Öz
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AİSKHYİLOS, Zincire Vurulmuş Prometheus, Çev. EYÜBOĞLU, Sabahattin EYÜBOĞLU, ERHAT, Azra, Türkiye İş Bankası Yayınları, 2000.
- AKARSU, Bedia, Ahlâk Öğretileri, Mutluluk Ahlâkı, İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları,İstanbul.
- ARİSTOTELES, Nikomakos’a Etik, Çev. BABUR S., Kebikeç Yayınları, Ankara 2005.
- ARİSTOTELES, Poetika, Çev. TUNALI, İsmail , 1448a, Remzi Kitabevi, İstanbul 1976.
- ARSLAN, Ahmet, İlkçağ Felsefe Tarihi III-Aristoteles, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2.B. İstanbul 2009.
- BENHABİB, Şeyla, Eleştiri, Norm ve Ütopya, Çev. TEKEREK İsmet, İleti- şim Yayınları, İstanbul,???? LORD, Cames, Aristotle, History of Political Philosophy, ed. L. Strauss & J. Cropsey, University of Chicago, ABD 1987.
- PIEPER, Annamarie, Etiğe Giriş, Çev. ATAYMAN V.-SEZER G., Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1999.
- ROSS, David, Aristoteles, Çev. ARSLAN, Ahmet ve Diğerleri, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2002
- SOPHOKLES, Antigone, Çev. DİLMEN, Güngör, Mitos Boyut Yayınları, İst. 3. B. 2005.
- ŞENER, Sevda, “Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi”, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara 3.B. Şubat 1998.
- ŞENER, Sevda, Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı, Yapı Kredi Yayınları, I.Baskı Mayıs 1997, İstanbul
Öz
Eylem ve karakter insanı geçmişte, şimdi var etmiş, gelecekte de var edecek
olan iki önemli kavramdır. Eylem, bilinçli ve basiretli bir kişinin özgür
iradesiyle tercih edilerek gerçekleştirilmişse o kişinin karakterinden söz
edilebilir. Aristoteles’in ethik ve estetik görüşlerinde de eylem, karakter,
özgür iradenin tercihi önemli bir yeri kaplar. Antik Yunan’da binlerce insana
oynanan ritüel ve mitoloji kaynaklı tragedyaları inceleyerek dönemin tiyatro
estetiğini oluşturduğu Poetika adlı eserinde de, eylem, karakter ve
tragedyanın işlevi üzerine görüşlerini sunar. Onun görüşlerine göre bilimler
pratik ve teorik olarak sınıflanabilir. Pratik bilimler eylemin kaynağı olan
insanla-karakterle ilgilendiği için, onun tragedya görüşlerinden ve örneklerden
yola çıkılarak tiyatro da pratik bir sanat olarak değerlendirilebilir.
Çünkü tragedya da ortalamadan iyi olan bir karakterin başından geçen
eylemin taklididir ve bu eylem, kişiyi, oluşturduğu arınmayla iyi’ye yöneltir.
En önemli ve olgun tragedyalardan Aiskhylos’un “Zincire Vurulmuş Prometheus”
ve Sophokles’in “Antigone” adlı oyunları, Aristoteles’in eylem,
karakter, özgür irade, bireysel tercih ve ortalama ahlâk üzerine görüşlerini
yansıtan iki örnektir. Ancak özgür iradesiyle bireysel tercihini kullanarak
eylemini gerçekleştiren ve bu eylemi sonuna dek, tutarlı bir biçimde sürdüren
trajik kahraman seyircide arınma sağlayabilir. Seyirci, tragedyanın
oluşturduğu eşit güçlerin çatışmasını izler, arınır ve arınmanın ardından
gelen dinginlik, Aristoteles’in total görüşlerinin hedefi olan iyi-bilge yurttaş
düşüncesine hizmet eder. Aristoteles felsefesinin de temelini oluşturan
eylem, karakter, özgür irade, bireysel tercih arasındaki bu diyalektik
ilişki üzerine bir kez daha düşünmek, insanı ve değerlerini sorgulamak, insanı
zenginleştirmek açısından önemlidir
Kaynakça
- AİSKHYİLOS, Zincire Vurulmuş Prometheus, Çev. EYÜBOĞLU, Sabahattin EYÜBOĞLU, ERHAT, Azra, Türkiye İş Bankası Yayınları, 2000.
- AKARSU, Bedia, Ahlâk Öğretileri, Mutluluk Ahlâkı, İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları,İstanbul.
- ARİSTOTELES, Nikomakos’a Etik, Çev. BABUR S., Kebikeç Yayınları, Ankara 2005.
- ARİSTOTELES, Poetika, Çev. TUNALI, İsmail , 1448a, Remzi Kitabevi, İstanbul 1976.
- ARSLAN, Ahmet, İlkçağ Felsefe Tarihi III-Aristoteles, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2.B. İstanbul 2009.
- BENHABİB, Şeyla, Eleştiri, Norm ve Ütopya, Çev. TEKEREK İsmet, İleti- şim Yayınları, İstanbul,???? LORD, Cames, Aristotle, History of Political Philosophy, ed. L. Strauss & J. Cropsey, University of Chicago, ABD 1987.
- PIEPER, Annamarie, Etiğe Giriş, Çev. ATAYMAN V.-SEZER G., Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1999.
- ROSS, David, Aristoteles, Çev. ARSLAN, Ahmet ve Diğerleri, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2002
- SOPHOKLES, Antigone, Çev. DİLMEN, Güngör, Mitos Boyut Yayınları, İst. 3. B. 2005.
- ŞENER, Sevda, “Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi”, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara 3.B. Şubat 1998.
- ŞENER, Sevda, Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı, Yapı Kredi Yayınları, I.Baskı Mayıs 1997, İstanbul
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Cilt: 26 Sayı: 26 |