YUNAN TRAJEDİLERİNDE ÇILGINLIK VE DELİRME OLGUSUNA BAKIŞ

Yıl 2022, Sayı: 38, 16 - 36, 30.06.2022

Yakup Akyüz

Öz

Çılgınlık ve ona bağlı oluşan delirme Yunan tragedyalarında kullanılan temel olgulardan biridir. Özellikle de Sophokles ve Euripides’sin oyunlarında sıklıkla karşımıza çıkar. Delirme, baht dönüşümünde meydana gelen mani ve melonkoli halleriyle ortaya çıkmaktadır. İntihar eylemi bazı trajik kişilerde delirme eyleminin sonunda acıya dayanamayıp ortaya konulan eylem olarak gözükmektedir.

Anahtar Kelimeler

tragdya, delilik, çıldırma, intihar

Kaynakça

• Adam, James. Antik Yunan’ın Din Öğretmenleri. Çeviren Özgüç Orhan. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2019.
• Aristoteles. Poetika. Çeviren İsmail Tunalı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1976.
• Bonnard, Andre. İnsan ve Tragdya. Çeviren Yaşar Altan. İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 2006.
• Budak, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2009.
• Dols, Michael. W. Mecnun. Çeviren Didem Gamze Erdinç. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2013.
• Durkheim, Emile. İntihar. Çeviren Özer Ozankaya. İstanbul: Cem Yayınevi, 2002.
• Erasmus. Deliliğe Övgü. Çeviren Selena Erkızan. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2015.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı. Çeviren Cahit Koytak ve Ahmet Ertürk. C. 3. İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
• Euripides. Bakkhalar. Çeviren Sabahattin Eyüboğlu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2010.
• ———. Herakles. Çeviren T. Yılmaz Öğüt. İstanbul: Mitos Boyut, 2018.
• ———. Hippolütos. Çeviren Yılmaz Onay. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2015.
• ———. İphigenia Aulis’te. Çeviren Ari Çokona. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2017.
• ———. Medea. Çeviren Metin Balay. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2014.
• Foucault, Michel. Akıl Hastalığı ve Psikoloji. Çeviren Emre Bayoğlu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015.
• Foucault, Michel. Deliligin Tarihi: Klasik Cagda Akıl ve Akıl Bozuklugu. Çeviren Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: Imge Kitabevi Yayinlari, 1995.
• Girard, Rene. Şiddet ve Kutsal. Çeviren Necmiye Alpay. İstanbul: Alfa Yayınları, 2009.
• Herakleitos. Fragmanlar. Çeviren Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Alfa Yayınları, 2014.
• Homeros. İlyada. Çeviren Azra Erhat ve A. Kadir. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2014.
• ———. Odysseia. Çeviren Azra Erhat ve A. Kadir. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2014.
• James, william. Dinsel Deneyimin Çeşitleri, İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme. Çeviren İsmail Hakkı Yılmaz. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2017.
• Kott, Jan. Antik Tragedyalar ve Çağdaş Yorumları. Çeviren Ayşe Selen. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2006.
• Latacz, Joachim. Antik Yunan Tragedyaları. Çeviren Yılmaz Onay. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2006.
• Peters, Francis E. Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2004.
• Platon. Phaidros. Çeviren Ari Çokona. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2019.
• Poole, Adrian. Trajedi. Çeviren Hakan Gür. Ankara: Dost Kitabevi, 2013.
• Scull, Andrew. Uygarlık ve Delilik. Çeviren Nurettin Elhüseyni. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2020.
• Sophokles. Aias. Çeviren Ari Çokona. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2018.
• ———. Antigone. Çeviren Furkan Akderin. İstanbul: Sümer Kitabevi, 2013.
• ———. Kral Oidipus. Çeviren Cüneyt Çetinkaya. İstanbul: Bordo&Siyah Yayınları, 2012.
• ———. Oidipus Kolonosta. Çeviren Furkan Akderin. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2010.
• ———. Trakhisli Kadınlar. Çeviren Furkan Akderin. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2010.
• Vernant, Jean Pierre ve Naquet, Pierre Vidal. Eski Yunanda Mit ve Tragedya. Çeviren Sevgi Tamgüç ve Reşat Fuat Çam. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2012.
• Voltaire. Felsefe Sözlüğü. Çeviren Lütfi Ay. İstanbul: İnkilap Kitabevi, 2014.