Neozoa ve Neophytes - Dost mu Düşman mı?

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 190, 10 - 23, 27.01.2022

Michael Wink

Öz

Her yıl artan sayıda yabancı hayvan, bitki ve hatta bakteri, mantar ve virus bizlere ulaşmaktadır. Birkaç takson, evcil hayvan olarak veya bahçecilik, tarım veya ormancılıkta kullanıldıkları için bilerek Avrupa'ya ithal edilmiştir. Bazı durumlarda bu hayvanlar yaban ortamına kaçtılar. Diğer yabancı türler, toprakta, suda, yiyeceklerde veya uçaklarda veya gemilerde (balast suyu) gizlenerek bize ulaşmaktadır. Artan küresel ticaret nedeniyle, bu tür olaylar gelecekte daha da yaygınlaşacaktır. Bu küresel ulaşım ağlarının ne kadar hızlı çalıştığına dair yakın tarihli bir gösteri, son Corona pandemisine neden olan virüs olan Sars-CoV2'nin hızla yayılmasında görülebilir. Yeni gelenlerin çoğu bizimle nüfus oluşturamaz ve ortadan kaybolur. Diğerleri ise daha başarılıdır ve hayatta kalırlar. Bunların bazıları yerel fauna ve floraya yapılan eklemeleri memnuniyetle karşılar. Ancak diğerleri, özellikle istilacı türler, çevreye ve biyolojik çeşitliliğe zarar verebilir. Özellikle adalarda, köpeklerin, kedilerin, sıçanların, farelerin veya yılanların girişleri, yerel endemik faunanın yok olmasına bile neden olmuştur. Ekoloji ve doğa korumada, her bir yabancı türe yakından bakmalıyız; açıkça zararlıysa, onları mümkün olduğunca erken ortadan kaldırmaya çalışmalıyız. Bununla birlikte, yerel flora veya faunaya zarar vermeyen türler, ilginç eklemeler olarak kabul edilmelidir, çünkü dünyanın çoğu bölgesinde doğal biyolojik çeşitlilik azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Biyoçeşitlilik, istilacı türler, lokal fauna-flora.

Kaynakça

• Czajka C, Braun MP, Wink M (2011) Resource use of non-native Ring-necked Parakeets (Psittacula krameri) and native Starlings (Sturnus vulgaris) in Central Europe. The Open Ornithology Journal 4:17-22.
• Diamond J (2005) Guns, Germs and Steel. A short history of everybody for the last 13,000 years. Vintage, London.
• Goodenough A (2010) Are the ecological impacts of alien species misrepresented? A review of the “native good, alien bad” philosophy. Community Ecology 11(1):13-21.
• Nentwig W (2011) Unheimliche Eroberer: Invasive Pflanzen und Tiere in Europa. Haupt-Verlag, Bern.
• Ottenburghs J, Megens HJ, Kraus RHS, Van Hooft P, van Wieren SE (2017) A history of hybrids? Genomic patterns of introgression in the True Geese. BMC Evolutionary Biology 17 (1): 1-14.
• Pârâu LG, Strubbe D, Mori E, Menchetti M, Ancillotto L, van Kleunen A, White RL, Luna Á, Hernández-Brito D, Le Louarn M, Clergeau P, Albayrak T, Franz D, Braun MP, Schroeder J, Wink M (2016) Rose-ringed Parakeet Psittacula krameri populations and numbers in Europe: a complete overview. Open Ornithology Journal, 9: 1-13.
• Parau L, Wink M (2021) Common Patterns in the Molecular Phylogeography of Western Palearctic Birds: A Comprehensive Review. Journal of Ornithology, 162:937-959. https://doi.org/10.1007/s10336-021-01893
• Pearce F (2015) Die neuen Wilden. Wie es mit fremden Tieren und Pflanzen gelingt, die Natur zu retten. Oekom-Verlag
• Reichholf JH (2007a) Eine kurze Naturgeschichte des letzten Jahrtausends. S. Fischer, Frankfurt.
• Reichholf JH (2007b) Stadtnatur. Eine neue Heimat für Tiere und Pflanzen. Oekom-Verlag.
• Ridley M (2010) The Rational Optimist. How Prosperity Evolves. Fourth Estate, London.
• Ridley M (2015) The Evolution of Everything- How New Ideas Emerge. Harper Collins Publishers, New York.
• Starke-Ottich I, Bönsel D, Gregor T, Malten A, Müller C, Zizka G (2015) Stadtnatur im Wandel- Artenvielfalt in Frankfurt am Main. E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart.
• Storch V, Welsch U, Wink M (2013) Evolutionsbiologie. 3. Auflage; Springer-Spektrum, Heidelberg.
• Wink M (2011) Falkenmischlinge- Fakten, Fragen und mögliche Konsequenzen. Der Falke, 58: 36-41.