.
Bu amaçla Kızılırmak nehrinin yan kollarlında seçilen 5 farklı istasyonda, 10 farklı akım şartlarında gerçekleştirilen ölçüm sonuçları ele alınmıştır.
Enkesit alanları 1 ila 19 farklı dilime bölünerek her bir dilimde ölçülen ortalama hızlar ile debiler hesaplanmıştır. Dilim sayısının akımın debisine
etkisi irdelenmiştir. Debinin sağlıklı olarak bulunmasında zaman tasarrufu da göz önüne alınarak enkesiti beş dilime ayırmanın yeterli olduğu
belirlenmiştir. Ayrıca Su yüzü hız ile ortalama hız arasındaki ilişki sorgulanmıştır. Literatürde belirtilen Ortalama hız/su yüzü hızı =0,85–0,90
katsayılarının yüksek olduğu belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler
Öz
In recent years, the importance of water has been increasing due to rising water demands which is related to higher population, industrialization and agricultural developments. However, the changes in the relation between rain fall and run off along with climatic and environmental parameters complicate the control and usage of water resources. For this reason, the flow properties must be determined in order to carry out wisely sustainable usage of water resources in terms of both quantity and quality.The velocity measurement, which is the best correct method to calculate discharge in open channel flow, is a duty requiring high effort and expense. Hence, correctly deciding on the slice number to be used in the measurements will decrease workload. Additionally, to compute the mean velocities which are needed to calculate flow discharge, a relationship between mean velocities and water surface velocity that can be measured easily must be determined. For this purpose, the measurement results obtained in the Kızılırmak River side branches and at five different stations and at 10 different flow conditions are considered. Dividing the cross sections into 1 to 19 different slices, discharge is computed through the mean velocities measured at each slice. The effect of number of slice on the flow discharge is examined. It is determined that dividing the cross section into five slices is enough for healthy determination of discharge taking into account time. Further, the relationship between water surface velocity and mean velocity is examined. The ratio of 0.85–0.90 for water surface velocity and mean velocity stated in the literature has been found high
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA72FV53HF |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Sayı: 2 - Yıl: 2011 Sayı: 2 |