Commedıa Dell’Arte Etkisinde Üç Oyun Beş Yorum

Yıl 2007, Cilt: 24 Sayı: 24, 145 - 182, 01.04.2007

Levent Suner

https://doi.org/10.1501/TAD_0000000083

Öz

Anahtar Kelimeler

-

COMMEDIA DELL’ARTE ETKİSİNDE ÜÇ OYUN BEŞ YORUM

Öz

Bu çalışmada İtalyan halk tiyatrosu geleneği commedia dell’Arte’nin kökeni, dönemleri, toplulukları, yapısı, özellikleri, tipleri, oyunculuk anlayışı
anlatılmış, geleneğin Goldoni, Molière ve ortaoyununa etkileri üzerinde
durulmuştur. Rejileri yazının sahibine ait olan İki Efendi’nin Uşağı, Hastalık
Hastası ve Felâtun Bey ile Râkım Efendi oyunlarının beş ayrı yorumu
aktarılmış ve oyunların sahnelenmesindeki commedia dell’Arte etkisi
üzerinde durulmuştur.

Kaynakça

• Allardyce, Nicoll. Masks Mimes and Miracles, Studies in the Popular The- ater. NewYork: Cooper Square Publisher, Inc.,1963.
• And, Metin. Geleneksel Türk Tiyatrosu: Köylü ve Halk Tiyatrosu Gelenek- leri. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1985.
• Bakhtin, Michael. Karnavaldan Romana. Çev.: Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.
• Braun, Edward. Meyerhold on Theatre. London: Methuen, 1969.
• Brockett, Oscar. Tiyatro Tarihi. Çev.: Beliz Güçbilmez, Sevinç Sokul- lu, Tülin Sağlam, Semih Çelenk, Selda Öndül, Sibel Dinçel. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2000.
• Ducharte, Pierre Louis. The Italian Comedy. New York: Dover Publicati- ons, Inc., 1996.
• Emeksiz, Abdülkadir. (Haz.) Orta Oyunu Kitabı. İstanbul: Kitabevi Yayınları, Goldoni, Carlo. İki Efendinin Uşağı. Çev.: Rekin Teksoy. İstanbul: Nisan Yayınları, 1995.
• Grantham, Barry. Playing Commedia. London: Nick Hern Books, 2000.
• Kahan, Gerald. Jacques Callot. University of Georgia Press, 1976.
• Karacabey, Süreyya. “Gelenekselden Batı’ya Türk Tiyatrosu”, Tiyatro Araştırmaları Dergisi: Türk Tiyatrosu Semineri (31 Mart-2 Nisan 1995, Wroclaw) 1997.
• Konur, Tahsin. “Ortaoyunu”, Tiyatro Araştırmaları Dergisi: Türk Tiyatrosu Semineri (31 Mart-2 Nisan 1995, Wroclaw) 1997.
• Kudret, Cevdet. Ortaoyunu. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Mithat, Ahmet (eser), Ezici, Türel. Felâtun Bey ile Râkım Efendi. Ankara: Devlet Tiyatrosu Başdramaturgluğu, (Yayınlanmamış Oyun Metni) Molière. Hastalık Hastası. Çev.: Lütfi Ay. Ankara: İnkılap ve Aka Kitabev- leri, 1982.
• Nutku, Özdemir. Oyunculuk Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1995.
• Özgü, Melahat. “Molière”, Tiyatro Araştırmaları Dergisi Moliere Özel Sa- yısı, sayı: 5, 1975.
• Richards Kenneth ve Laura Richards. The Commedia dell’Arte. Oxford: Blackwell, 1990.
• Rudlin, John. Commedia dell’Arte. Çev.: Ezgi Ege İpekli. İstanbul: Mitos- Boyut Yayınları, 2000.
• Sokulu, Sevinç. Türk Tiyatrosunda Komedyanın Evrimi. Ankara: Kültür Ba- kanlığı Yayınları, 1979.
• Suner, Levent. “Moliere, Hastalık Hastası ve Grotesk Üzerine…” Hastalık Hastası Oyun Broşürü. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakül- tesi, Tiyatro Bölümü, 2006.
• Suner, Levent. “İki Efendinin Uşağı’nı Sahnelerken…”. İki Efendinin Uşağı Oyun Broşürü. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, 2007.
• Suner, Levent. “Romandan Sahneye”. Felatun Bey ile Rakım Efendi Oyun Dergisi.İzmir Devlet Tiyatrosu, 2008.
• Şener, Sevda. “Molière ve Türk Komedyası”, Tiyatro Araştırmaları Dergisi: Moliere Özel Sayısı, sayı: 5, 1975.
• Türkmen, Nihal. Orta Oyunu. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Yanıkkaya, Zerrin. “Tiyatroda Grotesk: Tiyatroda Grotesk ve Bir Örnek Olarak Fernando Arrabal Tiyatrosu”. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tiyatro Anabilim Dalı; Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2003. •